Tegenstanders zetten de toon in coronadebat: 'Stille meerderheid hoor je niet'

Van alle mensen die onze verslaggever vorige week sprak bij een vaccinatielocatie in Brabant, wilde niemand met naam en toenaam in een verhaal. Alleen een minderjarige jongeman durfde het aan, maar zijn moeder meldde zich een dag later op de redactie na een reeks negatieve reacties aan het adres van haar zoon.

Op mening afgerekend

"Onze zoon had vanuit zijn eigen perspectief en beleving verteld over zijn beweegredenen om voor een vaccin te kiezen", vertelt de moeder van de jonge spijtoptant. "Het verbaasde me eerlijk gezegd hoe heftig daarop werd gereageerd. Ik voed mijn kinderen op met respect voor de mening van een ander, wat die mening ook is. Het lijkt me niet terecht dat een puber op zijn mening wordt afgerekend."

"Hij ontving via social media privéberichten van wildvreemden die hem online hadden opgezocht. Je kan de reacties waarschijnlijk wel uittekenen: ze gingen over de vraag of hij niet aan zijn familie dacht en dat het niet normaal is om op die leeftijd voor een vaccin te kiezen."

"Het tegengeluid klinkt online het hardst", verklaart socioloog Peter Achterberg van de Universiteit Tilburg de heftige reacties. "Het lijkt soms wel alsof daar een bonus op staat. De stille meerderheid van mensen die het ergens roerend mee eens zijn, hoor je doorgaans niet snel."

Ben ik nou gek?

Mensen verdedigen graag hun eigen zienswijze, zegt Achterberg. "Stel je voor dat je gelooft dat het vaccin slecht is en de samenleving daartegen beschermd zou moeten worden. Op een gegeven moment merk je dat de meerderheid zich toch laat inenten. Dan kom je als tegenstander voor de vraag te staan: ben ik nou gek, of zijn die anderen gek? De keuze is dan meestal snel gemaakt."

"De tegenstanders van het vaccin zullen zich verzamelen en zullen actief campagnevoeren en ze beweren dat de mensen die zich laten vaccineren niet wijs zijn. Dat kan bijvoorbeeld door intimidatie als iemand met naam en foto in de media verschijnt."

"Daarbij komt nog dat de tegenstanders een factor zijn bij het nemen van nieuwe maatregelen", zegt Achterberg. "Door zich fel te laten horen, willen ze ervoor zorgen dat het beleid niet verdergaat."

Overigens zijn het niet alleen vaccinatietwijfelaars die zich niet durven uitspreken. Ook de meeste horecaondernemers die van plan zijn om vanaf zaterdag de CoronaCheck-app te handhaven, houden hun mond. Het bleek vrijdag niet eenvoudig om sprekers te vinden voor een publicatie over kroegen die hun bezoekers wel controleren. Terwijl de tegenstanders er geen enkele moeite mee lijken te hebben om zich te laten horen.

Inperking van vrijheid

"Nog meer dan een ingrijpende maatregel als de avondklok wordt de CoronaCheck-app gevoeld als een inperking van vrijheid", vermoedt socioloog Quita Muis van de Universiteit Tilburg. "Dat zie je ook in de Tweede Kamer, waar niet alleen de usual suspects, zoals Forum voor Democratie, tegen de invoering van het coronabewijs hebben gestemd, maar bijvoorbeeld ook GroenLinks."

"Het debat rond de CoronaCheck-app wordt gevoerd van links tot rechts en veel mensen vinden de maatregel ingrijpend. Ook mensen die eraan meedoen, kunnen hun bedenkingen erbij hebben: klopt dit eigenlijk wel, gaat dit niet te ver? De discussie over de CoronaCheck-app gaat niet alleen over vaccineren en testen, maar ook over de vraag: ben je voor of tegen vrijheid? Ik denk dat de discussie daarom zo scherp wordt gevoerd."

CoronaCheck-app verplicht vanaf aankomende zaterdag

Horecagelegenheden moeten gasten vanaf 25 september vragen naar een coronatoegangsbewijs voor toegang tot binnenruimtes. Inmiddels hebben duizenden ondernemers aangegeven nooit te zullen vragen naar de CoronaCheck-app.

Op de site keuzevrijbijmij.nl zijn namen van 3684 bedrijven te vinden die zich uitspreken tegen het gebruik van de checkapp. Volgens de oprichters van de site gaat het om ondernemers die vinden dat de verplichte coronapas een tweedeling veroorzaakt, doordat mensen die niet voor een vaccinatie of coronatest kiezen worden uitgesloten van de maatschappij.

Vorige week kondigde het kabinet aan dat iedereen ouder dan 13 jaar voor het bezoek aan een café, theater of concertzaal een coronatoegangsbewijs nodig heeft. Het gaat dan om een negatieve coronatest, vaccinatiebewijs of bewijs dat je recent bent hersteld van corona. Daar staat tegenover dat de verplichting 1,5 meter afstand te houden vervalt.