Machtsvertoon of verjaardagsfeest? Trumps militaire optocht verdeelt Amerika

1. Waarom wil Trump een militaire parade?

Met de optocht wil president Donald Trump het Amerikaanse leger vieren, dat dit jaar 250 jaar bestaat. "Trump wil laten zien hoe sterk zijn krijgsmacht is en indruk maken met al zijn wapens", vertelt Amerika-correspondent Erik Mouthaan. Het idee voor een parade heeft hij in Frankrijk opgedaan. "Trump is in 2017 op bezoek bij de Franse president Macron tijdens Quatorze Juillet, de nationale feestdag van Frankrijk. Daar raakt Trump geïnspireerd door de Franse militaire optocht over de Champs-Élysées."

Zijn verzoek werd tegengehouden door Jim Mattis, destijds de minister van Defensie. Hij vond het geen goed idee. Het leger bemoeit zich van origine niet met de politiek. Door een militaire parade te organiseren voor de president, zou dat wel zo over kunnen komen. Nu de Trump-gezinde Pete Hegseth de leider van het leger is, gaat de wens van de Amerikaanse president alsnog in vervulling – en wel op zijn 79ste verjaardag. "Maar critici zeggen dat Trump net als veel dictators zichzelf wil vieren en politieke tegenstanders in eigen land intimideren."

"Het is in Amerika zeer uitzonderlijk dat er zo'n grote militaire parade wordt georganiseerd. Zeker na de Tweede Wereldoorlog was het wel duidelijk dat Amerika het grootste en machtigste leger heeft, daar willen ze lange tijd niet al te veel mee pronken. Maar Trump vindt die bescheidenheid maar ouderwets", zegt Mouthaan. "Voor de marine, die dit jaar ook 250 jaar bestaat, wordt ook geen enorme presidentiële optocht opgetuigd. Het is dus geen toeval dat er wél een parade komt als die op Trump zijn verjaardag valt."

2. Hoe ziet de parade eruit?

Door de straten van Washington zullen tientallen legervoertuigen rijden en duizenden soldaten marcheren. Ook rijden er 28 zware Abrams-tanks mee in de stoet, samen met 28 pantservoertuigen en meer dan 100 andere militaire wagens. De route van ongeveer anderhalve kilometer loopt dwars door Washington DC. De dag wordt afgesloten met een concert en een grote vuurwerkshow.

Ook in de lucht is er van alles te zien. Maar liefst vijftig helikopters en vliegtuigen vliegen over de stad. Waaronder een bommenwerper uit de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast wordt er ook een show uitgevoerd door parachutisten van het leger. Bij landing zullen zij de president een vlag overhandigen. "Trump houdt natuurlijk van een grote show met veel mensen", vertelt Mouthaan. Het leger schat dat er zo'n 200 duizend bezoekers op het evenement afkomen.

3. Wat vinden Amerikanen van de mars?

"Het land is verdeeld. De verwachting is dat er vooral aanhangers van de Amerikaanse president op het feest afkomen. Veel Democraten zien de optocht als een autoritaire mars", aldus Mouthaan. Door het hele land zijn 'No Kings Day'-demonstraties afgekondigd. Demonstranten willen duidelijk maken dat ze in de VS niet op een soort koning zitten te wachten. Ze vinden dat Trump zich te veel als autoritaire leider gedraagt.

De president gaf afgelopen week een speech op Fort Bragg, een Amerikaanse legerbasis. Trump praatte daar over de situatie in Los Angeles, waar protesten zijn uitgebroken tegen zijn immigratiebeleid. Militairen riepen 'boe' toen hij het over de Democratische leiding van Californië had. Dat is opmerkelijk, omdat een soldaat in uniform onpartijdig hoort te zijn. Trump moedigt het boegeroep aan. "Democraten zien dit als het bewijs dat Trump het leger wel degelijk bij de politiek betrekt, en dat vinden ze echt niet kunnen", zegt de correspondent

Aan de andere kant zijn Amerikanen ontzettend trots op hun militairen. Zo worden er speciale veteranendagen en herdenkingen georganiseerd. Veel mensen bedanken militairen persoonlijk door te zeggen: 'Thank you for your service'. "De Republikeinen zien de parade als een mooi eerbetoon en symbool van dankbaarheid aan het leger. Ze snappen daarom niet dat Democraten zo chagrijnig over de militaire optocht zijn."

4. Wat kost de optocht?

Volgens het Amerikaanse leger kost het hele festijn ongeveer 45 miljoen dollar. Maar dit bedrag zou zo maar eens hoger kunnen uitvallen. Het leger heeft namelijk beloofd alle eventuele schade aan straten te herstellen. En dat kan flink in de papieren lopen. "Washington DC is een van de meest linkse steden in Amerika, ze zitten daar helemaal niet te wachten op kapotte wegen door een feestje van Trump", vertelt Mouthaan.

"De mars valt samen met een immens pakket bezuinigingen. Er wordt onder meer flink gekort op gezondheidszorg en voedselhulp voor de armste Amerikanen. Democraten zeggen: je had dat geld beter aan arme gezinnen kunnen geven."

Bovendien kunnen de kosten van politie inzet veel hoger uitpakken. "Het is al enige tijd onrustig in Amerika. In zeker twintig staten wordt geprotesteerd tegen het immigratiebeleid van de president. Maar protesteren op zijn grote dag, dat pikt Trump niet", zegt Mouthaan. "Mensen die willen protesteren, zullen met harde hand worden beantwoord", waarschuwt Trump tijdens een persconferentie. Even later komt Karoline Leavitt, de woordvoerder van het Witte Huis, hierop terug. Zij zegt dat vredig demonstreren natuurlijk wel geoorloofd is.