Met meer vrijheid de zomer in, maar die 1,5 meter blijft

Rutte begon zijn voorlopig laatste persconferentie over de corona-aanpak van het kabinet met een terugblik. "We hebben maanden gekend van verlies. Maanden van isolement. Laten we dat niet vergeten." Vooral in verpleeghuizen heeft het virus 'ongenadig hard toegeslagen', vulde minister Hugo de Jonge hem aan.

Schokkende cijfers

De premier benadrukte nog maar eens hoe belangrijk de maatregelen zijn geweest die zijn genomen: "Als we dat niet hadden gedaan, hadden we te maken gehad met schokkende cijfers: 135.000 ziekenhuisopnames en 35.000 mensen op de ic's. Dat is niet gebeurd omdat we het met elkaar zo goed hebben gedaan."

Na de sombere terugblik was het tijd voor een positieve vooruitblik. De cijfers zijn goed, er is een keerpunt. "De ergste loopings en bochten hebben we gehad", zei Rutte. "We gaan met meer vrijheid de zomer in. Maar gedraag je verantwoordelijk. Alleen dan houden we corona samen onder controle."

Eerder versoepelen

Vanwege de gunstige cijfers kunnen de maatregelen twee maanden eerder worden versoepeld dan verwacht. Maar de 1,5-meterregel blijft van kracht. Op een paar uitzonderingen na, zoals in het openbaar vervoer. Daar mogen vanaf 1 juli alle zitplaatsen weer gebruikt worden. Ook jongeren tot 18 jaar hoeven onderling geen 1,5 meter afstand te houden. 

Is die 1,5 meter- regel nog wel uit te leggen nu zoveel weer mag? Rutte maakt zich daar geen zorgen over: "Die maatregel is razend belangrijk geweest. We krijgen meer ruimte, maar alleen omdat we afstand houden. We hebben het virus een klap gegeven, maar daarin was vooral de 1,5 meter cruciaal."

Ruimte benutten

Als we verslappen duikt het virus weer op, zei Rutte. "De beste virologen adviseren ons die regel. Bijna over de hele wereld geldt die regel ook. Ik ga mensen niet smeken zich aan die regel te houden. Mensen zijn slim genoeg."

Veel van de versoepelingen die de premier bekendmaakte, waren al naar buiten gebracht. Nieuw is dat sekswerkers vanaf 1 juli weer aan de slag kunnen. En ook het bezoek aan verpleeghuizen mag weer, zolang daar geen corona heerst. De Jonge: "Ik wil verpleeghuizen aanmoedigen om de ruimte benutten die er weer is."

De Jonge vergeleek de corona-aanpak met de eeuwenlange strijd die Nederland voert tegen het water. "Wij zijn samen de dijken. Samen bouwen we dijken om die tweede golf buiten de deur te houden."

Angst voor tweede golf?

Het kabinet acht een lockdown in heel Nederland 'onwaarschijnlijk' en, als het goed is, onnodig. "De meeste coronamaatregelen zullen regionaal of lokaal gericht zijn om kleine uitbraken snel uit te kunnen trappen", zei De Jonge.

Mocht het aantal nieuwe besmettingen onverhoopt toch ineens flink oplopen, dan is het de bedoeling dat de maatregelen op regionaal niveau en het liefst lokaal worden genomen. "We bereiden ons nu voor om het lokaal te kunnen aanpakken", zei De Jonge. Als voorbeeld wijst hij op metingen in het rioolwater, waarmee plaatselijke aanwezigheid van het virus vroeg kan worden gesignaleerd.

Versoepeling regels per 1 juli

Een greep uit de maatregelen die vanaf volgende week woensdag helemaal of voor een deel worden opgeheven.

• Alle contactberoepen zijn weer toegestaan. Kappers konden in mei alweer aan het werk, maar dat geldt vanaf volgende week woensdag ook voor sekswerkers. Er is contact mogelijk tussen hulpbehoevenden en hun begeleiders; mensen met contactberoepen (masseurs, rij-instructeurs, sekswerkers); sporters (binnen en buiten), acteurs en dansers.
• In de Nederlandse voetbalstadions zijn bezoekers weer welkom. Wel moet in de stadions de 1,5-meterregel worden aangehouden. Spreekkoren zijn nog verboden, omdat zingen en schreeuwen extra risico met zich meebrengt op verspreiding van het virus.
• Naast die spreekkoren blijft hard meezingen of schreeuwen in groepsverband niet toegestaan. Maar voor zangkoren en zangensembles wordt repeteren en optreden weer mogelijk. Het RIVM komt snel met een advies over de voorwaarden. 
• Reizen met de bus of de trein mag weer, ook als het om niet-noodzakelijke reizen gaat. Wel wil het kabinet overvolle treinen en bussen voorkomen. Het advies blijft daarom om de spits en drukte te mijden. Ook de oproep om zo veel mogelijk thuis te werken blijft van kracht.
• In de auto (en ander privévervoer) geldt: een mondkapje wordt geadviseerd wanneer mensen in één auto reizen die niet tot hetzelfde huishouden behoren.
• Regels voor activiteiten binnen: maximaal 100 personen per ruimte met vaste zitplaatsen (exclusief personeel), geen maximumaantal personen onder de volgende voorwaarden: vaste zitplaatsen, reservering en gezondheidscheck vooraf.
• Regels voor activiteiten buiten: maximaal 250 personen (exclusief personeel), in de horeca wordt altijd gewerkt met een vaste zitplaats; geen maximumaantal personen onder de volgende voorwaarden: vaste zitplaatsen, een reservering en een gezondheidscheck vooraf.

Waar geldt de versoepeling niet?

• Discotheken en nachtclubs blijven tot 1 september gesloten. Als de situatie het toelaat, kunnen ze op termijn weer open. Dat wordt rond 1 september opnieuw bekeken.