Snel (en vaak) een volle blaas? Dit kun je ertegen doen

Om de haverklap het gevoel hebben dat je blaas op knappen staat, maar zodra je op het toilet bent blijkt dat je je bezoek prima nog even had kunnen uitstellen. Irritant! Redacteur Paula Vaarkamp zocht uit of het mogelijk is om je blaas te trainen en zo ja: hoe je dit kunt doen.

Het maakt niet uit waar ik ben of wat ik heb gedronken: ik moet ieder uur (soms wel meerdere keren) naar de wc, terwijl een ander het makkelijk redt met 3-5 toiletbezoeken per dag. Vooral ’s nachts heb ik er last van: ik slaap nooit een nacht door zonder vervelende onderbreking van een plaspauze. Kan hier iets aan gedaan worden, of moet ik het maar gewoon accepteren? Ik stelde mijn vragen aan Farida van Rey, uroloog aan het Meander Medisch Centrum. 

Kun je je blaas trainen? 

"Er zijn veel algemene antwoorden op deze vraag, maar deze gelden niet voor elk persoon. Eén manier om erachter te komen wat iemands plasgedrag is, is het bijhouden van een zogenoemd ‘plasdagboek’. Zo kun je zien of je bijvoorbeeld overactieve blaasklachten hebt: frequente aandrang om te plassen en niet het vermogen hebben om die aandrang uit te stellen."

Houd 48 uur bij wanneer je naar de wc gaat en hoeveel je per keer plast (door het op te vangen in een maatbeker). Op basis van deze gegevens kun je zien bij welk volume plas in de blaas, je aandrang ontstaat om te gaan. In een blaas kan gemiddeld 400 ml. Met een gezonde blaas doen mensen meestal een plas van 300-500 ml per keer. "Kom jij erachter dat je steeds maar 50-100 ml plast, dan kun je overwegen je blaas te trainen of - als dat niet helpt - onderzoek te laten doen", zegt van Rey.

Hoe train je je blaas? 

Als je zeker weet dat je te weinig plast elke keer dat je aandrang voelt, kun je je blaas trainen. "Dit doe je door iedere keer dat je aandrang voelt, je plas ‘uit te stellen’. Grote kans dat het gaat om valse aandrang en dat je blaas eigenlijk nog helemaal niet vol is. Naast je aandrang is ook gedrag een belangrijke factor om naar te kijken als je voor je gevoel te vaak naar de wc gaat."

Wat heeft gedrag te maken met veel moeten plassen? 

Volgens van Rey is ons plasgedrag regelmatig ook aangeleerd gedrag. De uroloog kijkt hier altijd naar, alvorens ze een behandeling in gang zet. "Een kind krijgt vaak van kleins af aan al te horen: ‘We gaan boodschappen doen, ga je nog even naar het toilet?’ Vaak gaan vrouwen naar de wc nog voordat ze aandrang voelen, ook wel ‘preventieve plasjes’. In de pauze van een bioscoop- of theatershow of vlak voor ze naar huis gaan na bij iemand op bezoek te zijn geweest."

Vrouwen hebben dit meer dan mannen en daarnaast treden overactieve blaasklachten bij vrouwen vaak door het hele leven heen op. Mannen ervaren dit vooral wanneer ze ouder worden.

Wat als het geen overactieve blaas blijkt te zijn?

Wanneer het niet gaat om een overactieve blaas of verkeerd aangeleerd plasgedrag, dan kan een blaasontsteking, tumor of de overgang oorzaak zijn voor het feit dat je vaker naar de wc moet dan gemiddeld of gebruikelijk. "Ook het optreden van bekkenbodemproblemen is een veel voorkomend probleem. Hierdoor werken de spieren in je bekkenbodem niet goed en krijg je het gevoel dat je moet plassen. Een bekkenbodemtherapeut kan hiernaar kijken en beoordelen wat in dit geval het beste is om te doen."

Maakt het uit wat en hoeveel je drinkt?

De hoeveelheid die je drinkt op een dag is vanzelfsprekend van invloed op hoe vaak je naar de wc moet. "Daarnaast speelt ook wát je drinkt een rol bij de frequentie van jouw toiletbezoekjes. Koffie (of andere cafeïne houdende drank) is bijvoorbeeld niet goed voor de blaas. Sterker nog: het irriteert. Minder koffie en meer water drinken is altijd beter. In urine zitten afvalstoffen en door veel koffie te drinken, bevinden zich meer afvalstoffen in de urine dan zou moeten. Deze afvalstoffen prikkelen de blaas, waardoor je onnodig vaak naar de wc moet."

Is het schadelijk om je plas op te houden?

Om deze vraag te beantwoorden, komen we weer terug op het plasdagboek. Je plas lang ophouden hoeft niet schadelijk te zijn, zolang je blaas niet te vol zit. "Ga je je plas ophouden terwijl je blaas vol is en je een gevoel van aandrang hebt, dan gaat je bekkenbodem zich aanspannen. Dit kan klachten veroorzaken in de nieren of leiden tot infecties."

Vooral bij mensen met een beroep waarbij plasjes niet gepland kunnen worden zoals stewardessen en docenten ziet van Rey dit vaak gebeuren. "Zij staan voor de klas, of in het vliegtuig, en wanneer de aandrang komt, kunnen ze niet naar het toilet. Dan houden ze het op en vergeten ze dat ze moesten, waardoor ze uiteindelijk niet op de best gecoördineerde manier hun plas kunnen doen."

Waarom moet ik altijd ’s nachts naar de wc?

"Ook om deze vraag te beantwoorden is het bijhouden van een dagboek slim. Kom je erachter dat je er steeds ’s nachts uitgaat om hooguit 100 ml te plassen, dan is er waarschijnlijk sprake van valse aandrang en kun je overwegen je blaas te trainen. Het lastige van ’s nachts naar de wc moeten is, dat als je toch eenmaal wakker bent vanwege aandrang - vals of niet - je niet meer kunt slapen, dus eigenlijk moet je wel gaan. Overdag je blaas trainen kan helpen om de frequentie van ’s nachts plassen af te laten nemen."

Voorlopig genoeg waar ik mee aan de slag kan dus, te beginnen met het bijhouden van een dagboek. "Meten is weten", zegt m'n moeder ál-tijd. Krijgt ze toch weer gelijk...