VS rolt rode loper uit voor Saoedische kroonprins 'MbS', 7 jaar na gruwelijke Khashoggi-moord

De Saoedische kroonprins, ook wel kortweg 'MbS' genoemd, kreeg een opvallend warm welkom bij het Witte Huis. Er stond een militaire erewacht voor hem klaar, compleet met saluutschoten en overvliegende straaljagers.

Het is zijn eerste bezoek aan de Verenigde Staten sinds de moord op journalist Khashoggi in oktober 2018. Volgens de Amerikaanse inlichtingendiensten was Bin Salman opdrachtgever van de moord, die wereldwijd voor opschudding zorgde.

Trump verdedigde de Saoedische kroonprins fel toen journalisten kritische vragen stelden. Trump hield vol dat Bin Salman niets wist van de moord. "Er zijn dingen gebeurd, maar hij wist er niets van, en daar kunnen we het bij laten", wimpelde de Amerikaanse president de vragen af. 

'Erg pijnlijk'

"Het is erg pijnlijk voor mij", zei de weduwe van de in 2018 vermoorde journalist, Hanan Elatr Khashoggi, over het bezoek van Bin Salman aan Trump, in een interview met CNN. "Het was beter geweest als Jamal hier nog was, en de kroonprins zelf zou ontvangen. Om zijn visie, zijn missie en al zijn ideeën met hem te delen. Want Jamal had goede ideeën over zijn land."

Hanan hoopt dat de Amerikaanse regering niet alleen over handel praat, maar ook kritisch kijkt naar de mensenrechtensituatie in Saoedi-Arabië. Hanan eist nog altijd een officieel excuus en een schadevergoeding voor wat haar man is overkomen. "Het heeft mijn leven verwoest", zegt ze tegen de Amerikaanse nieuwszender.

Wie was Jamal Khashoggi?

Jamal Khashoggi was een Saoedische journalist. Hij was zeer kritisch op het bewind in Saoedi-Arabië en schreef onder meer voor de Washington Post. Khashoggi ging in oktober 2018 naar het Saoedische consulaat in de Turkse stad Istanbul om papieren te halen voor zijn huwelijk. 

Daar in het consulaat is hij vrijwel zeker vermoord. Zijn lichaam is in stukken gezaagd en weggesmokkeld, bleek later uit geluidsopnames van de Turkse geheime dienst. Voor de moord zijn nadien vijf mensen ter dood veroordeeld en drie mensen gevangengezet.

Daar blijft het niet bij. President Trump heeft inmiddels ook goedkeuring gegeven aan de toekomstige leveringen van gevechtsvliegtuigen van het type F-35 aan de Saoedi's. "Dit versterkt de Amerikaanse defensie-industrie en zorgt ervoor dat Saoedi-Arabië Amerikaanse wapens blijft kopen", meldt het Witte Huis in een verklaring.

Het betekent een grote stap en een koerswijziging van jewelste. Tot dusver heeft in het Midden-Oosten alleen Israël beschikking over deze hypermoderne gevechtsvliegtuigen die zijn ontwikkeld door het Amerikaanse ministerie van Defensie, in samenwerking met onder meer Nederland. 

'Strikte geheimhouding'

Saoedi-Arabië wil naar verluidt 48 toestellen kopen van de F-35. Daarmee zou Israël zijn strategische luchtvoordeel in het Midden-Oosten kunnen verliezen. Een ander kritiek punt is de vrees dat door de aanstaande deal de technologie achter de F-35 kan 'weglekken' naar andere landen, zoals China.

"Maar om ze te krijgen moet Saoedi-Arabië aan stringente geheimhoudingseisen voldoen, net zoals alle andere F-35-partners", zegt defensiespecialist Peter Wijninga. "Bovendien is het nog maar de vraag of de Saoedi's dezelfde versie krijgen als westerse bondgenoten. De Verenigde Staten hadden met de F-16 ook al een beleid dat ze variaties in versies leverde, afhankelijk van de betrouwbaarheid van de koper."