PKK-leider Öcalan roept Koerden op gewapende strijd tegen Turkije te staken
Abdullah Öcalan, de leider van de Koerdische PKK, heeft alle Koerdische groepen opgeroepen om de wapens neer te leggen in de strijd tegen Turkije. Hij zegt daarnaast dat de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) zichzelf moet ontbinden. "Het is een historische oproep", zegt correspondent Midden-Oosten Pepijn Nagtzaam.
"Het is voor het eerst in jaren weer een stap op weg naar vrede", stelt Nagtzaam. "Dat proces heeft de afgelopen jaren grotendeels stilgelegen."
Een belangrijke kanttekening daarbij is dat deze oproep niet betekent dat het langlopende conflict tussen de Koerden en de Turkse regering ook meteen klaar is. "Maar het is een belangrijk startpunt voor nieuwe gesprekken voor permanente vrede."
De aankondiging van de PKK-leider werd voorgelezen door leden van de Democratische Partij van de Volkeren (DEM), een linkse pro-Koerdische partij, die bij hem op bezoek zijn geweest. Öcalan zou bereid zijn de 'historische verantwoordelijkheid' voor deze beslissing te dragen.
40 jaar conflict
Öcalan zit al meer dan 25 jaar vast in een Turkse gevangenis. Begin februari werd al gespeculeerd over een mogelijke stap richting vrede, in ruil voor de vrijlating van de PKK-leider uit de gevangenis.
Öcalan werd in 1999 opgepakt in Kenia. Hij werd ter dood veroordeeld, maar zijn straf werd later omgezet in levenslang. Öcalan zit vast op een eiland in de buurt van Istanbul, maar een bondgenoot van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft gesuggereerd dat hij onder huisarrest vrij zou kunnen komen als de Koerden de strijd zouden staken.
Al 40 jaar is er een conflict tussen de Koerdische PKK en de Turkse regering. Dit heeft al aan meer dan 40.000 mensen het leven gekost. De vorige vredesonderhandelingen mislukten in 2015.
De Koerden willen een eigen staat met eigen autonomie. Dat is tot op heden niet gelukt, onder meer door de focus van de Republiek Turkije om één Turkse identiteit in het land te hebben, zonder losse volkeren met eigen talen en culturen. De Koerden hadden wel de wens om een eigen volk te zijn, maar dat stond haaks op de wensen van Turkije.
'Hoopvol gebaar'
De oproep van Öcalan is in de Koerdische gemeenschap in Nederland over het algemeen met vreugde begroet. "Het is een hoopgevend gebaar van Öcalan", zegt Latif Tali, wijkraadslid in Rotterdam en een van de vertegenwoordigers van de Koerdische gemeenschap. Die gemeenschap bestaat naar schatting uit 100.000 mensen.
Volgens Tali zaten veel Nederlandse Koerden aan de buis gekluisterd om de ontwikkelingen rond het gebaar van de PKK-leider te volgen. "De eerste signalen die ik hoor zijn dat veel Koerden een positief gevoel hebben overgehouden aan de verklaring van Öcalan", aldus Tali.
Toch pleit hij ook voor enige voorzichtigheid. "Alles staat of valt met de houding van de Turkse regering. Er zullen nog vele stappen moeten worden gezet, bijvoorbeeld hoe de ontwapening wordt geregeld. We houden een slag om de arm."
Dit is de PKK
De PKK is de afkorting voor de Koerdische Arbeiderspartij, die in 1978 is opgericht in Turkije. Het doel is om culturele en politieke rechten voor Koerden te krijgen. Sinds 1984 voert de PKK ook een gewapende strijd tegen de Turkse staat. Eerst was er een luide roep om onafhankelijkheid, maar nu ligt de nadruk op meer autonomie.
Er zijn regelmatig aanvallen op het Turkse leger en er zijn terroristische aanslagen. Om die reden staat de PKK op de terreurlijst van de EU, de VS, Turkije en nog een aantal andere landen. Abdullah Öcalan is vanaf de oprichting ook de leider van de PKK. Hij werd in 1999 gearresteerd en zit een levenslange straf uit op een gevangeniseiland vlakbij Istanbul. Ondanks dat heeft hij nog steeds veel invloed op de PKK.