Nog nooit zoveel kinderen in gesloten jeugdzorginstelling: 'Zeer zorgelijk'
Het aantal kinderen tot 18 jaar in de gesloten jeugdzorg is toegenomen tot een record van 2710 in 2017. Het is een uiterste maatregel voor kinderen die thuis niet te handhaven zijn. Deskundigen en jeugdzorg zelf maken zich grote zorgen.
Er gaat veel mis in Nederland bij de zorg voor kwetsbare kinderen, staat in een rapport van Unicef en Defence For Children over kinderrechten in Nederland. Kinderen die hulp nodig hebben, moeten te lang wachten op hulp, er is te weinig kindgerichte aanpak en vaak is er geen enkel idee hoe groot de problemen zijn.
Opvallend is dat in 2017 een recordaantal kinderen in een gesloten jeugdhulpinrichting zat. Dat is de uiterste maatregel die mogelijk is voor een kind. Het gaat om 2710 kinderen (zeg maar 100 basisschoolklassen vol), een stijging van 8 procent ten opzichte van 2016.
Oorzaken van groei
Dat komt doordat de wachtlijsten voor hulp aan jongeren zijn gegroeid of omdat er te weinig hulp beschikbaar is, waardoor de problemen escaleren en ze in een gesloten jeugdinrichting terechtkomen, zegt Maartje Berger, expert bij Kinderrechten bij Defence For Children.
Vaak is er geen goede begeleiding voor jongeren als ze de instellingen mogen verlaten. (foto archief)
Als de jongeren eenmaal in een gesloten instelling zitten, is de zorg niet optimaal. Hulpverleners hebben te weinig tijd en mogelijkheden om de jongeren pedagogisch te begeleiden. "Doe je iets fout, dan ga je naar de isoleerkamer. Dat is traumatisch en verergert de problemen", vertelt Berger. Deze dwangmaatregelen moeten er eigenlijk af, vindt ook de minister, maar er zijn te weinig hulpverleners.
Ook als de jongeren de instelling mogen verlaten, ontbreekt het vaak aan goede begeleiding om echt weer naar buiten te kunnen. Ze wachten daardoor vaak veel langer dan nodig in de gesloten instelling tot die hulp er wel is. Daardoor slibt het systeem dicht.
Niets strafbaars gedaan
Kinderen die in een gesloten instelling zitten, komen daar terecht via een civiele procedure bij de kinderrechter. Er kunnen kinderen bij zitten die strafbare feiten hebben gepleegd, maar de uithuisplaatsing is geen strafrechtmaatregel.
Het gaat om jongeren die zelf (gedrags)problemen hebben of ouders hebben die niet goed voor hen kunnen zorgen. Deskundigen zeggen dat het verblijf in een gesloten omgeving en de terugkeer naar de maatschappij daarna zeer ingrijpend zijn.
Veel jongeren die het betreft, lopen later een achterstand op en zijn onvoldoende op hun toekomst voorbereid.
Reactie Jeugdzorg
Jeugdzorg herkent de problemen, maar denkt dat er meer oorzaken zijn. Kinderen van nu zijn ook weer anders en hebben soms andere problemen, zegt een woordvoerder. Maar de stijging hebben zij ook in hun jaarrapport geconstateerd en is zeer zorgelijk, vindt Jeugdzorg.
De bezuinigingen en decentralisatie naar de gemeenten hebben niet geholpen. Jeugdzorg wil met het ministerie onderzoeken waar de problemen liggen en hoe zoveel mogelijk gesloten opnames voorkomen kunnen worden. Ze pleit voor betere en meer alternatieven.