Politieke kopstukken onder ede gehoord in toeslagenaffaire
Politieke kopstukken en topambtenaren zullen door het parlement onder ede worden gehoord over de rol van de politiek in de toeslagenaffaire. Een ruime Kamermeerderheid stemt in met dit voorstel voor een 'parlementaire ondervraging' van GroenLinks-Kamerlid Bart Snels.
Naar verwachting zal een reeks (oud-) bewindslieden worden gehoord. Daarbij gaat het om staatssecretarissen van Financiën, zoals Frans Weekers en Eric Wiebes (beiden VVD) en Menno Snel (D66). PvdA-leider Lodewijk Asscher zal worden gehoord, omdat hij als minister van Sociale Zaken ondanks signalen het harde beleid niet bijstelde.
Ook VVD-premier Mark Rutte zal moeten opdraven. Hij was voorzitter van een ministeriële commissie die het 'rijksbrede' fraudebeleid aanstuurde. Minister Hoekstra (Financiën, CDA) zal moeten uitleggen waarom het onder zijn politieke leiding op zijn ministerie zo lang duurde voordat gedupeerde ouders gehoor vonden en excuses kregen.
'Geschonden vertrouwen'
De motie van GroenLinks krijgt steun van de hele coalitie. Aanleiding voor de 'mini-enquête' is dat ondanks alle onderzoeken naar de ontspoorde fraudejacht er nog steeds 'vragen' zijn over de politieke besluitvorming bij de harde stopzetting van toeslagen voor kinderopvang en over excessen in de fraudejacht. Antwoorden over de rol van de politiek – en wie wist wat wanneer – zijn nodig 'om het geschonden vertrouwen' van burgers te herstellen, stelt de Kamer nu.
De Kamer wil afspraken maken met het Openbaar Ministerie (OM) om het strafrechtelijk onderzoek naar ambtsmisdrijven door de Belastingdienst niet te schaden. De huidige staatssecretarissen Hans Vijlbrief (Belastingdienst) en Alexandra van Huffelen (Toeslagen) deden twee weken aangifte bij het OM wegens vermoedens van ambtsmisdrijven. Het gaat om 'knevelarij' (het onterecht stopzetten en terugvorderen van toeslagen) en 'beroepsmatige discriminatie', vanwege het selecteren op tweede nationaliteit.
Ondervraging in najaar
Een ‘parlementaire ondervraging’ is een variant op een parlementaire enquête, waarbij hoofdrolspelers in het openbaar onder ede kunnen worden gehoord. Een verschil is dat de onderzoekscommissie geen documenten kan opeisen bij ministeries.
In Den Haag wordt verwacht dat de verhoren in het najaar zullen plaats vinden, voor het begin van de verkiezingscampagne, begin volgend jaar.
In de nasleep van de toeslagenaffaire loopt een hele reeks onderzoeken, naar aanleiding van onthullingen van Trouw en RTL Nieuws. Zo doet de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) onderzoek naar het verwerken van en selecteren op tweede nationaliteit. De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed doet onderzoek naar het kwijtraken van stukken bij de Belastingdienst, zoals veel ouders overkwam. Ook loopt er een extern onderzoek naar het gebruik van 'zwarte lijsten' bij de Belastingdienst.