Veel overleg: komt akkoord dichterbij? Zelensky zoekt steun in Londen
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky was gisteren in Londen voor gesprekken met de Britse premier, de Franse president én de Duitse bondskanselier. De leiders hebben daar het nieuwste vredesplan besproken. Hoe groot is de kans dat die vrede er snel komt? Waar staan we nu?
In de afgelopen weken zijn er opvallend veel gesprekken gevoerd. "Er wordt veel overlegd, waardoor het idee ontstaat dat er toch iets kan gebeuren", zegt verslaggever Chris Colijn in Kyiv.
Eerst was er het 28-puntenplan, opgesteld door Amerikaanse en Russische functionarissen. Dit werd gezien als gunstig voor Rusland. Er stond in dat Oekraïne grondgebied zou afstaan, de omvang van zijn leger zou verkleinen en zou beloven zich niet bij de NAVO aan te sluiten.
Volgens Chris Colijn heeft Oekraïne inmiddels duidelijk gemaakt dat Oekraïne bereid is het huidige front te bevriezen, maar zich niet verder wil terugtrekken. "Het gebied dat de Oekraïners nu nog bezitten is zwaar verdedigd, met enkele grotere steden zoals Kramatorsk en Slovjansk, die kan Oekraïne niet opgeven. In feite zou het Oekraïense volk hier ook nooit mee instemmen."
Vredestroepen
Daarnaast wil Oekraïne brede veiligheidsgaranties. Dat kan via NAVO-lidmaatschap of bijvoorbeeld met Europese vredestroepen. Rusland wil echter niet dat Oekraïne NAVO-lid wordt en wil ook geen vredestroepen toestaan.
Het plan werd teruggebracht naar zo'n twintig punten en opnieuw naar Moskou gestuurd. Vorige week spraken de Russische president Vladimir Poetin en de Amerikaanse gezant Steve Witkoff vijf uur over het herziene plan. Er kwam geen concreet resultaat, de bijeenkomst werd als 'constructief' bestempeld. Toch lijkt Poetin niet bereid concessies te doen, zegt Colijn.
En dan waren er afgelopen dagen ook gesprekken tussen Amerikaanse en Oekraïense onderhandelaars in Miami. Drie dagen duurden die zelfs, wat opvallend lang is volgens Colijn. Die gesprekken zouden hebben geleid tot een herziene versie van het vredesvoorstel.
Trump beweerde dat de onderhandelaars van Zelensky het plan 'geweldig' vinden, maar zei dat hij 'een beetje teleurgesteld' was in de Oekraïense president. Die zou zich volgens hem nog niet hebben verdiept in het voorstel. Het is onduidelijk of dat echt zo is.
Ruggensteun Europa
Volgens Colijn probeert Zelensky ruggensteun te krijgen van de Europeanen. "Je ziet dat Trump en Poetin Oekraïne in een hoek willen duwen. Zelensky wil met de Europeanen een signaal afgeven dat ze samen staan en dat Europa veiligheidsgaranties kan bieden."
Europa wil graag een rol spelen, omdat de EU bij eerdere gesprekken vaak buitengesloten werd.
Komt er een akkoord?
Colijn benadrukt dat er veel druk en intensief overleg is, waardoor het lijkt alsof er vooruitgang wordt geboekt. "Zo serieus en diepgaand is er eerder dit jaar nog niet gesproken. Het geeft de indruk dat er nu meer muziek in zit."
Oekraïners die hij spreekt, zijn nog niet overtuigd dat er vrede komt. "Maar als het plan doorgaat, moet Zelensky laten zien dat hij er alles aan heeft gedaan. Het gaat mogelijk om het opgeven van grondgebied. Hij wil niet de geschiedenisboeken ingaan als de president die zomaar land heeft opgegeven."
Ouderen verlaten Donbasregio
Ondertussen gaat de oorlog door. Uit de Donbas-regio in het oosten van Oekraïne vertrekken mensen momenteel massaal naar veiligere gebieden, verder weg van het front. Het gaat vooral om bejaarden, invaliden en mensen die nu echt niet meer de keuze hebben. Ze hebben tot het laatste moment gewacht om te evacueren, ziet RTL Nieuws-correspondent Jeroen Akkermans:
