Meisjes krijgen lagere schooladviezen dan jongens terwijl ze beter scoren

Meisjes die in groep 8 zitten, krijgen sinds 2018 minder vaak havo- of vwo-advies dan jongens. Dit terwijl meisjes beter scoren op een eind- of doorstroomtoets dan jongens. Hoogleraar onderwijswetenschappen Martijn Meeter noemt het lagere advies voor meisjes dan ook 'verrassend'.
Dat blijkt uit vandaag gepubliceerd onderzoek. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) onderzocht daarvoor in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) de verschillen in schooladviezen tussen meisjes en jongens.
Dat meisjes een lager schooladvies krijgen dan jongens is niet helemaal nieuw. In 2022 schreef RTL Nieuws dat meisjes in groep 8 in het schooljaar 2020/2021 een lager schooladvies kregen dan in de jaren voor de coronapandemie. Bij jongens lagen de schooladviezen juist iets hoger. Dat bleek toen uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
"Toch is het onderzoeksresultaat van DUO verrassend", zegt Martijn Meeter tegen RTL Nieuws. Hij is hoogleraar onderwijswetenschappen aan de Vrije Universiteit. "Meisjes werden harder geraakt door corona dan jongens, maar voor de pandemie kregen ze hoger advies dan jongens. Dat was terecht: meisjes doen het beter op school. Ik hoopte dus dat het verschil na coronatijd zou bijtrekken, maar dat blijkt nu niet zo te zijn."
Doorstromen
DUO keek voor dit onderzoek naar schooladviezen én doorstroomcijfers. Uit die cijfers blijkt dat jongens vaker afzakken. Het lukt een deel van de meisjes daarentegen om op de middelbare school dusdanig goede cijfers te halen dat ze in het derde leerjaar mogen doorstromen naar havo of vwo.
Het is dus niet zo dat meisjes havoniveau of hoger niet aan kunnen. Uit toetsresultaten blijkt dat meisjes vaker vwo-niveau aan zouden kunnen dan jongens. Toch nemen scholen dat niet over in hun definitieve schooladvies.
Reden
De hamvraag is: waarom niet? Dat onderzocht DUO niet en is ook voor hoogleraar onderwijswetenschappen Meeter gissen. "Dat is in Nederland nog niet onderzocht. Omdat meisjes voor de coronapandemie vaker een hoger advies kregen en dat terecht was, waren de adviezen nooit een probleem in Nederland", legt hij uit.
"Uit onderzoek dat wel is gedaan, blijkt dat leerkrachten vaker een jongen als hoogbegaafde leerling zien dan een meisje. Een jongen met hoogopgeleide ouders is een betere voorspelling voor een hoger schooladvies dan het IQ. Het kan ook te maken hebben met het zelfvertrouwen van de kinderen: jongens overschatten zichzelf vaker, terwijl meisjes zichzelf onderschatten. Mogelijk nemen leerkrachten dat signaal over."
Uit het onderzoek van DUO werd wel duidelijk dat het verschil in advies kleiner wordt bij klassen met minder dan twintig leerlingen en juist groter wordt bij klassen met zestig leerlingen. Ook zijn de verschillen groter bij klassen in de regio.
In verband met leesbaarheid, hanteert DUO de definitie havo-advies of hoger. RTL Nieuws nam dat over. Dat is geen waardeoordeel.
Steeds meer ouders in Nederland kiezen voor privéonderwijs. In deze video legt RTL Nieuws uit waarom:


