Simone wil nooit meer haar moeder zien: 'Ik moet mezelf beschermen'

"Dominant en manipulatief, zo zou ik mijn moeder omschrijven, maar ik ben natuurlijk niet objectief. Anderen zien haar juist als een gezellige, spontane en warme vrouw. Dat kan ze ook zijn, naar de buitenwereld toe. Maar ik kan me niet anders herinneren dan dat ze naar mij toe kil was en altijd kritiek had. Het heeft me jaren gekost – vol tranen, pijn en therapie - om haar bazige schaduw van mij af te werpen en hier sterker uit te komen. Mijn moeder wil ik niet meer in mijn leven."

"De sfeer bij ons thuis was vroeger niet heel warm, maar ook niet slecht. Mijn vader werkte veel, dus vooral mijn moeder was thuis voor de zorg van mij en mijn drie broers. Alles moest precies zoals mijn moeder dat wilde. Fouten maken mocht niet, zelfs niet om te leren. Dan had je het gewoon verkeerd gedaan en dat was niet de bedoeling. Als ik iets op mijn manier deed, draaide mijn moeder het zo dat zíj daar verdriet van had. Dat kon om heel onbenullige dingen gaan, dat ik bijvoorbeeld nog stiekem even had gelezen in bed. Hiermee gaf ze mij het gevoel dat ik verantwoordelijk was voor haar geluk, en dat ik weinig goed kon doen.

Ik was een gevoelig kind dat haar graag wilde pleasen, mijn broers hadden hier minder last van. Bij vriendinnetjes viel het me op dat hun moeders heel anders waren: lief, warm en met aandacht. Mijn moeder was veel met zichzelf bezig. Daarom was ik graag bij anderen. Logeerpartijtjes waren nooit bij mij thuis."

"Mijn moeder hield me klein en jong, omdat ze behoefte had aan een afhankelijk kind. Dit deed ze door vaak te beweren dat ik ziek was. Ze sleurde me mee naar dokteren en specialisten, roepend dat ik zo bleek en moe was – wat helemaal niet zo was. Maar als loyaal kind ging ik hierin mee, terwijl ik ergens voelde dat het niet klopte en ik er niet blij mee was.

Dan werd ik weer uit de klas gehaald voor een doktersbezoek, terwijl ik gewoon op school wilde blijven en niet wilde opvallen. Maar dat haar gedrag abnormaal was, realiseerde ik me toen niet. Pas later, in therapie, zei een psycholoog tegen mij dat er bij mijn moeder waarschijnlijk sprake was van Münchhausen by proxy - een syndroom waarbij iemand medische hulp zoekt voor verzonnen ziektes van een ander, meestal een kind."

Alles draaide om haar 

"Dat label vind ik nog steeds heel moeilijk, het voelt alsof ik mijn moeder beschuldig. Het is niet zo dat zij mij bewust ziek maakte en mij onnodig operaties liet ondergaan of medicatie toediende. Bij haar was het vooral op geestelijk en emotioneel gebied, waarbij ik en anderen werd wijsgemaakt dat ik van alles mankeerde. En dat draaide dan om haar: zíj had het heel zwaar omdat ik weer ziek was."

"Ook in mijn puberteit bleef ik gehoorzaam, maar ik snakte naar vrijheid. Na mijn eindexamen ging ik een jaar naar het buitenland. Het was de ultieme kans om los te komen van mijn moeders dominantie, maar helaas werd ik ernstig ziek toen ik met een bloedvergiftiging in het ziekenhuis belandde. Doodziek was ik, maar gelukkig kon ik het navertellen. Mijn herstel was moeizaam en ik had nog lang klachten.

Maar toen ik mijn moeder belde, zei ze letterlijk: 'Hier heb ik geen zin in.' Ze is niet eens langsgekomen. Dat brak mijn hart. Mijn hele jeugd wilde ze mij graag ziek hebben, maar nu ik haar echt nodig had, liet ze het afweten. Eenmaal terug in Nederland ging ik meteen op kamers. Het was een eenzame tijd waarin ik mijn leven vorm probeerde te geven zonder de strakke sturing van mijn moeder. Nog maar zelden kwam ik in het weekend thuis."

Nooit een compliment

"Op mijn twintigste ontmoette ik mijn man. Het klassieke verhaal: hij leek enorm op mijn moeder en was erg dominant. Hij genoot net als zij van aandacht en hield mij klein. Maar dat was het patroon dat ik kende en wat dus vertrouwd voelde. Iedereen liep weg met mijn man, hij was zo charmant en amicaal naar de buitenwereld.

Net zoals mijn moeder altijd voor een goed doel aan het collecteren was en zieke ouderen in de buurt hielp. Maar ook mijn man was binnenshuis heel anders. Ik schilderde graag en als ik hem dan trots mijn werk liet zien, was er altijd wel een streep die ik fout had gedaan. Nooit kreeg ik een compliment."

