Krijgen we door klimaatverandering vaker snikhete dagen?
Nu we in Nederland twee bloedhete dagen krijgen, dient de onvermijdelijke vraag zich aan: krijgen we in de toekomst vaker te maken met hitteperiodes als gevolg van klimaatverandering?
"Het korte antwoord is ja", zegt hoogleraar Klimaatverandering Pier Vellinga. "Bovendien worden de hittegolven heftiger. De pieken in temperaturen kunnen sterker omhoog schieten en de periodes kunnen ook langer duren."
De temperatuur op het noordelijk halfrond, waarop ook Nederland ligt, stijgen sneller dan op het zuidelijk halfrond, legt hij uit. "Dat komt omdat we hier meer landmassa hebben. Land warmt sneller op dat water. Je kunt het zelf testen: in april voel je op een warme dag dat de grond al warm is, maar het water is nog koud."
Hoosbuien als in Frankrijk
Ten opzichte van midden vorige eeuw staat het kwik in ons land gemiddeld zo'n 2 graden hoger. Dat kan volgens Vellinga zomaar oplopen tot 4. En dat gaan we merken, zegt hij. Sterker, we merken het al.
"De verandering lijkt geleidelijk te gaan, maar de manifestaties zijn lokaal en heel heftig. De hoosbuien en overstromingen in Limburg vorig jaar zijn een voorbeeld. Het gaat niet zomaar een beetje meer regenen. Nee, je krijgt een extreme waterbom. Vroeger kenden we dat alleen uit Frankrijk. Nu gebeurt het hier ook."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Met hittegolven zal het niet anders zijn, voorspelt de hoogleraar. "We krijgen vaker periodes van hitte en droogte. Ik denk dat we binnen tien jaar in Nederlandse natuurgebieden zulke natuurbranden gaat zien zoals we die nu uit warme, droge landen kennen."
De bliksem zal vaker inslaan, zegt hij. Oude bomen zullen het niet overleven. "En vergeet ons mensen niet. Vooral de oudjes van Nederland, die sterven vaker tijdens een hittegolf."
Hitte blijft hangen
Daarnaast verandert de biodiversiteit. "De klimaatgordels schuiven op naar het noorden. Zoals het koraal in de oceanen al aan het afsterven is vanwege het warmere water, zo gaan ook plantensoorten het loodje leggen."
Hitte heeft een 'zelfversterkend' effect, zegt Vellinga. "Er verdampt meer water uit de grond. Op zeker moment verdampt er zelfs niets meer. Dan stoppen de onweersbuien, waardoor de hitte extra lang blijft hangen."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
De 'extrema', de uitschieters, zoals we vooral morgen ook gaan zien, worden heftiger. Mogelijk zal de temperatuur tijdens pieken wel 5 of 6 graden hoger uitvallen dan we nu als maxima kennen.
"Dus ik zou zeggen: iedereen aan de groene energie. Zonnepanelen op de daken en meer windmolens in zee."
Vroeger minder warm
Ook Bart Verheggen, klimaatspecialist van RTL Nieuws, beantwoordt de vraag met een volmondig 'ja'. Een hittegolf is het 'meest directe gevolg van klimaatverandering', zegt hij. "De extremen worden extremer. Als het weer 150 jaar geleden hetzelfde patroon had gevolgd, was het een stuk minder warm verlopen."
De klimaatspecialist vergelijkt het met een dobbelsteen: vóór het begin van de industriële revolutie 150 jaar geleden, stond de temperatuur soms gelijk aan de 1 en soms aan de 6. "Gemiddeld gooide je 3,5. Maar nu gooien we steeds vaker een 5 of een 6. En erger: we voegen er een 7 aan toe."
Dat laatste bewijst de zomer van 2019, toen de temperatuur in Nederland voor het eerst door de 40 graden brak. Verheggen: "Dat is dus die 7 op de dobbelsteen. 40 graden in Nederland was zonder klimaatverandering nooit mogelijk geweest."
Oude mensen en stedelijke wijken
Ook Verheggen volgt de trend met enige zorg. "Het is niet goed voor de gezondheid, zeker niet voor oudere, kwetsbare mensen. Boeren zijn natuurlijk niet blij met de droogte. De natuur krijgt een klap. De grond droogt uit, ecosystemen ondervinden onvermijdelijk de gevolgen."
En denk ook een aan mensen in de wat minder welgestelde, stedelijke wijken, zegt hij. "Die kunnen het zwaar krijgen, want daar is minder schaduw en minder verkoeling."