Half miljoen coronabewijzen vervallen, maar niet altijd terecht

Voor een half miljoen Nederlanders wordt vanaf vrijdag horecabezoek en internationaal reizen moeilijker: zonder boostervaccinatie of herstelbewijs vervalt hun coronatoegangsbewijs. Maar niet iedereen kan daar zelf iets aan doen. "Door fouten van de GGD verlies ik mijn bewijs."
Het coronatoegangsbewijs krijgt een maximale houdbaarheidsdatum. Het groene vinkje vervalt voortaan 270 dagen na de laatste vaccinatie of 180 dagen na de laatste besmetting. Deze nieuwe richtlijn gaat vrijdag in en geldt in de hele EU.
540.000 Nederlanders verliezen groene vinkje
De eerste groep mensen die dit treft, heeft vóór 1 mei de laatste prik gekregen. Zij kunnen de horeca of culturele instellingen niet meer bezoeken met de QR-code. Met een negatieve testuitslag kan dit nog wel. Bij reizen naar andere EU-landen kunnen aanvullende eisen gelden, zoals een quarantaine of een verplichte coronatest.
Volgens minister Kuipers van Volksgezondheid zou dit gelden voor zo'n 540.000 Nederlanders die geen boostervaccinatie hebben gekregen.
Maar niet iedereen die zijn toegangsbewijs kwijtraakt, kan daar zelf iets aan doen. Zoals Wilco (echte naam bij de redactie bekend) uit Valkenburg. Op 18 december testte hij positief. Een boosterprik moet daarom minstens drie maanden wachten. Begin januari vroeg hij bij de GGD een herstelbewijs aan. Tien dagen zou dat duren. Maar toen hij na twee weken nog niets gehoord had, zocht hij op 26 januari opnieuw contact. "Ik heb drie mensen gesproken die mijn aanvraag niet konden vinden. Daarom heeft de derde persoon een nieuwe gestart."
Internationaal bewijs ontbreekt
Terwijl RTL Nieuws hem aan de lijn heeft, lijkt het probleem plotseling opgelost: er is post van de GGD. "Er staat een lettercode op die ik in de app moet invoeren. Wacht, ik doe het meteen."
Een minuut later volgt een lange, vermoeide zucht. "Ik heb goed en slecht nieuws. Ik heb nu een nationaal herstelbewijs. Dat gaat op 26 januari in en is een jaar geldig. Hoewel, dat moet ik maar afwachten, want ik begrijp dat het vanaf vrijdag 180 dagen is. In elk geval: ik kan voorlopig weer naar restaurants. Een opluchting. Maar een internationaal bewijs ontbreekt. Er staat zelfs bevestigd dat het op 10 februari verloopt. Echt heel vervelend. Door fouten van de GGD verlies ik mijn bewijs. Ik kan geen plannen maken voor vakantie. Ik zit hier nu al een maand achteraan."
Pieter Verbeek uit Rijnsburg werd halverwege juni gevaccineerd met Janssen. "Een prikje maar, dat leek toen wel zo praktisch", zegt hij. In december reisde hij als dartsjournalist naar het WK darts in Londen. Een dag voordat hij terug wilde reizen naar Nederland, testte hij positief. "Gelukkig had ik een geweldige gastvrouw in mijn Airbnb-appartementje. Zij kookte voor me."
Wachttijd niet voor niets
Terug in Nederland belde Pieter de GGD. Een herstelbewijs werd geweigerd: een buitenlandse test telde niet. Met een booster wil hij drie maanden wachten. "Ik kan natuurlijk verzwijgen dat ik corona had en toch een booster halen, maar ik wil niet mijn gezondheid op het spel zetten. Die wachttijd is er niet voor niets, lijkt me."

Toen het nieuws bekend werd dat de QR-code beperkt houdbaar was, vroeg hij de GGD opnieuw om raad. "Want in maart is er op mijn tennisclub een toernooi waar ik bij wil zijn. Ik wil graag helpen in de kantine. Bij de GGD zeiden ze: dan moet je dagelijks testen. Dus dat ga ik doen. Hopelijk komt de uitslag steeds in de ochtend, anders schiet het nog steeds niet op."
Soms drie prikken nodig
Hoe het met zijn volgende reisje in juli moet, weet hij niet. "Hopelijk kan ik voor die tijd twee boosters krijgen. Want voor sommige landen, zoals Duitsland, moet je drie prikken hebben. Ik heb er vanwege Janssen nog maar één."
Pieter hoopt dat het zo ver niet hoeft te komen. "Het zou beter zijn als de politiek het oplost. Een buitenlandse test moet hier gewoon geldig zijn. Dit is voor niemand goed, en de achterstand loopt zo alleen maar verder op."

De GGD erkent dat er een achterstand is, maar die is volgens een woordvoerder 'niet heel groot'. "Het heeft te maken met het grote aantal besmettingen. We hebben te maken met grote getallen en helaas gaat er in de systemen soms iets verkeerd. Als er iets verkeerd gaat, vragen we mensen contact op te nemen met onze hulplijnen."
Afhankelijk van herstelbewijs
RTL Nieuws had ook nog contact met een derde man, die niet bij naam genoemd wil worden. "Ik laat me niet vaccineren, maar heb wel corona gehad. Op 8 december testte ik positief. Als ik inlog met DigiD, staat dat er ook: positief getest. Maar als ik inlog voor een coronabewijs, staat er opeens dat ze geen positieve test kunnen vinden."
Hij heeft intussen twee keer gebeld. "Ze zullen het steeds binnen tien dagen oplossen. Maar dat lukt blijkbaar niet. Omdat ik me niet wil laten vaccineren, ben ik voor alles van mijn herstelbewijs afhankelijk. Waar ik ook naartoe wil, ik moet er een hebben. Erg vervelend. Ik word beperkt in mijn vrijheid omdat de GGD in gebreke blijft."