Noord-Korea troeft Zuid-Korea af met spionagesatelliet

De Noord-Koreaanse staatstelevisie deelde beelden van de lancering van de spionagesatelliet. Het was de derde poging om een spionagesatelliet te lanceren, en deze lijkt voor het eerst succesvol te zijn. Volgens de Noord-Koreaanse overheid vliegt de satelliet inmiddels in een baan om de aarde en kan die informatie verzamelen over de vijanden van Noord-Korea.

Eerste spionagesatelliet

De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un was aanwezig bij de lancering en feliciteerde de wetenschappers die aan het project hebben meegewerkt. Al snel na de lancering lieten Noord-Koreaanse staatsmedia beelden zien van Kim Jong-un die kijkt naar satellietfoto's van een Amerikaanse militaire basis op het eiland Guam, in de Stille Oceaan.

Hoeveel de Noord-Koreanen daadwerkelijk met de satelliet kunnen zien, is onduidelijk. Dit is de eerste Noord-Koreaanse spionagesatelliet, maar Kim wil dat er nog veel meer volgen.

Volgens Noord-Korea is de spionagesatelliet een vorm van zelfverdediging en kan het land zich hiermee voorbereiden op eventuele aanvallen van buitenaf. Landen als Zuid-Korea, de VS en Japan zien Noord-Korea juist als een grote dreiging.

Geen gewone provocatie

"Voor Noord-Korea is dit een belangrijke wetenschappelijke en strategische oefening", zegt Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden. Satellietbeelden geven een heel nauwkeurig beeld van waar de militaire bases van andere landen liggen. "Ze kunnen hun wapensnu veel gerichter inzetten en met een satelliet kan je ook veel méér informatie verkrijgen", zegt Breuker.

Met de lancering van de satelliet geeft Noord-Korea een militair signaal af richting vijanden als Zuid-Korea en de Verenigde Staten. "De lancering van deze satelliet is geen gewone provocatie, wat Noord-Korea ook weleens doet door raketten af te schieten die geen ander doel lijken te dienen dan de spanning te verhogen", ziet Breuker. "Ze hebben nu een veel betere manier om te zorgen dat als er een conflict is, dat de kernraketten neerkomen waar ze moeten neerkomen."

Kritiek van vijanden

De vijanden van Noord-Korea kwamen met flinke kritiek op de satellietlancering. Een woordvoerder van de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad zei dat het de spanningen in Oost-Azië verhoogt en de Japanse premier Fumio Kishida noemde de lancering zelfs 'een serieuze bedreiging voor de veiligheid van het volk'.

Vooral voor Zuid-Korea is de satellietlancering een grote klap. "Zuid-Korea ziet dit met lede ogen aan, want zij zijn ineens een stuk onveiliger geworden", ziet Remco Breuker. De Zuid-Koreaanse reactie op de Noord-Koreaanse satelliet was dan ook fel: het besloot meteen om een deel van een belangrijk militair verdrag uit 2018 op te schorten. Noord- en Zuid-Korea spraken toen onder andere af om alle vijandigheden te staken en om vanuit de lucht geen verkenningsmissies uit te voeren. Dat laatste onderdeel schort Zuid-Korea nu op.

Opmerkelijk is dat Noord-Korea deze satelliet eerder lanceert dan Zuid-Korea, dat op technologisch vlak vaak voorloopt. Zuid-Korea werkt samen met SpaceX, het bedrijf van Elon Musk, om een vergelijkbare satelliet te lanceren. De eerste Zuid-Koreaanse spionagesatelliet zou volgende week de lucht ingaan. De twee landen proberen elkaar in de ruimte af te troeven.

Hulp uit Rusland?

Dat het Noord-Korea zo snel lukte om de satelliet te lanceren, roept de vraag op of het land hulp heeft gekregen van buitenaf, bijvoorbeeld van Rusland. De afgelopen maanden heeft Noord-Korea de band met Rusland flink verstevigd. 

Kim Jong-un had onlangs nog een ontmoeting met Poetin in Rusland, terwijl Kim zijn land zelden verlaat. Sindsdien heeft Noord-Korea volgens Zuid-Koreaanse inlichtingen zeker een miljoen artilleriegranaten naar Rusland verscheept.

Of de twee landen hebben samengewerkt aan de spionagesatelliet, is niet duidelijk. Aangezien de banden pas de laatste maanden écht veel beter zijn geworden en de ontwikkeling van een satelliet veel tijd kost, lijkt het er niet op dat Rusland een grote rol heeft gespeeld. Maar dat sluit niet uit dat de twee landen kennis met elkaar uitwisselen.

Hoogleraar Breuker ziet dat de satelliet van Noord-Korea gevolgen heeft voor de positie van Noord-Korea op het wereldtoneel. "Het is niet alleen een versteviging van de positie van Noord-Korea, maar in principe ook van degenen met wie Noord-Korea graag samenwerkt."

Daar vallen niet alleen Rusland en China onder, maar bijvoorbeeld ook Hamas. Het lijkt erop dat strijders van Hamas in hun aanval op Israël op 7 oktober onder andere wapens uit Noord-Korea hebben gebruikt. Ook zouden de tunnels van Hamas mogelijk zijn gebouwd met techniek uit Noord-Korea.