Nieuw onderzoek: je hersenen 'eten zichzelf op' tijdens een marathon
Lang hardlopen is enorm uitputtend voor je lichaam, maar ook je hersenen hebben het zwaar te verduren met al die kilometers in de benen. Uit een nieuwe studie blijkt namelijk dat je hersenen zichzelf tijdelijk 'opeten' tijdens een marathon. Het brein lijkt zijn eigen beschermende vetlaag te gebruiken als energiebron om de race uit te kunnen lopen.
Wetenschappers uit Spanje onderzochten de hersenen van tien marathonlopers met behulp van MRI-scans. Ze maakten scans vóór de race, direct na de finish, en bij sommige deelnemers ook twee weken en twee maanden later. De resultaten, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Metabolism, onthulden een opvallend patroon.
Direct na de marathon bleek de hoeveelheid myeline, het vetrijke beschermingsmateriaal rondom de zenuwcellen in je hersenen, in bepaalde hersengebieden af te nemen. Vooral de gebieden die belangrijk zijn voor motorische coördinatie, het gebruik van je zintuigen en emoties.
In sommige hersengebieden was de myeline-afname 28 procent. Dit was tijdelijk: na twee weken zagen de wetenschappers al duidelijk herstel, en na twee maanden waren de myeline-waarden weer terug op het oorspronkelijke niveau.
Myeline als energiebron
Neurowetenschapper Chantal van den Berg vertelt aan RTL Nieuws dat myeline als een soort noodbrandstof wordt gebruikt bij extreem lange sportprestaties, waaronder marathons. "Je kan het zien als een soort isolatielaag rondom een verwarmingsbuis." Als andere energievoorraden uitgeput raken, kan het brein overgaan op het verbranden van myeline, dat voor bijna 80 procent uit vetten bestaat.
Eerder onderzoek bij knaagdieren liet al voorzichtig zien dat myeline als energie voor het brein gebruikt kan worden. Maar dit is de eerste keer dat wetenschappers aanwijzingen hebben gevonden voor dit proces bij mensen.
De onderzoekers geven wel aan dat de studie relatief klein was en dat er meer onderzoek nodig is om definitieve conclusies te kunnen trekken. Het is bijvoorbeeld nog niet duidelijk of de tijdelijke afname van myeline invloed heeft op de hersenfuncties, zoals beweging, denken of emoties. Volgens Van den Berg is het mogelijk dat je motoriek, coördinatie en sensorisch vermogen aan snelheid kunnen verliezen.
Geen reden tot paniek
Is dit een excuus om je hardloopschoenen in het schoenenrek te laten staan? Nou, nee. Het gaat namelijk alleen om extreem lange afstanden. "Bij normale sportactiviteit is er weinig afname", zegt Van den Berg.
Ook fanatiekelingen hoeven niet te vrezen voor hun hersenen, omdat het myelineniveau na een paar weken weer op peil is. "Het helpt wel om gezonde, vetrijke voeding zoals vette vis, noten en avocado te eten. Denk ook aan voeding die de zenuwcellen ondersteunt, zoals spinazie. En rust goed uit na een marathon."