Zwaarste gevechten Syrië sinds val Assad: tientallen doden bij nieuwe opstand

De gevechten braken uit in en rond de steden Latakia en Tartous, bij de zeekust in het noordwesten van het land. Volgens het Syrian Observatory for Human Rights, een mensenrechtengroep die in Engeland is gevestigd, zijn er meer dan 70 mensen gedood, waaronder vier burgers. Er zijn ook gevechten gemeld in de steden Jableh, Homs en Aleppo.

Het gaat om de zwaarste gevechten in het land sinds Assad in december 2024 werd verdreven door groepen opstandelingen onder leiding van HTS-leider Ahmed al-Sharaa, die nu interim-president van het land is.

Controle over het land

"Er gaat veel misinformatie rond, maar het lijkt erop dat milities die voorheen loyaal waren aan Assad controleposten van de nieuwe HTS-regering hebben aangevallen", legt correspondent Nagtzaam uit. Ook de BBC schrijft over dit scenario en meldt dat de regering extra troepen naar het gebied heeft gestuurd om de opstand te bestrijden.

In het gebied waar de opstand uitbrak leven vooral alawieten, een etnische en religieuze minderheid in Syrië. Tot die groep behoort ook de gevallen dictator Assad en diens familie. De milities staan onder leiding van Suheil al-Hassan, een voormalig generaal in het Syrische leger. "Het gaat er niet om Assad weer in het zadel te helpen", zegt Nagtzaam. "Het gaat erom de controle over een deel van het land te krijgen."

Een woordvoerder van het ministerie van Defensie, kolonel Hassan Abdul Ghani, waarschuwde de opstandelingen: "Duizenden strijders hebben ervoor gekozen de wapens neer te leggen en terug te keren naar hun families, maar sommigen willen vluchten en sterven in dienst van moordenaars en criminelen. De keus is helder: leg je wapens neer of accepteer je onvermijdelijke lot."

'Kan land ontwrichten'

De gevechten zijn 'een nachtmerrie-scenario' voor de regering van al-Sharaa, zegt Nagtzaam, die zelfs de stabiliteit in het land kunnen bedreigen. "De regering probeert naar de eigen bevolking én naar de rest van de wereld stabiliteit uit te stralen. Ze zeggen nadrukkelijk: alle religieuze en etnische groepen zijn veilig in dit land. Maar ze moeten tegelijk deze opstand de kop indrukken. Want stel dat je dat niet doet, dan gaan misschien meerdere etnische groepen in andere delen van het land in de aanval, om controle over een gebied te krijgen. Deze opstand kan dus in het ergste geval het hele land ontwrichten."

Hóe de regering de opstand de kop indrukt luistert nogal nauw, zegt Nagtzaam. Treedt die te slap op, dan zullen andere groepen ook in opstand kunnen komen. Treedt die te hard en te bloederig op, dan worden andere groepen argwanend over de oprechtheid van de HTS-regering om het land te willen verenigen. De nieuwe president wil geen reputatie krijgen als 'de volgende autoritaire leider' die net als Assad met harde hand regeert.

Volgens de BBC is het in het zuiden van het land ook al tot confrontaties gekomen tussen de regering en Druzen, die daar een grote bevolkingsgroep vormen.

Syrië heeft bovendien ook richting de rest van de wereld belang bij stabiliteit en vrede. "Europa en Amerika zijn geïnteresseerd in investeringen in het land, maar dan moet het wel stabiel zijn. Europa heeft nog een parallel belang: de vele Syrische vluchtelingen die naar Europa gekomen zijn de voorbije jaren, zijn eerder bereid tot terugkeer als het land veilig en stabiel is."

Een bijkomend probleem, stelt Nagtzaam, is dat Syrië vele etnische en religieuze groepen kent, die allemaal over hun eigen milities en wapenarsenalen beschikken. Er zit vaak ook nog oud zeer tussen groepen, bijvoorbeeld vanwege vetes en ruzies uit het verleden. "Het land is zeker nog niet verenigd", zegt Nagtzaam.

Kort na het verdrijven van Assad gingen families op zoek naar familieleden die verdwenen waren onder het brute regime. Beelden daarvan zie je in deze video: