Kan ik, als ik gevaccineerd ben, nog ziek worden of anderen besmetten?

We legden deze vragen voor aan immunoloog Marjolein van Egmond van het Amsterdam UMC en vaccinoloog Anke Huckriede van het UMC Groningen.

Beloop minder ernstig

En om met het antwoord op de eerste vraag te beginnen: de kans dat je na je vaccinatie nog ziek wordt, is zeer klein. "En als je ziek wordt, is het beloop veel minder ernstig", zegt Van Egmond. "De kans dat je moet worden opgenomen in het ziekenhuis of op de ic terechtkomt, of overlijdt, is heel klein geworden."

Ook het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen zegt dat de kans om ernstig ziek te worden van het coronavirus als je al bent gevaccineerd, heel klein is. 

Dat beaamt Huckriede: "De vaccinatie verkleint de kans om ziek te worden van het coronavirus heel sterk. Met zo'n 80 tot 90 procent, dus niet helemaal tot nul", legt ze uit. "Als iemand na vaccinatie toch nog ziek wordt, verloopt de ziekte milder dan bij mensen die niet gevaccineerd zijn. Als je toch ziek wordt, verkleint het vaccin de kans met 95 tot 100 procent dat je in het ziekenhuis moet worden opgenomen, of erger."

Kun je nog anderen besmetten?

Dat je gevaccineerd bent, betekent dus niet dat je niet meer besmet kunt raken met het coronavirus, al zal je er hoogstwaarschijnlijk niet erg ziek van worden. De tweede vraag is dan: kun je, als je gevaccineerd bent maar toch besmet raakt, ook anderen besmetten?

Vandaag bleek in een tehuis voor dementerende ouderen in het Gelderse Wehl dat twaalf van de 29 bewoners positief getest zijn op het coronavirus, terwijl alle bewoners al zijn gevaccineerd. Alle besmette bewoners hadden slechts milde klachten, waaruit dus blijkt dat het vaccin werkt.

Maar deze uitbraak laat zien dat je het virus nog steeds kunt overdragen, ook al ben je gevaccineerd.

Britse studie

De vraag is echter hoe groot die kans nog is. Uit een Britse studie bleek onlangs dat als binnen in een gezin één persoon gevaccineerd is, dat de besmettingen in dat gezin met bijna de helft vermindert. In het onderzoek werd vooral gekeken in hoeverre gevaccineerden na een eerste prik het virus in de praktijk nog doorgeven.

Volgens de studie die werd uitgevoerd door de Engelse gezondheidsdienst PHE, zijn mensen die drie weken na een eerste prik besmet raken met het virus 38 tot 49 procent minder vatbaar om het virus door te geven aan andere gezinsleden dan mensen die niet gevaccineerd werden.

Hoopvol

"Dit onderzoek is hoopvol", zegt een woordvoerder van het CBG. "Maar of en in welke mate mensen die gevaccineerd zijn, anderen kunnen besmetten, moet nog verder onderzocht worden voordat we er conclusies aan kunnen verbinden. We weten het nog niet, de fabrikanten moeten hier verder onderzoek naar doen. Wij wachten op die informatie."

Niet uitgesloten

Ook volgens Huckriede is het 'niet helemaal uitgesloten' dat mensen die gevaccineerd zijn, nog wel anderen kunnen besmetten.

"Al is de kans daarop sterk verminderd. Ten eerste is de kans om zelf besmet te raken door de vaccinatie al sterk verlaagd, met zo'n 50 tot 90 procent. En ten tweede dragen mensen die na vaccinatie toch nog besmet raken, het virus minder makkelijk over omdat ze minder ziek worden, minder klachten hebben en vaak minder virusdeeltjes uitstoten. Al na een enkele vaccinatie is de kans op overdracht met 40 tot 50 procent verminderd."

Maatregelen blijven voorlopig gelden

Hoewel de kans dus klein is, kan een gevaccineerd persoon alsnog iemand anders besmetten. "Wel is de kans dat als veel mensen zijn gevaccineerd het virus nog wordt doorgegeven een stuk kleiner, maar per individu is het niet uit te sluiten", zegt Van Egmond. "Dus als een gevaccineerd persoon in de buurt komt van iemand die nog niet is gevaccineerd, dan gelden de bekende regels net zo goed."

Dat zegt ook het RIVM op haar website. "We weten nog niet of iemand die gevaccineerd is het virus toch kan verspreiden. Daarom nemen we het zekere voor het onzekere: voor gevaccineerde personen gelden voorlopig dezelfde maatregelen als voor mensen die niet gevaccineerd zijn."  Als er meer bekend is, wordt dit beleid mogelijk aangepast.