Rechter oordeelt: stiefmoeder mag geen mama genoemd worden

De moeder deed twee verzoeken bij de rechtbank in Noord-Holland: ze wilde toestemming krijgen om het kind bij een specifieke basisschool in te schrijven, en ze wilde dat haar ex-man niet meer naar zijn nieuwe vriendin zou verwijzen als 'mama'.

Verwarring en verdriet

Haar kind zei nu namelijk 'mama' tegen de nieuwe vriendin. Pijnlijk, vond de moeder, en verwarrend voor het kind. Dat de vader dit toeliet, vond ze ook niet goed. De man zag zelf het probleem niet echt: het kind zou het gewoon overgenomen hebben omdat de andere mensen in het gezin zijn nieuwe vriendin ook zo noemen.

Het kind weet volgens de vader dat hij de stiefmoeder bij haar naam mag noemen, maar zou dat uit zichzelf niet doen. Het is volgens hem duidelijk dat het kind maar één echte 'mama' heeft. Toch gaf de rechtbank de moeder gelijk: alleen zij mag nog door de vader worden aangesproken of benoemd worden als 'mama'. Ook mensen buiten het gezin moeten hiervan op de hoogte worden gebracht.

Mensen in de omgeving kunnen anders in de war raken, zegt kinderpsycholoog Tischa Neve. "Als een kind het op school of op de opvang over mama heeft, kunnen andere mensen misschien denken dat het over de biologische moeder gaat terwijl het kind de stiefmoeder bedoelt", legt ze uit. "Ook kan het zijn dat vreemden de verkeerde aanspreken over het kind omdat ze hem mama horen zeggen."

Loyaliteitsconflict

Maar bij het kind zelf valt dat eigenlijk wel mee. "Die weet als het contact met z'n moeder oké is dondersgoed wie z'n eigen moeder is", zegt Neve. Ze noemt dergelijke situaties heel ingewikkeld. Er zitten vele kanten aan en spelen vaak vele emoties mee. "Een kind doet het sowieso niet om vervelend te zijn, maar uit gewoonte en onbevangenheid, die denkt niet aan de impact op zijn echte moeder." Hou discussies over het onderwerp bij je kind weg en let op hoe je er met hem over praat: "Kinderen kunnen zich schuldig gaan voelen of in een loyaliteitsconflict komen. Dat is echt niet wenselijk."

Hoe je dat kan voorkomen? Communiceren, zowel onderling als ouders als met je kind. "In zo'n geval als dit is het belangrijk dat je als vader benadrukt dat je kind maar één mama heeft. En nooit zelf actief tegen kinderen zeggen dat ze iemand mama mogen noemen, want dat is heel ingewikkeld en ligt gevoelig. Als je kind er zelf mee begint kun je hem uitleggen dat hij maar een mama heeft en samen een andere manier van aanspreken bedenken. Het is ook wel belangrijk dat de vader het niet actief heeft over 'mama' als het de moeder niet is"

Neve adviseert vooral om er rustig over te praten en samen een weg te vinden die voor iedereen oké is. "Probeer te blijven denken vanuit je kind en zijn belang en verplaats je ook in je ex. Het is goed om wat jouw eigen gevoel erbij is daar zoveel mogelijk los van te zien. Hoe moeilijk soms ook."

Vervangen of bedreigd

Dat eigen gevoel speelt in een zaak als deze waarschijnlijk een grote rol. "Het gaat er vaak over dat je je vervangen voelt, of bedreigd, of dat je plekje wordt ingenomen", legt ouderschapsdeskundige Janneke van Bockel uit. "Hoe je ermee omgaat als biologische moeder, hangt heel erg af van hoezeer je je voelt."

Want ouder blijf je, ook als je kinderen niet meer bij je zijn. "Als er sprake is van een scheiding, ga je scheiden als partner, maar niet als ouders. Als je ouder bent geworden kun je dat nooit meer naast je neerleggen, het verandert je identiteitsgevoel." En dat gevoel kan geraakt worden als er iemand anders in beeld komt. "Vaak speelt er veel meer dan alleen waar de rechtszaak over gevoerd wordt: iemand kan zich bijvoorbeeld niet gezien voelen als moeder."

De advocaat van de moeder was donderdag niet bereikbaar voor commentaar.