Russen willen met hypersonische raketten 'signaal afgeven aan NAVO'
Rusland zou de afgelopen week hypersonische raketten hebben afgevuurd op doelen in Oekraïne. Zijn we in een nieuwe fase van de oorlog beland? "Ik verwacht dat de heftigheid zal toenemen", zegt Tim Sweijs van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS).
"Ik ben enigszins pessimistisch gestemd", zegt Sweijs vanochtend bij RTLZ over de onderhandelingen die vandaag opnieuw worden gevoerd. "Met onderhandelingen ga je vaak twee stappen vooruit en weer een stap naar achteren. Vervolgens kun je ook stil komen te staan."
Het lijkt erop, zegt Sweijs, dat Rusland en Oekraïne het eens kunnen worden over een neutrale status voor Oekraïne. Met andere woorden: dat het land geen NAVO-lid zal worden.
Hete hangijzers
"Maar waar ze het nog niet eens over kunnen worden is soevereiniteit van De Krim en de oostelijke deelrepublieken. Rusland wil dat Oekraïne dat opgeeft. Oekraïne zegt: laten we dat even parkeren, dat is een stap te ver." Dat zijn hete hangijzers waar Sweijs - gegeven de huidige situatie op het strijdveld - niet verwacht dat ze er op hele korte termijn uit zullen komen.
Intussen blijft het beeld dat de militaire strategie van Rusland is vastgelopen. Het plan, een snelle 'blitzkrieg', is mislukt. "Dat heeft echt te maken met strategische overmoed. En deels ook met slechte planning, logistieke problemen", zegt Sweijs.
De Russen lijden 'ongelooflijke verliezen'. Volgens de Oekraïners 14.000 militairen, volgens de VS iets minder, 7000. "Stel dat het daar ergens tussenin zit, als er 10.000 militairen dood zijn en nog eens 20.000 gewonden - dan gaat dat niet goed", zegt de analist. "Ook zijn er al 900 kruisraketten gebruikt, veel tanks die langs de weg staan en vernietigd zijn. Dus dat gaat slecht."
'Stekelvarkenstrategie'
Oekraïne is met succes bezig met een 'stekelvarkenstrategie'. Maar we moeten niet vergeten, zegt Sweijs, dat de Russen wel degelijk vorderingen hebben gemaakt. "Ze hebben die landbrug geslagen in het zuidoosten tussen het Russische vasteland en De Krim en ze vechten nu nog heel hard om Marioepol. Dat is een strategisch belangrijke plaats, want het geeft toegang tot de Zee van Azov en ze zijn ook nog bezig om de troepen rond Kiev te versterken."
De analist verwacht dat de hevigheid van de strijd zal toenemen: afstandsraketten en zwaarder geschut. "Ik verwacht dat het doel daarvan is om meer dood en verderf te zaaien om daarmee de wil van de Oekraïense bevolking en de regering te breken. Of dat gaat lukken is een tweede."
Hypersonische raket
Dit weekend werd ook duidelijk dat Rusland een hypersonische raket zou hebben ingezet. De VS kon de lancering live volgen, zeggen bronnen tegen nieuwszender CNN.
Het zou een test en tegelijk een waarschuwing kunnen zijn geweest. "Zo'n raket kan inslaan met ongelooflijk veel kinetische energie", zegt Sweijs. Hij spreekt van een unicum. "Het is de eerste keer in de geschiedenis dat een hypersonische raket is ingezet is in de oorlog."
Hypersonische wapens zijn moeilijk te detecteren voor raketafweersystemen. Dat komt omdat de raketten een veel lager traject afleggen dan ballistische raketten. Die laatste wapens bereiken een hoogte van meer dan duizend kilometer. Hypersonische raketten verlaten de atmosfeer (tot 85 kilometer) niet of nauwelijks.
De raketten vliegen met minimaal vijf keer de snelheid van het geluid, legt Sweijs uit. Het gaat dan dus om duizenden kilometers per uur. Waarom zetten de Russen dit soort wapens in? In dit geval is het ingezet om een munitiedepot te verwoesten. "Maar ook een signaal te zenden. Een signaal naar de Oekraïners: wij zijn klaar om verder te escaleren. En ook een signaal naar de NAVO: wij hebben dit wapen, het werkt en we zijn bereid het in te zetten."