Duizenden stuwdammen in VS in gevaarlijk slechte staat
Het ging vorige week mis bij een dam in Minnesota. Die brak gedeeltelijk door, waardoor een huis werd meegesleurd. Het vestigt de aandacht op een probleem dat eigenlijk al jaren bekend is: duizenden dammen in Amerika zijn in zo'n slechte staat dat ze kunnen bezwijken.
"Er zijn ruim 90.000 dammen in de VS en daarvan vallen er 2500 in de risico-categorie", zegt Edgar Westerhof, een Nederlandse waterbouwkundige die inmiddels 12 jaar in New York woont. Hij is directeur klimaatadaptatie in de VS voor advies- en ingenieursbureau Arcadis.
"Dat betekent niet gelijk dat ze op het punt van instorten staan, maar wel dat de impact groot kan zijn. Bij zeer extreme situaties komen mensenlevens in gevaar en is de economische schade groot."
Minnesota
De discussie over de veiligheid van de dammen in Amerika is weer opgelaaid na het ongeluk met de Rapidan Dam in Minnesota. Die dam is gebouwd in 1910. Na overstromingen in 2019 en 2020 stopte een energiemaatschappij met de lease ervan. Bij een controle afgelopen mei werd de dam nog goedgekeurd, hoewel er wel werd geconstateerd dat er flink wat schade aan het beton was.
Vorige week begaf een deel van de Rapidan Dam het. Dat gebeurde na drie dagen van zware regenval, waardoor het waterpeil in de rivier uitzonderlijk hoog stond. Een huis dat er vlakbij stond werd meegesleurd. Eigenaar David Hruska had nog net tijd om de belangrijkste spullen uit zijn huis te halen. Hij had zoiets nooit verwacht: "Het is absurd wat water kan aanrichten. Niet in een miljoen jaar had ik verwacht dat ons huis zo zou verdwijnen."
Oudjes
Veel dammen zijn oud, die in Minnesota dus zelfs 114 jaar. Dammen worden gebouwd om 50 jaar mee te gaan. Maar de gemiddelde leeftijd van alle dammen in Amerika is 57 jaar. Westerhof: "De kwaliteit in het algemeen is niet in orde. Heel veel infrastructuur is in verouderde staat van onderhoud. En dat is een probleem bij extreme neerslag."
En extreme neerslag is een groeiend probleem door de klimaatverandering. "De vooruitzichten zijn niet goed dit jaar, de oceaantemperatuur is heel hoog, er zijn meer orkanen en er is meer extreme regenval", zegt Westerhof. "Dus je moet ook kijken of de normen nog voldoen bij de huidige klimaatextremen."
Nog nooit eerder was er zo vroeg in het orkaanseizoen een orkaan van de sterkte als de huidige Beryl. Dat is geen toeval, sterker nog, waarschijnlijk is Beryl een voorbode van een heftig orkaanseizoen. In onderstaande video leggen we uit hoe dat zit.
Herstelkosten
Volgens de Association of State Dam Safety Officials, die zich inzet voor de veiligheid van dammen, kost het 150 miljard dollar om alle dammen weer veilig te maken. Maar president Biden heeft er in zijn grote infrastructuur-deal, van in totaal 1000 miljard, slechts 3 miljard voor gereserveerd.
"Want ook het achterstallig onderhoud aan andere infrastructuur kost veel geld", zegt correspondent Erik Mouthaan. "Wegen, bruggen, spoorverbindingen, internet-, water- en elektriciteitsvoorzieningen, moeten ook allemaal worden opgeknapt."
En dan hebben de slechte dammen volgens Mouthaan niet de hoogste prioriteit. "Amerikanen accepteren achterstallig onderhoud, want in ruil daarvoor betalen ze minder belasting. Amerikanen zijn goed in hulp geven als er een ramp is geweest, maar geld geven om een mogelijke ramp te voorkomen, dat willen ze niet."
New York
Maar volgens waterbouwkundige Edgar Westerhof van Arcadis hoeft niet aan alle dammen onmiddellijk iets gedaan te worden. "Er is nooit geld genoeg om alle infrastructuur op orde te krijgen. Het gaat om de dammen met het hoogste risico en met de meeste impact als ze zouden breken. Die zijn bekend. Daar wordt aan gewerkt."
En de grote steden zijn wel goed beschermd, zegt Westerhof, New York bijvoorbeeld: "De watervoorzieningen van New York komt uit het Catskillgebergte, een bosgebied ten noorden van New York, met grote waterreservoirs. De dammen daar staan onder constante bewaking en ze voldoen aan de hoogste veiligheidseisen."
Hoe vaak ging het al mis?
Tussen 2013 en 2023 zijn er problemen geweest bij 283 dammen. Dat varieerde van kleine incidenten tot gebeurtenissen met grote gevolgen. In 2017 moesten in Californië 190.000 mensen worden geëvacueerd nadat zware regenval de Oroville dam had beschadigd. In 2019 veroorzaakte een sneeuwstorm in Nebraska een dambreuk waardoor een huis werd weggespoeld. De bewoner overleefde dat niet.
bron: Association of State Dam Safety Officials
