'Wapen tegen wanhoop': Oekraïners houden het moreel hoog met internetgrappen

Een veiligheidsadviseur van Zelenski deelde vanochtend na de explosie op de Krimbrug de onderstaande video: beelden van de brand, met daarnaast het liedje 'Happy Birthday, Mister President' van actrice en zangeres Marilyn Monroe. Een verwijzing naar Poetins zeventigste verjaardag op 7 oktober.

De zoveelste keer dat een Oekraïense politicus of activist 'viral' ging op sociale media.

Oekraïense politici, activisten en soldaten zijn sinds het begin van de Russische invasie prominent aanwezig op sociale media. Ze gebruiken humor als wapen, halen geld op voor het leger en zorgen voor aandacht voor oorlogsmisdaden.

Oorlog is geen grap

Humor verenigt mensen in moeilijke tijden en kan helpen tegen gevoelens van onmacht en wanhoop, schreef een politieke wetenschapper onlangs in de Amerikaanse krant The Washington Post. Het is een 'coping mechanism', een manier om om te gaan met de gedachte dat je thuisland wordt aangevallen en er duizenden doden vallen.

In Oekraïne is humor al sinds de annexatie van de Krim en het begin van de oorlog in de Donbas in 2014 een belangrijke manier om heftig nieuws te verwerken en positief te blijven. Als mensen grappen maken over het Russische leger, raken de Russen hun imago van onoverwinnelijkheid kwijt.

Omdat veel grappen naar het Engels worden vertaald, kan ook de internationale gemeenschap meelachen. Het zorgt voor extra steun en populariteit voor Oekraïne.

Symbolische overwinning

Oekraïners gebruiken sociale media om de moraal hoog te houden, zowel in eigen land als in het buitenland. De explosie op de Krimbrug werd meteen gevierd als een belangrijke symbolische overwinning, en het Oekraïense postbedrijf Oekrposjta kondigde al binnen een paar uur al een nieuwe postzegel aan met de brug erop.

Sommige Oekraïense accounts zijn inmiddels internationaal bekend. Zo heeft het hondje Patron honderdduizenden volgers op sociale media. Hij spoort mijnen op zodat zijn baasje ze onschadelijk kan maken. Patron reageerde vandaag ook op de explosie bij de Krimbrug.

Er worden niet alleen grappen gedeeld. Zo kreeg een foto van de Oekraïens-Afghaanse jurist Masi Nayem deze week veel aandacht. Nayem vocht mee in het Oekraïense leger en verloor zijn oog in de strijd. Nu is hij het nieuwe gezicht van een Oekraïens kledingmerk, waarmee het bedrijf aandacht wil vragen voor het lot van gewonde veteranen.

NAFO Fellas

De afgelopen maanden kregen de zogenaamde 'NAFO Fellas' (afgeleid van 'NAVO') buitengewoon veel aandacht op sociale media. Het is een losse groep die memes (grappige plaatjes) maakt, geld inzamelt voor het Oekraïense leger en Russische desinformatie bestrijdt.

Als leden van deze groep Russisch nepnieuws tegenkomen, roepen ze elkaar op om op die berichten te reageren dat het nepnieuws is. Hun mascotte is een Japans Shiba Inu-hondje, zoals op de foto hieronder te zien is.

Russische 'trollen'

Ook Rusland probeert aandacht te trekken op sociale media. Zo zaaien Russische staatsmedia twijfel over berichtgeving uit Oekraïne en het westen, en delen pro-Russen hun eigen mascottes en grappen op sociale media. Na de explosie op de Krimbrug bracht de Russische mascotte van de brug, 'Bruggetje', een bericht dat 'alles goedkomt' met de brug.

Oekraïne weet de socialemediaoorlog voorlopig te winnen dankzij hun succesvolle grappen. Russische memes worden internationaal veel minder gedeeld, en zorgen online voor weinig extra steun voor Rusland.

Ondertussen gaat op Twitter het grappen door: