Wie bepaalt of je dood bent? Thaise vrouw lag levend in kist
Het scheelde niet veel, of een Thaise vrouw van 65 was afgelopen zondag levend gecremeerd. Tot mensen haar geklop op de binnenkant van de doodskist hoorden. Kan zoiets ook in Nederland gebeuren?
De vrouw was volgens haar broer al 2 jaar in bedlegerige toestand, toen haar toestand verslechterde. Ze ademde niet meer volgens hem, hij dacht dat ze dood was.
Geen overlijdensakte
De man legde haar in een doodskist en reed met zijn zus honderden kilometers naar een ziekenhuis. Ze wilde organen doneren, en dus ging hij met die opdracht op pad.
Het ziekenhuis weigerde, want hij had geen officiële overlijdensakte, en dat gebeurde opnieuw toen hij bij een lokale tempel kwam, waar ze gratis crematies aanbieden.
Gelukkig maar, want daar aangekomen werd licht geklop gehoord, en even later werd ze uit de kist gehaald, zo zie je op onderstaande beelden:
De broer oordeelde in dit geval zelf dat de vrouw dood was, omdat ze volgens hem al een paar dagen niet ademde. Maar zo werkt het niet, ook in ons land niet.
Wie bepaalt of je dood bent?
Want wie bepaalt of een persoon dood is? In Nederland is het zo dat in het ziekenhuis alleen artsen dat mogen doen, anderen mogen alleen vermoedens uitspreken. Maar buiten het ziekenhuis is het anders. Er moeten dan alleen wel 'definitieve kenmerken' van de dood zichtbaar zijn.
Deze kenmerken worden ook wel de somatische criteria genoemd, zo is te lezen in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.
Het gaat dan om:
- Uitbreide destructie van schedel of hersenen
- Scheiding van hoofd en lichaam
- Ontbinding of verrotting
- Totale verbranding
- Lijkvlekken
- Lijkstijfheid
Bijvoorbeeld ambulanceverpleegkundigen kunnen op basis hiervan de dood vaststellen. Maar heel vaak is het niet zo duidelijk.
In de medische wereld spreek je vervolgens van circulatoire criteria om de dood vast te stellen, of neurologische criteria. Er is dan geen bewustzijn. Bijvoorbeeld een afwezige pupilreflex of een afwezige corneareflex. Bij zo'n reflex sluit je altijd je ogen als het hoornvlies wordt geprikkeld. Bij overleden mensen gebeurt dat niet.
Verklaring van overlijden
Maar je hoort al: dat vergt specifieke kennis. Dus mogen alleen artsen de dood vaststellen op basis van circulaire en neurologische criteria.
In Nederland krijg je van de behandelend arts vervolgens een verklaring van overlijden. Daarmee kun je dan een overlijdensakte halen bij de gemeente.
Cremeren in een tempel kan hier niet
Pas als dat allemaal geregeld is, kun je in Nederland naar een crematorium of begraafplaats, of naar een uitvaartondernemer. Woordvoerder Rosanne Prinsen van uitvaartondernemer Monuta: "Je komt altijd ergens in het proces een controle tegen waar de verklaring van overlijden wordt gevraagd. Of bijvoorbeeld bij ons, of bij een crematorium of begraafplaats. Een kist kun je wel gewoon zelf kopen, maar je kunt je ook laten adviseren door de uitvaartondernemer."
In het verhaal van de Thaise vrouw zou ze worden gecremeerd in een tempel, zeker geen uitzondering in het boeddhistische land.
In Nederland kan dat niet. Een uitzondering voor een begraafplaats op eigen grond kan in sommige gevallen. Maar verder is het alleen mogelijk om in officiële crematoria of begraafplaatsen de laatste eer te bewijzen.
