Advies aan kabinet: minder veeteelt, maximumsnelheid omlaag
De maximumsnelheid op snelwegen en rijkswegen moet omlaag, en veeteeltbedrijven die relatief veel stikstof uitstoten, moeten worden aangepakt. Dat zijn de belangrijkste maatregelen die het kabinet moet nemen om de stikstofcrisis te lijf te gaan, oordeelt een speciale commissie. "We moeten ons realiseren dat in ons land niet alles kan."
"Van de bouw tot het verkeer en van veehouderijen tot de industrie: overal waar stikstofuitstoot plaatsvindt, moet de uitstoot omlaag", concludeert de commissie onder leiding van Johan Remkes.
18.000 projecten liggen stil
Die commissie is in het leven geroepen om advies te geven hoe het kabinet de stikstofcrisis het hoofd kan bieden. Zo'n 18.000 projecten liggen door die crisis stil.
De commissie stelt dat het kabinet op korte termijn maatregelen moet nemen. Die zullen soms pijn doen, maar het kabinet moet haast maken, zegt de commissie. "De urgentie van de ontstane problemen vraagt om het met prioriteit uitvoeren van onze aanbevelingen."
En zelfs dan kunnen niet al die stilgevallen projecten weer op dezelfde manier worden afgemaakt als voorheen. Want 'niet alles kan'.
Dit zijn de belangrijkste maatregelen
Verkeer
De snelheid op provinciale en snelwegen moet omlaag. Er worden geen specifieke wegen bij naam genoemd, wel gaat het om wegen in de buurt van beschermde natuurgebieden (de zogeheten Natura 2000-gebieden).
Hoe veel de snelheid omlaag moet en waar precies, dat moet het kabinet bepalen.
Het advies over het ov, transport en luchtvaart komt later.
Landbouw
De commissie adviseert daarnaast om veeteeltbedrijven in de buurt van natuurgebieden die relatief veel stikstof uitstoten, gebruikmaken van verouderde stallen en nog weinig maatregelen hebben om te verduurzamen, als eerste aan te pakken.
Een 'generieke' maatregel, waarbij over het hele land de veestapel moet inkrimpen, vindt Remkes een slecht idee. Hoe de aanpak er precies uit gaat zien, is aan het kabinet. Een van de opties is om de slechter presterende bedrijven uit te kopen.
Ook moeten boeren meer ruimte krijgen om te experimenteren met maatregelen voor schonere landbouw.
Bouw en industrie
Ook in de bouw en in de industrie moeten maatregelen worden genomen, al geeft Remkes toe dat daar niet de grootste winst te halen is. Bouwprojecten moeten zo duurzaam mogelijk ondernomen worden.
Remkes adviseert het kabinet ook nog eens te kijken of het gebruik van biomassa niet toch omlaag moet. Bij biomassa worden houtsnippers verbrand om energie op te wekken.
Het kabinet wil in de toekomst juist meer gebruik gaan maken van biomassa, omdat dat beter zou zijn voor het klimaat dan bijvoorbeeld het gebruik van kolen om energie op te wekken. Maar bij biomassa komt óók stikstof vrij, schrijft Remkes, al is dat niet heel veel.
'Uitweg te zoeken'
Volgens politiek verslaggever Fons Lambie is het nu aan de regeringspartijen om een uitweg te zoeken. "Wij horen dat er al extra coalitie-overleggen worden gepland om te kijken wat ze met deze maatregelen gaan doen", zegt Lambie.
"De commissie Remkes adviseert namelijk maatregelen die bijvoorbeeld bij de VVD en het CDA gevoelig liggen. Dat zijn partijen die altijd campagne hebben gevoerd voor boeren en voor een verhoging van de maximumsnelheid."
Lambie besluit: "Gelukkig gaat het Nederland nu financieel voor de wind, maar aan harde keuzes ontkomen de regeringspartijen niet."
Waarom die paniek over stikstof?
Hij lijkt bijna uit de lucht te vallen, de stikstofcrisis in politiek Den Haag. Maar dat is niet helemaal waar.
Jarenlang maakten we in Nederland gebruik van de zogenoemde PAS, Programma Aanpak Stikstof, om de stikstofuitstoot van verschillende projecten in de buurt van natuurgebieden te berekenen.
Europese regels schreven namelijk voor dat er niet te veel stikstof mocht worden uitgestoten in de buurt van natuurgebieden. Dat betekende in de praktijk dat het (ver)bouwen van huizen, het verbreden van wegen of het uitbreiden van landbouwbedrijven daar vrijwel onmogelijk werd.
Dus werd er in Den Haag een list bedacht. Dat was de PAS. Met de PAS konden al die projecten toch doorgaan, zo lang er maar plannen waren om de stikstofuitstoot die daarbij vrijkwam ooit te compenseren.
Maar in mei bepaalde de hoogste rechter van ons land, de Raad van State, dat die compensatieregel niet deugde. Er moest méér zekerheid worden gegeven dat projecten echt niet slecht zouden zijn voor de natuur.
Door die uitspraak kwamen ruim 18.000 projecten door het hele land stil te liggen. Het gaat dan bijvoorbeeld om huizenbouwprojecten, maar ook om de aanleg en verbreding van wegen, het onderhouden van dijken en spoorwegovergangen en allerlei defensieprojecten.
