Donald Trump wordt voorgeleid: 'Hij weet hoe je daar een spektakel van maakt'

Wat gaat er vandaag gebeuren? 

"Donald Trump wordt vandaag voorgeleid. Gisteren is hij vanuit Florida naar New York gevlogen. Vandaag wordt hij wakker in het penthouse van zijn Trump Tower. Van daaruit zal hij naar de rechtbank gaan om zich te melden.  

Wat we bij die rechtbank exact van hem gaan zien, weten we nog niet. Hij komt misschien wel binnen via een achteringang. Of er een zogeheten 'perp walk' gaat komen, weten we nog niet. Dat is het loopje van de verdachte door de binnenplaats langs alle camera's, al dan niet in handboeien.

Waarschijnlijk zullen er vandaag geen handboeien aan te pas komen. Dat heeft te maken met het feit dat hij al streng bewaakt wordt en dus niet zomaar kan vluchten en wellicht ook wel gewoon omdat het een oud-president is. De voorgeleiding is rond kwart over twee lokale tijd, dan horen we wat nou exact de aanklacht is."  

De aanklacht zou gaan om zwijggeld dat zijn advocaat namens Trump in 2016 aan pornoactrice Stormy Daniels heeft betaald. Die betaling zou Trump vervolgens op illegale wijze in de administratie van zijn bedrijven hebben weggemoffeld. Hier legt Mouthaan de zaak uit:

En buiten de rechtbank? Wat gebeurt er in New York? 

"Het zal een gekkenhuis worden. Er zullen naast de tientallen cameraploegen ook nog eens honderden demonstranten op de been zijn. Vlak bij de rechtbank wordt een politieke rally gehouden, georganiseerd door jonge Republikeinen en Marjorie Taylor Greene, een Republikeins lid van het Huis van Afgevaardigden. 

De politie in New York houdt dan ook met alles rekening. Er zijn 35.000 agenten en die hebben te horen gekregen dat ze geen verlof mogen nemen, zodat ze ingezet kunnen worden. Reken er maar op dat het een gigantische operatie is. 

Hoe bijzonder is het dat een oud-president vervolgd wordt? 

"Er zijn al wel eerder politici aangeklaagd, zoals meerdere senatoren en een voormalig vicepresidentskandidaat. Maar het is in Amerika nog nooit gebeurd dat een president strafrechtelijk wordt vervolgd. Dit is dus historisch."  

"Trump is wel al jaren verwikkeld in allerlei rechtszaken en strafrechtelijke onderzoeken. Zijn bedrijf is zelfs al wel eens veroordeeld voor fraude. Maar dit is voor het eerst dat hij als persoon vervolgd wordt. 

Dat gezegd hebbende, het is wereldwijd niet ongebruikelijk of uniek dat leiders vervolgd worden. We kennen het niet in Nederland, maar bijvoorbeeld in Frankrijk zijn de presidenten Sarkozy en Chirac veroordeeld. In Italië premier Berlusconi. En in Israël stonden de premiers Olmert en Netanyahu voor de rechter.  

Sommige Republikeinen doen net alsof de vervolging van Trump ongehoord is: een bedreiging van de democratie. Maar er zijn genoeg democratieën waar leiders vervolgd worden en het land overeind blijft."  

Wordt Trump hierdoor minder populair? Staat dit een gooi naar het presidentschap in 2024 in de weg? 

"De eerste peilingen geven aan dat Republikeinen zich scharen achter Trump, omdat ze vinden dat het een onzinnige zaak is. Het is dus nog niet heel schadelijk voor zijn populariteit. Dit kan hem zelfs helpen om de nominatie van zijn partij te veroveren." 

"Het is ook opvallend dat andere Republikeinse presidentskandidaten Trump blijven steunen. Dat geeft wel aan hoe groot het Trump-blok van de partij is. Al stond er deze week een nieuwe kandidaat op, Asa Hutchinson, die wel vindt dat de oud-president uit de race zou moeten stappen.  

Ook bij de kiezers is het de vraag of de vervolging Trump op de lange termijn gaat helpen: het blijft een presidentskandidaat die vervolgd wordt voor een misdrijf. Dat is nogal wat. Zwevende kiezers zullen wel twee keer nadenken." 

En de huidige president dan? Vindt Joe Biden er iets van? 

"Biden geeft geen commentaar op de rechtszaak. Hij zal zeggen dat hij zich niet hoort te mengen in lokale rechtszaken. Dat is ook niet gebruikelijk: we zijn dat misschien een beetje vergeten omdat Trump niet anders deed. Hij riep om de haverklap dat Hillary Clinton vervolgd moest worden, ook al gaat hij daar helemaal niet over."

"Maar het is gebruikelijker dat een president zich niet uitlaat over lopende rechtszaken. Daarnaast denk ik ook dat Biden zich bewust stilhoudt omdat hij wil voorkomen dat deze rechtszaak nog meer wordt weggezet als een linkse heksenjacht." 

Wat gaat er na de voorgeleiding gebeuren? 

"Dan gaat Trump gewoon weer naar huis, in Florida, waar hij zal afwachten wanneer de rechtszaak begint. Dat kan overigens nog maanden duren: de komende weken gaan de openbaar aanklager en zijn advocaten met elkaar onderhandelen en 'ruziën' over wanneer de zaak begint. Trump is goed in het uitstellen van zaken door bijvoorbeeld meer voorbereidingstijd aan te vragen, of een beslissing aan te vechten. 

Later op de avond houdt Trump een toespraak. Dat doet hij op prime time in de hoop dat het overal uitgezonden wordt. Er staat geen persconferentie op de planning in New York, dus dit zal het moment zijn om zijn verhaal te doen en te proberen de publieke opinie te beïnvloeden. En misschien ook wel om geld op te halen: hij heeft al 4 miljoen euro aan donaties opgehaald sinds bekend is dat hij vervolgd gaat worden."

Waar ben jij als correspondent benieuwd naar? 

"Ik ga kijken naar zijn houding, zijn tactiek. Trump weet hoe je van zo'n voorgeleiding een spektakel moet maken. Volgens de New York Times is hij aan de lopende band met zijn adviseurs aan het overleggen hoe hij zich moet gedragen: moet ik boos kijken of juist lachen? Moet ik iets roepen? Daar is hij allemaal mee bezig. Ik ga kijken hoe hij zichzelf gaat neerzetten.  

Ik ben ook benieuwd naar de verhouding met de rechter. Hij heeft de afgelopen dagen onaardige dingen gezegd over de aanklager en zelfs over de rechter. Zo heeft hij gezegd dat de aanklager hem haat. Daar zou de rechter iets van mogen zeggen, bijvoorbeeld hem verbieden om de aanklager persoonlijk aan te vallen. In de politieke arena mag alles gezegd worden, maar als verdachte in een rechtszaak mag een rechter jou beperkingen opleggen. Ook daar ga ik naar kijken. "