"Ik kreeg drie kinderen. Maar een betrokken, trotse oma was mijn moeder niet. Ze kwam nooit naar verjaardagen of het afzwemmen, want haar leven ging voor: ze moest bridgen of naar een vergadering. Toch probeerde ik heel lang ons contact goed te houden. Ik vergoelijkte haar gedrag en deed nog altijd mijn best om haar goedkeuring te krijgen."

Kiezen voor ex-man 

"Alles veranderde toen ik vijftien jaar geleden wegging bij mijn man. Dat was ongelooflijk moeilijk, maar de beste beslissing ooit. Na onze breuk bloeide ik helemaal op. Maar mijn moeder vond mijn scheiding helemaal niets. Mijn ex was toch zo’n leuke vent? Ze bleef hem maar uitnodigen voor feestjes en etentjes. Toen ik aangaf daar moeite mee te hebben, vond ze dat heel raar van mij. Ik zei dat ik dat emotioneel niet aankon en toen barstte de bom. Mijn moeder riep dat ze het recht had om mijn ex te zien en dat ze voor hem koos – terwijl ik haar helemaal niet voor een keuze stelde, ik vroeg haar simpelweg rekening te houden met mijn gevoelens."

"Deze woorden had ik niet verwacht van haar. Ik heb zelf ook kinderen, hoe tegennatuurlijk is het dat je als moeder zijnde niet voor je kind kiest? Ik was verbijsterd. Over mijn scheiding was ik opgelucht, maar dat mijn moeder mij daarna keihard liet vallen deed veel pijn."

'Blijf bij je moeder uit de buurt'

"Een tijd geleden vierde mijn moeder haar tachtigste verjaardag met haar familie en mijn ex, maar zonder mij. Dat voelt gek, maar ik heb geen schuldgevoel meer. Mijn leven lang heb ik naar haar pijpen gedanst, dat doe ik niet meer. Na die eerste pijn voelde ik vooral verlossing. Weg was haar kritische stem in mijn achterhoofd en het idee dat ik toch niets goed kon doen.

Ik kon mijn verwachtingen en de daarbij horende teleurstellingen loslaten. Maar dat kostte mij wel de nodige sessies met een psycholoog. Therapie hielp mij om mezelf uit te vinden. Ik leerde mijn eigen pad te zoeken en mijn mening te vormen, want dat had ik nooit gedaan. Wie ben ik, wat wil ik, wat is mijn bestaansrecht? Met die vragen ging ik aan de slag. 'Blijf bij je moeder uit de buurt, want ze haalt jou alleen maar naar beneden', zei mijn therapeut op een dag. Die bevestiging had ik nodig. Zie je wel, ik ben niet gek dat ik mijn bloedeigen moeder niet in mijn leven wil, besefte ik toen."

"Mijn vader was al eerder overleden, mijn broers lopen weg met onze moeder dus die zie ik nooit. Alle hoogtepunten vier ik zonder hen en dat is soms eenzaam. Maar ik koester de goede band die ik heb met mijn kinderen, en inmiddels heb ik twee kleinkinderen. Ook ben ik hertrouwd met een ontzettend lieve man."

Goedmaakgesprek op sterfbed

"Ik schaam me er niet voor dat ik met mijn moeder gebroken heb, maar als ik nieuwe mensen ontmoet zeg ik wel dat ik geen ouders meer heb. Anders voelt het toch alsof ik me moet verdedigen. Want niet iedereen begrijpt dit. 'Het blijft toch je moeder', hoor ik weleens. En ja, ik mis een moeder, maar niet míjn moeder. Ze heeft zo veel kapotgemaakt. Ik hou niet meer van haar, hoe hard dat ook klinkt.

Moederdag vier ik met mijn kinderen. De sentimentele reclames raken mij niet, voor mijn gevoel heb ik geen moeder meer. Ik hoef haar nooit meer te zien. Ze is nu op leeftijd, maar ik zit niet te wachten op een goedmaakgesprek op haar sterfbed als het zover is. Ik heb haar niets meer te zeggen. Ik wil haar echt geen pijn doen, maar ik moet mezelf beschermen."

Wegens privacyredenen zijn de namen in dit artikel gefingeerd.

Wil je geen aflevering van deze rubriek missen? Klik dan op de Nooit Meer-tag hieronder en vervolgens linksboven op 'Volgen'.

Nooit meer? 

Wil jij ook je verhaal kwijt en vertellen wat je 'nooit meer' wil meemaken, doen of juist laten? We zijn benieuwd naar jouw verhaal. Mail ons op weekendmagazine@rtl.nl