'Parasociaal' is het woord van het jaar, en het slaat op jou en Taylor Swift
De opstellers van het gezaghebbende woordenboek Cambridge Dictionary hebben 'parasociaal' uitgeroepen tot woord van het jaar. En dat zou mede te maken hebben met de gevierde zangeres Taylor Swift... parasociaal betekent namelijk dat je een persoonlijke band voelt met beroemdheden of personages uit tv-series, zonder zo iemand persoonlijk te kennen.
In een bericht van het letterkundig instituut zelf wordt direct de link gelegd met de beroemde zangeres: "Toen Taylor Swift en Travis Kelce hun verloving bekendmaakten, voelden vele fans een diepe verbondenheid met de zangeres en de Americanfootballspeler, ondanks dat de meesten hen nooit ontmoet hadden."
Ook de Britse zangeres Lily Allen wordt als voorbeeld gebruikt. Zij maakte onlangs een album over haar relatiebreuk, en gaf fans zo een inkijkje in haar persoonlijke leven.
Een voorbeeld van de band die fans met Taylor Swift voelen, zie je in deze TikTok-video van twee 'Swifties':
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
"Het woord parasociaal vangt de tijdgeest van 2025", verduidelijkt Colin McIntosh van de organisatie. "Het is een mooi voorbeeld van hoe de taal verandert. Wat ooit een wetenschappelijk begrip was, is nu gewoon een mainstream woord. Miljoenen mensen hebben een parasociale relatie met iemand anders."
Het woord is namelijk niet nieuw. Het bestaat zelfs al sinds 1956. Twee sociologen introduceerden het om een destijds fonkelnieuw cultureel fenomeen te duiden: kijkers die een persoonlijke band voelden met personages in televisieseries.
Sociale media
Jaap Kooijman, mediawetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam, zegt om die reden 'een tikkeltje verbaasd' te zijn dat een oud woord in 2025 alsnog tot het woord van het jaar is uitgeroepen. Hij gebruikte het woord zelf in zijn boek 'De Muziekfabriek' over de vroegere muziekzender TMF, om de relatie van kijkers met de veejays te omschrijven.
"Het idee dat je als kijker of als fan een vriendschap of verwantschap kunt voelen met beroemdheden, is dus al oud", zegt hij. "Ik denk dat de mensen van Cambridge Dictionary het hebben gekozen omdat aan dit fenomeen een nieuwe dimensie is toegevoegd: die van de sociale media."
De aantrekkingskracht van beroemdheden zit hem in een combinatie van twee factoren, legt Kooijman uit: we willen enerzijds tegen ze opkijken als bijzondere mensen, en tegelijk willen we ons met ze kunnen identificeren. "Dat doen mensen als Taylor Swift heel goed. Ze laten het grote sterrendom zien. En via Instagram en TikTok geven ze je aan de andere kant een inkijkje in hun privéleven, waarin ze net als jij in een spijkerbroek een kop thee drinken op de bank."
Stalkers
Bekijk je dagelijks van zulke video's, dan gaat de beroemdheid na verloop van tijd steeds meer deel uitmaken van je leven. Zo kan er 'een gevoel van verwantschap, vriendschap of verliefdheid ontstaan', zegt Kooijman. "De beroemdheid maakt deel uit van je dagelijks leven, net als bijvoorbeeld een buurvrouw of een collega. Je hebt het gevoel dat je ze intiem kent."
De extreme vorm van een parasociale relaties, zegt hij, is stalking. "Stalkers hebben ook vaak het gevoel dat ze een persoonlijke band hebben."
Op de website van het taalinstituut zelf komt ook hoogleraar Sociale Psychologie Simone Schnall aan het woord. "Terwijl het vertrouwen in mainstream media afneemt, wenden mensen zich tot individuele persoonlijkheden als voorbeelden. En, wanneer ze vele uren van hun berichten opslurpen, ontwikkelen ze een parasociale band en gaan ze hen zien als vrienden, familieleden of goeroes."
Over de gekte rond Swift en Kelce laten we in deze video meer zien:
