Lokkertjes als auto's en dagjes uit: kinderopvang jaagt wanhopig op personeel
Leaseauto's, een bonus van 500 euro als je een nieuwe werknemer aandraagt, samen met collega's solliciteren of een weekendje weg. Kinderopvangorganisaties bedenken ludieke acties om personeel te werven. Maar zijn deze lokkertjes ook duurzaam? "Iedereen zit in dezelfde vijver te vissen."
"We gaan tot 40 procent van de winst met het personeel delen", vertelt Jill Lamyns, directeur van de nieuwe buitenschoolse opvang De Plek in Muiderberg. De opvang opent volgende week haar deuren en ze heeft personeel gevonden voor alle groepen. Om dit voor elkaar te krijgen bood Lamyns het volgende aan: een leasefiets of leaseauto van de zaak, talent- en ontwikkelingsprogramma's, kortingen voor de opvang van je eigen kinderen en dus meeprofiteren van de winst.
Niet gebruikelijk, wel effectief
Haar methodes om personeel te werven zijn niet gebruikelijk, geeft ze toe, maar wel effectief. "Je moet personeel waarderen. Als je goede mensen hebt en je bent goed voor ze, dan lopen ze niet weg", zegt Lamyns. Ze weet het uit eigen ervaring, want ze werkt 16 jaar in de kinderopvang en is bekend met het harde werken, de personeelswisselingen, maar vooral het gebrek aan waardering.
Bij het starten van haar nieuwe opvang werd ze gewaarschuwd voor de personeelstekorten. "Iedereen zei dat het moeilijk ging worden. Maar ik wil eerlijk en oprecht zijn naar mijn personeel. Ik wil dat ze het goed hebben, daarom bied ik ze dit aan. Je team zorgt ervoor dat jij goed kan leveren."
Samen solliciteren
Ook Koningskinderen, een kinderopvang en buitenschoolse opvang in 't Gooi, bedacht een ludieke actie om hun personeelsbestand op orde te krijgen. In hun vacaturetekst staat: twijfel je om deze stap te zetten, omdat jij dan je leuke, enthousiaste collega waarmee jij het liefst samenwerkt achterlaat? Koningskinderen heeft de oplossing: DUO vacatures!
Het stimuleert collega's samen over te stappen naar deze opvang. Naast een fietsplan, kortingsabonnement op de sportschool en een eigen ontwikkelingsplan is er ook de mogelijkheid om samen met die collega op dezelfde groep te werken.
Wie een nieuwe pedagogisch medewerker aandraagt voor Kind & Co Ludens, een kinderopvangorganisatie in Midden Nederland, krijgt een bonus van 350 euro. Bij een kindercentrum in Maarssen is dat bedrag 500 euro, de nieuwe werknemer krijgt - onder voorwaarden - een tekenbonus van 500 euro. Als je bij kindcentrum Trampoline in Leidschendam gaat werken, krijg je een sportabonnement, een weekend weg of een Hello Fresh pakket.
Geen duurzame oplossing
De vraag of dit soort acties het probleem oplossen, betwijfelt Pieter Philippart van uitzendbureau Driessen. Ze zijn gespecialiseerd in mensen werven in het onderwijs en de zorg. "Als je mensen weghaalt bij een andere opvang, verschuif je het probleem. Ik snap dat bedrijven vanwege de grote concurrentie overgaan tot dit soort acties, maar het is vaak geen duurzame oplossing voor de arbeidsproblematiek."
De tekorten gaan, met de overheidsplannen om de opvang in 2025 grotendeels gratis te maken, alleen maar toenemen. "Daarom kijken wij naar andere oplossingen. Zijn er mensen die in het verleden in de kinderopvang hebben gewerkt en willen ze onder de juiste voorwaarden weer terug in de sector? Kunnen we zij-instromers aantrekken, onder welke voorwaarden willen parttime werknemers meer uren per week werken?"
Hoog ziekteverzuim
Een bijkomend probleem: naast het personeelstekort is volgens Philippart het ziekteverzuim hoog. "Daarom doen we regelmatig onderzoek naar werkgeluk en kijken we wat werknemers nodig hebben om langdurig inzetbaar te blijven. Hebben ze bijvoorbeeld in de ochtend een uur nodig voor mantelzorg of vrijwilligerswerk, dan kun je als werkgever kijken of je daar iets in kunt betekenen. "
Het personeelstekort is in diverse sectoren. Verslaggever Gert-Jan Verstegen legt in onderstaande video uit hoe dit komt en wat we eraan kunnen doen:
Nieuwe taaleis
Eerder zorgden aangescherpte regels van de Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) voor een uitstroom in de kinderopvang. In 2019 voldeden sommige diploma's niet meer en medewerkers moesten opnieuw een opleiding doen of een aanvullende cursus.
Berry Vissers is directeur van Staffforkids, een organisatie die personeelsdiensten voor kinderopvangorganisaties regelt. Hij denkt dat die uitstroom in 2025 weer gaat gebeuren. "Vanaf 1 januari 2025 wordt de taaleis 3F, dit is vergelijkbaar met het havo-eindexamen, voor elke pedagogisch medewerker verplicht. Die gaat er vermoedelijk voor zorgen dat de tekorten nog groter gaan worden."
Veel studenten moeite met taaltoets
Het is volgens de nieuwe wet beter voor het kind als het taalniveau van de werknemers in de kinderopvang hoger is. Maar hiermee komen talloze werknemers en mbo-studenten van de opleiding tot pedagogisch medewerker in de problemen. De studenten dreigen hun diploma niet te halen door de verhoogde taaleis. Uit een rondgang van Pointer blijkt dat een derde tot de helft van de studenten moeite heeft de taaltoets te halen. Scholen doen er alles aan om dit te voorkomen, maar verwachten dat een deel van de studenten zonder diploma de opleiding verlaat.
"Dat is echt een groot probleem", zegt Vissers. "Vanwege die taaleis zal een percentage oudere medewerkers uitstromen die we gaan kwijtraken." De uitdaging om personeel te vinden voor kinderopvangen en buitenschoolse opvangen wordt de aankomende jaren volgens hem dan nog moeilijker. "Het positieve is wel dat de kwaliteitseisen die worden gesteld zorgen voor goed personeel."
Extreem hoge werkdruk
Vissers pleit daarom voor een scholingssysteem om goede werknemers ook na 2025 aan organisaties gebonden te houden. Daarnaast kunnen groepshulpen volgens hem pedagogisch medewerkers ontlasten. "De werkdruk is extreem hoog. Alleen al daarom willen medewerkers uitstromen of liever andere taken doen als roosters maken of rondleidingen geven. Ze geven aan op een groep te veel met administratieve taken bezig te zijn en te weinig tijd te hebben voor activiteiten met de kinderen. Een groepshulp kan mogelijk die druk verlagen."
Omdat iedereen in dezelfde vijver zit te vissen, werken ludieke acties volgens hem daarom niet. "Daarnaast moet je je afvragen wie die lokkertjes en secundaire arbeidsvoorwaarden betalen. Gaan de uurtarieven omhoog en betaalt de ouder? Dat maakt de opvang nog duurder en dan wordt het uiteindelijk iets voor de elite. Dat moet je niet willen."
