Gestegen prijzen hakken erin: een op de vijf Nederlanders kan nét rondkomen

Laten we met het goede nieuws beginnen: het overgrote deel van de panelleden vindt dat we het over het algemeen goed hebben in Nederland en is tevreden over zijn of haar eigen leven. Toch zijn de zorgen niet ver weg.

'Ben niet arm, maar...'

40 procent van de panelleden maakt zich zorgen over de eigen toekomstige financiële situatie. Rondkomen (en geld overhouden) is lang niet voor iedereen haalbaar. Voor ruim een vijfde geldt dat zij wel rondkomen, maar niks overhouden. Ruim de helft houdt 'een beetje' over, 8 procent komt (veel) geld te kort.

"Ik ben niet arm, zo wil ik het niet zien. Het is niet zo dat ik moet rondkomen van 80 euro per week, maar ik heb ook niet het idee dat ik word beloond voor het feit dat mijn vrouw en ik allebei werken", zegt panellid Johan Groot, werkzaam in de gehandicaptenzorg (36 uur).

Vooral de gestegen prijzen van energie en boodschappen maken dat het elke maand krap is. "Kipfilet is ook erg duur geworden, je betaalt zo 5,50 tot 6 euro voor 500 gram." Daarom bestelt Groot zijn kipfilet nu bij een slager in Groningen. "Hij vraagt 4,50 per halve kilo." Uiteten gaan doen hij en zijn vrouw niet meer. Te duur.

Bezuinigen

Groot is niet de enige van het RTL Nieuwspanel die de afgelopen tijd heeft bezuinigd, een grote meerderheid heeft de uitgaven het afgelopen halfjaar teruggeschroefd. De meesten doen dat op horecabezoekjes, de boodschappen, uitjes en kleding.

De meeste panelleden (90 procent) geven aan dat ze de afgelopen maanden al hun rekeningen hebben kunnen betalen. Dat ging niet altijd zonder slag of stoot. Een op de tien geeft zelfs aan het betalen van rekeningen te hebben uitgesteld. Zo zegt een van de panelleden maandelijks de zorgkosten te storneren en alsnog te betalen als de uitkering weer binnen is.

En in het huis van panellid Monique Verhagen was het afgelopen winter 16 graden in huis. De verwarming wilde ze zo min mogelijk gebruiken vanwege de hoge stookkosten. Dankzij slimme stopcontacten weet ze precies hoeveel ze verbruikt, met welk apparaat.

"Ik heb thuis alleen een gasaansluiting, dus om de kosten te drukken heb ik een elektrisch kookplaatje gekocht", zegt Verhagen. "Daarop maak ik eenpansgerechten. Ik heb niet meer 5 pannetjes op het vuur met sausjes, ditjes en datjes."

Alles op de fiets

Momenteel heeft Verhagen, die werkte als opleidingscoördinator bij een particuliere opleider, een WW-uitkering. "Mijn vorige baan leverde veel stress op, ik zoek nu iets anders in het onderwijs of in de kinderopvang." Ze wil graag een baan in (de buurt van) haar woonplaats Boekel, want ook autorijden is prijzig. "Ik doe nu bijna alles op de fiets."

Bij het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) kloppen regelmatig mensen aan die lastig rondkomen. "Als je geen overzicht hebt over je administratie dan kun je daar hulp bij krijgen, bijvoorbeeld via je gemeente", zegt Karin Radstaak van het Nibud. "Je hoeft niet in de schulden te zitten om wat hulp te krijgen. Maar veel mensen weten dat niet."

Zoek hulp

Vanuit de overheid wordt er veel van mensen verwacht, vindt Radstaak. "Je moet zelf weten hoe je moet bezuinigingen, hoe je je toeslagen moet regelen, enzovoort. Niet iedereen kan daarin zelf zijn weg vinden en dus laten veel mensen de toeslagen-aanvraag zitten."

Kortom, zoek hulp bij geldzorgen. "Dat is helemaal niet raar", zegt Radstaak. "Bij geldstress helpt het juist om de zaken op een rijtje te zetten. Dat alleen al geeft rust en voorkomt dat je verder in de penarie komt."

Kenneth de Bie en zijn vrouw hebben onlangs al hun inkomsten en uitgaven op een rij gezet. "We merkten namelijk dat we ineens veel slechter uitkwamen dan pre-corona", vertelt De Bie. Was het eerder geen probleem om een dag met het gezin op pad te gaan en dan 150 euro uit te geven, tegenwoordig is daar eigenlijk het geld niet voor.

Geld opgeslokt

"En dat is best raar, want mijn vrouw en ik verdienen samen 4200 euro netto", zegt De Bie. Tijd om de administratie zorgvuldig door te lichten. "We schrokken van hoeveel geld er wordt opgeslokt door boodschappen. Zo'n drie jaar geleden gaven we nog 100 euro aan boodschappen per week uit, nu is dat al gauw 250 euro."

Het salaris van De Bie groeide niet in hetzelfde tempo mee; in vergelijking met drie jaar geleden is er ongeveer 200 euro per maand bij gekomen. "Soms denk ik bijna: ik kan beter minder gaan werken om zo meer kinderopvangtoeslag te krijgen. Nou, dat klopt natuurlijk niet."

Om beter rond te kunnen komen kun je bezuinigen, maar ook proberen je inkomen te verhogen. Slechts een beperkt deel van de panelleden heeft dat het afgelopen halfjaar gedaan: 5 procent is meer gaan werken, 3 procent heeft om loonsverhoging gevraagd en 2 procent heeft er een baan bijgenomen.

Dat niet meer panelleden meer uren zijn gaan werken, komt vaak door hun thuissituatie. Mensen geven aan de ze bijvoorbeeld chronisch ziek zijn, mantelzorger of al gepensioneerd. 

Verantwoording

Het onderzoek is gehouden op 13 t/m 15 september 2023, onder 17.500 leden van het RTL Nieuwspanel. Het is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, werkzaamheid en politieke voorkeur. Het RTL Nieuwspanel telt ruim 35.000 leden.

Wil jij voortaan ook meedoen aan onderzoeken van het RTL Nieuwspanel? Meld je dan hier aan!