Rusland boekt succes met offensief in Oekraïne: 'Zat er al maanden aan te komen'
Terwijl de wereld naar de Gazastrook kijkt, is Rusland een nieuw offensief begonnen bij Avdiivka, in het oosten van Oekraïne. Volgens correspondent Jeroen Akkermans kiest Poetin daarmee een zowel strategische als symbolische plek uit.
De stad Avdiivka zag de afgelopen drie dagen Russische militairen, pantservoertuigen, drones en vliegtuigen op zich afkomen. De schaal van het Russische tegenoffensief lijkt groot. Het grootste deel van de Russische militairen die sneuvelen, komt op dit moment rond Avdiivka om. Zo zouden daar volgens commandant Alexander Tarnavskyi op Telegram gisteren in één dag 750 Russen zijn omgekomen (het aantal Oekraïense doden is niet bekend).
Hoewel de Russen zonder bewijsvoering claimen al twee kilometer terreinwinst te hebben geboekt, zegt Oekraïne dat het nog geen posities is verloren. "Oekraïense verdedigers sloegen alle vijandelijke aanvallen af", meldde de woordvoerder van de Oekraïense krijgsmacht Andriy Kovalev gisteren op Facebook. Maar het gevaar voor de Oekraïners is nog niet afgewend, want de schoten blijven onophoudelijk klinken.
Volgens RTL-correspondent Jeroen Akkermans is het bijzonder dat Rusland hier Oekraïne in de verdediging weet te drukken, ‘juist in een stad die de Oekraïeners al zo lang in handen hebben’. Avdiivka ligt namelijk sinds 2014 – het jaar waarin het conflict tussen Rusland en Oekraïne begon – al aan de frontlinie.
Toen begon de Donbas-oorlog, waarbij door Rusland gesteunde separatisten probeerden de Donbas, het gebied in het oosten van Oekraïne, in te nemen en er twee onafhankelijke republieken te stichten. Het Oekraïense leger vocht terug en hield Avdiivka in handen, maar alles ten oosten van de stad kwam onder controle van de separatisten. Sinds 2014 werd tientallen keren een staakt-het-vuren afgesproken, maar de strijd over het gebied stopte nooit echt. Het geweld bleef af en toe oplaaien, terwijl beide zijden zich steeds verder ingroeven in hun posities.
Bevroren oorlog
Akkermans zegt dat jarenlang sprake was van een 'bevroren oorlog'. Ook toen hij Avdiivka in 2022 bezocht, net voordat de Russische invasie begon. Er lagen toen al jarenlang loopgraven bij Avdiivka en die werden nog elke dag – en nacht – verdedigd. Ook als er niet werd aangevallen. "Het voelde alsof ik rondliep in de studio van een oorlogsfilm", verzucht Akkermans. "Niet te bevatten."
In deze video vertelt hij over de Oekraïense soldaten aan de frontlinie in Avdiivka, waar het een tijdlang rustig was geweest. Maar de spanning liep op toen hij er was en de Oekraïners wisten altijd dat de Russen elk moment konden oprukken. Een voorspelling die een maand later uitkwam toen Rusland Oekraïne binnenviel.
Ooit was Avdiivka een stad waar meer dan dertigduizend mensen woonden. "Maar toen ik er vóór de invasie kwam, was het al een spookstad", vertelt Akkermans. Veel gebouwen lagen toen al in puin en veel bewoners waren al gevlucht. "Nu zal de stad alleen nog maar verder met de grond gelijk gemaakt zijn." Volgens Oekraïense media wonen er nog 2500 mensen – nog geen tiende van het oorspronkelijke bewonersaantal.
Schijnwerper even niet op Rusland
Is het toevallig dat Rusland een tegenoffensief begint terwijl de wereld druk is met het conflict in de Gazastrook? Waarschijnlijk wel, want dit offensief stond al veel langer gepland, denkt zowel Akkermans als Ruslandkundige Hans van Koningsbrugge. Maar het komt Rusland wel goed uit. "Poetin zal blij zijn dat de schijnwerper die voortdurend op Rusland stond, nu even ergens anders op gericht is", zegt Van Koningsbrugge.
Wat volgens Akkermans vooral meeweegt in de keuze van Rusland om nu aan te vallen, is dat de winter eraan komt. "Dan wordt snel oprukken pas echt lastig, door de moerasachtige grond of zelfs vrieskou."
De Russische keuze voor Avdiivka is niet verrassend. Tijdens alle Russische pogingen om de Donbas te veroveren sinds 2014, is deze stad in Oekraïense handen gebleven. Inmiddels staat de stad vol sterke verdedigingsstellingen, waar het Russische leger sinds de invasie niet doorheen is gekomen. "Avddiivka is altijd een doorn in het oog geweest van de Russen", zegt Akkermans. "Dit zit er eigenlijk al maanden aan te komen", zegt ook Van Koningsbrugge.
Belangrijke locatie
Naast deze symbolische waarde heeft de stad ook een belangrijke strategische positie. Avdiivka ligt op zo’n 15 kilometer van Donetsk, de hoofdstad van de regio Donbas. Als het Russische leger Avdiivka verovert, is het moeilijker voor Oekraïne om bij Donetsk te komen. "Donetsk is als het Amsterdam van de rebellenrepubliek", zegt Van Koningsbrugge. "De Russen zullen hebben gedacht: hoe veilig is die gedroomde republiek nog als onze voornaamste stad onder de rook van de kanonnen van de tegenstander ligt?"
Daarnaast hoopt Rusland volgens deskundigen op deze manier manschappen te kunnen weghalen bij Bachmoet en Robotyne, waar de Oekraïeners terreinwinst hebben geboekt als onderdeel van hun tegenoffensief. Volgens Van Koningsbrugge doet Oekraïne dat vooralsnog niet.
In Avdiivka is goed te zien hoe de geschiedenis zich herhaalt, zegt Akkermans. En hoe de Russische invasie in Oekraïne eigenlijk de climax is van de oorlog die al sinds 2014 woedt tussen deze landen. "Nog altijd wil Rusland in ieder geval de Donbas veroveren, al is het tegen een zeer hoge prijs", zegt Akkermans. "En dat terwijl Avdiivka, als het al veroverd wordt, een platgebombardeerde stad zal zijn waar niks meer van over is."