Bolsonaro's afscheid zet Brazilië op scherp: 'Aanslag op Lula dreigt'
Nergens belooft 2023 zo spannend te beginnen als in Brazilië. Morgen, op nieuwjaarsdag, wordt daar de nieuwe president Lula ingehuldigd. Maar het is nog maar de vraag of dat rustig gaat verlopen. Fanatieke aanhangers van president Bolsonaro zouden er alles aan willen doen om te voorkomen dat Lula de macht in handen krijgt.
Even terughalen: eind oktober waren de verkiezingen in Brazilië. Die gingen tussen de huidige president, Bolsonaro, en zijn uitdager Lula. Die laatste won met een miniem verschil – Lula kreeg 50,9 procent van de stemmen. Tot ongeloof van Bolsonaro én veel van zijn aanhangers.
''Bolsonaro heeft altijd gezegd dat hij de verkiezingen niet kon verliezen'', zegt RTL Nieuws-buitenlandredacteur Fabio Bravo Rebolledo. ''Tot op de dag van vandaag heeft hij zijn nederlaag ook niet toegegeven. En daarmee heeft hij zijn aanhangers behoorlijk opgehitst.''
Bomaanslag verijdeld
Want hoewel ieder bewijs ontbreekt, zijn veel aanhangers van Bolsonaro er ook van overtuigd dat er fraude is gepleegd door Lula. Ze protesteren al maanden tegen de verkiezingsuitslag.
Dat gebeurde in eerste instantie door wegen in het hele land te blokkeren, maar in december werden de protesten grimmiger. In de hoofdstad Brasilia, waar ook de inhuldiging is, kwam het tot een confrontatie met de politie. Daarvoor zijn meerdere mensen gearresteerd.
Afgelopen weekend werd er nog een man opgepakt die van plan was een bomaanslag te plegen tijdens de inhuldiging. De man, een fanatieke aanhanger van Bolsonaro, verklaarde tegenover de politie dat hij met zijn aanslag voor chaos wilde zorgen én hoopte dat het leger in dat geval de macht zou pakken.
'Jullie bepalen mijn toekomst'
Bolsonaro heeft niet gereageerd op deze verijdelde aanslagpoging. De huidige president heeft na zijn nederlaag sowieso heel weinig van zich laten horen. In november riep hij zijn aanhangers op te stoppen met de wegblokkades, maar drie weken geleden spoorde hij ze juist weer aan om in actie te komen.
Tegenover zijn aanhangers zei Bolsonaro: "Jullie bepalen mijn toekomst. Jullie bepalen welke kant het leger opgaat. Het leger is de laatste verdedigingslinie tegen het socialisme."
Die boodschap heeft effect gehad. Veel van zijn aanhangers verbleven de afgelopen weken in tentenkampen, die ze hebben gebouwd rond militaire kazernes. Elke dag eisten ze dat het leger zou ingrijpen om te voorkomen dat Lula aan de macht zou komen.
'Erken je verlies'
Maar het lijkt uitgesloten dat het leger naar deze mensen gaat luisteren en alsnog een coup pleegt, zegt Bravo Rebolledo. ''Een hoge generaal in het leger heeft zelfs al gezegd dat het tijd wordt voor de verliezers om hun nederlaag te accepteren.''
Het enige waar de autoriteiten nog voor vrezen is een aanslag tijdens de inhuldiging, zegt Bravo Rebolledo. "Daar worden 300 duizend mensen verwacht. Na de verijdelde bomaanslag zijn de veiligheidsmaatregelen nog verder opgeschroefd. De politie zal massaal aanwezig zijn én burgers mogen geen wapens op zak hebben.''
Volgens Flavio Dino, de aanstaande minister van Justitie, kan de inhuldiging daarmee zeker doorgaan én zal die vreedzaam verlopen. Bravo Rebolledo: ''Daarmee zal het spannend blijven wat er gaat gebeuren, maar lijkt niemand te kunnen voorkomen dat Lula morgen definitief de macht in handen krijgt.''
'Bolsonaro niet bij inhuldiging'
Het is in Brazilië traditie dat tijdens de inhuldiging de vorige president zijn macht symbolisch overdraagt. Maar volgens meerdere Braziliaanse media en persbureau Bloomberg gaat dat dit jaar niet gebeuren. Bolsonaro zou volgens deze media zijn gevlucht naar Mar-a-Lago in Amerika. Dat is het onderkomen in Florida van zijn goede vriend Donald Trump.