Waarom Poetin zijn gesprekspartners vaak uren laat wachten: 'Onderdeel van strategie'
Een uur, zo lang moest de Amerikaanse president Donald Trump naar verluidt wachten voordat hij de Russische president Vladimir Poetin gisteren eindelijk aan de lijn kreeg. Daarmee gaf Poetin al voor het gesprek was begonnen een signaal af aan zijn Amerikaanse collega.
"Dat is onderdeel van Poetins strategie", zegt Hans van Koningsbrugge, hoogleraar geschiedenis en politiek van Rusland aan de Rijksuniversiteit Groningen. "Merkel, Macron, Trump, ze moeten altijd wachten. Poetin wil daarmee laten merken dat hij de top dog is", de bovenliggende partij.
Geen aanvallen op energie
Toen het gesprek eenmaal onderweg was, werden weinig concrete stappen gezet richting vrede. De presidenten spraken af dat er de komende 30 dagen geen aanvallen plaatsvinden op de energievoorzieningen in Oekraïne en Rusland. Ook werd een ruil van krijgsgevangenen afgesproken.
De grote vraag is wat die afspraken waard zijn. RTL Nieuws-verslaggever Chris Colijn vertelde vanochtend vanuit Kyiv dat een Oekraïense energiecentrale vannacht nog werd getroffen door een Russische droneaanval.
Ook de Oekraïense president Volodymyr Zelensky maakte vandaag tijdens een persconferentie in Finland duidelijk weinig waarde te hechten aan het woord van Poetin. Hij zei dat er vannacht nog 150 Russische droneaanvallen op zijn land zijn uitgevoerd.
Positieve geluiden
Uit zowel Washington als Moskou klonken na het telefoongesprek van gisteren positieve geluiden over de inhoud daarvan. Volgens de Russen begrijpen Trump en Poetin elkaar, zei regeringswoordvoerder Dmitri Peskov. Volgens hem is het Oekraïne dat het vredesproces tegenwerkt. Peskov claimde dat er na het gesprek nog Oekraïense pogingen zijn geweest om de Russische energie-infrastructuur aan te vallen.
Poetin maakte in het gesprek duidelijk dat er pas vrede kan komen als de internationale wapenleveranties en het delen van inlichtingen stoppen. "Poetin herhaalt gewoon zijn oude eisen", zegt Van Koningsbrugge. "Dit is altijd de Russische strategie: ze zeggen 'ja', maar komen met allerlei opmerkingen en eisen."
Trump stelde na afloop dat het gesprek met zijn Russische collega 'heel goed en productief' was, maar daar plaatst de hoogleraar een kanttekening bij. "Trump kan wel zeggen dat het hartstikke goed gaat, maar Europa zegt al: wij blijven wapens en inlichtingen naar Oekraïne sturen."
Naast Europa is er nog een belangrijke speler in het vredesproces: Oekraïne zelf. President Zelensky zei vanochtend in Finland dat hij vanmiddag met Trump belt over diens gesprek met Poetin.
Oekraïne toonde zich vorige week tijdens onderhandelingen in Saoedi-Arabië al bereid tot een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren van 30 dagen. De afspraak om dat bestand te beperken tot aanvallen op energie-infrastructuur en op zee, lijkt daarom niet veelbetekenend.
'De vraag of Poetin vrede wil'
Of het veelbesproken belletje van gisteren op het slagveld iets zal veranderen, moet de komende tijd blijken. "Het is de grote vraag of Poetin wel vrede wil", zegt Van Koningsbrugge. Volgens de Ruslandkenner heeft de president van alle partijen het minste te winnen bij een eventuele vrede, mede omdat de economische situatie in eigen land niet best is.
"De inflatie stijgt, er wordt veel meer geld uitgegeven dan er in komt. Stel dat al die soldaten na de oorlog terugkomen, en met een baan 20 procent minder verdienen dan voorheen. Hoe zal dat in de samenleving vallen?", vraagt Van Koningsbrugge zich af. "Poetin heeft eigenlijk niets bereikt. Er zit nog altijd geen pro-Russisch regime in het zadel in Oekraïne."