Wie incasseert het beste, Rusland of Oekraïne? 'Honger en energie als wapen'

Onder meer met Iraanse drones is Rusland met een luchtoffensief bezig om verdeelstations en elektriciteitscentrales uit te schakelen.

"Je kunt het als een nieuwe fase in de oorlog zien, zegt defensiedeskundige Peter Wijninga, van het Haags Centrum van Strategische Studies. "Het is bedoeld om onrust te zaaien en de maatschappij te ontregelen. Je kunt het zien als terreur."

Energie als wapen

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz zei het vandaag zo: "Poetin zet energie en honger in als wapen, maar hij zal niets bereiken met deze tactiek van de verschroeide aarde."

Ook Wijninga vraagt zich af of Rusland hiermee wel het beoogde effect bereikt. "Als ze dit vanaf dag één hadden gedaan, had je een groot psychologisch effect kunnen behalen." Inmiddels hebben Oekraïners een hoog incasseringsvermogen, zegt hij.

Vandaag wordt gemeld dat de provincie Soemi, ten oosten van Kiev, zonder water en deels zonder elektriciteit zit. 

Stroomuitval reëel

President Zelenski zei eerder dat een derde van alle energiecentrales kapotgeschoten is door de Russen. Gevraagd wordt nu om tussen 7 uur 's ochtends en 11 uur 's avonds zo min mogelijk stroom te gebruiken. Inwoners moeten rekening houden met stroomuitval die vier uur lang kan duren. "Zorg dat telefoons, powerbanks, zaklamp en accu's zijn opgeladen", schrijft de beheerder van het stroomnet op Telegram. 

In Oost-Oekraïne zitten veel mensen al in de kou, en dan moet de winter nog beginnen. De vrees is dat ook in andere delen van het land inwoners in de kou komen te zitten. 

In de winter zal het aan het front rustiger worden, omdat het moeilijker wordt om troepen en materieel te verplaatsen in de modder en sneeuw. Maar met luchtaanvallen kun je gewoon doorgaan, zegt Wijninga. "Tegelijkertijd moet Rusland deze vorm van strategische verlamming wel zien vol te kunnen houden. Oekraïne zal de infrastructuur namelijk zo snel als kan weer repareren." 

Wanhoopsfase

De nieuwe fase zou je ook kunnen uitleggen als een wanhoopsfase, zegt Wijninga. Rusland is de afgelopen maanden zwakker geworden, en Oekraïne juist sterker. "Het Oekraïense leger is in opmars. Het gaat langzaam, maar zeker."

De opmars in het zuiden concentreert zich rond de stad Cherson. Rusland haalt bewoners weg uit de bezette stad. Het gaat volgens de autoriteiten om vijftig tot zestig duizend mensen. Ze worden geëvacueerd - of misschien beter gezegd gedeporteerd - door de door Rusland aangestelde machthebbers. Ze worden overgebracht naar het zuiden, naar de andere kant van de rivier de Dnjepr. 

Cherson is de eerste grote stad die aan het begin van de oorlog door de Russen is veroverd. De stad verliezen zal een enorme dreun zijn voor Poetin. Al weken is het Oekraïense leger bezig met een tegenoffensief. Naast de evacuatie van burgers zouden ook Russische soldaten de stad verlaten.

In onderstaande video zou Russisch materiaal naar de andere kant van de rivier worden overgebracht. Niet duidelijk is op welke schaal dit gebeurt.

Rusland kan incasseren

Er wordt beweerd dat de evacuatie een dekmantel is. "Het is de vraag of dat zo is", zegt Wijninga. "De Russen hebben zich teruggetrokken, en de troepen hebben zich geconcentreerd in en om Cherson. Dus de verdedigingslinies zijn ook dikker geworden. Het zal moeilijker te bestrijden zijn voor Oekraïne."

De komende weken krijgt het Oekraïense leger het meeste last van regen, sneeuw en kou, omdat het Oekraïne is dat het offensief heeft ingezet en met verplaatsingen te maken krijgt.

"De Russen kunnen enorme klappen incasseren en geven niet op," concludeert de defensiedeskundige. "Ondanks de structurele problemen rond logistiek, commandovoering en motivatie, zijn de Russen nog lang niet verslagen."