Met 180 over de Duitse Autobahn? Daar komt misschien een einde aan

'Bundesrepublik Deutschland, 1 kilometer.' Vroem, daar gaat menig Nederlander. Het gaspedaal wordt ingedrukt. 130, 140, 150, 160 kilometer per uur. Duitsland kent geen maximumsnelheid, dus is de Autobahn op veel plekken een ideale mogelijkheid om eens te checken hoe hard je auto eigenlijk kan.

SPD wil maximumsnelheid

Alleen zijn er een paar weken geleden verkiezingen geweest. Verkiezingen die werden gewonnen door de sociaaldemocratische SPD. En dat is nou net een partij die wel iets voelt voor een maximumsnelheid. Datzelfde geldt voor de Groenen en de socialistische partij.

Minder enthousiast zijn het CDU van aftredend bondskanselier Angela Merkel, de liberalen en Alternative für Deutschland (AfD). Het hangt er dus vanaf welke partijen samen een coalitie gaan vormen.

Hoe gaat het met onderhandelen?

Bij de verkiezingen in september kwam de SPD van Olaf Scholz als winnaar uit de bus. Hij bleef het CDU van Armin Laschet net voor. In Duitsland is het niet zoals in Nederland dat de winnaar per definitie het initiatief krijgt voor de coalitieonderhandelingen.

Dat betekent dat zowel de SPD als het CDU een deal kunnen sluiten met andere partijen. In dit geval de Groenen en de liberalen. Die twee kleinere partijen vormen samen met een van de twee grotere partijen een meerderheidscoalitie.

Maar discussie is er sowieso. Voorstanders van een maximumsnelheid wijzen allereerst op de veiligheid. Het zou ongelukken voorkomen. Toch ondersteunen de cijfers dat niet. Zo vielen in 2020 meer verkeersslachtoffers op provinciale wegen in Duitsland, waar uiteraard wel een maximumsnelheid geldt, dan op snelwegen. Waarschijnlijk doordat rijstroken op snelwegen breder zijn en beide weghelften van elkaar gescheiden zijn.

Weinig verkeersdoden

Daarbij wijst de ADAC, de Duitse automobilistenclub, op de cijfers in vergelijking met andere landen. Per miljoen inwoners telt Duitsland een stuk minder verkeersdoden (39) dan landen met een maximumsnelheid, zoals België (54) en Frankrijk (51).

Toch kan het ook beter. Duitsland is de nummer zeven van Europa en moet dus nog zes landen voor zich laten, waaronder Nederland. Wij staan op plek vier met 31 verkeersdoden per miljoen inwoners. De veiligste wegen zijn te vinden in Zweden.

Terug naar de maximumsnelheid in Duitsland. Want voorstanders hebben nog een argument: CO2-uitstoot. Hoe harder je mag rijden, hoe meer er wordt uitgestoten.

Van 130 naar 100

Ook in Nederland heeft dat al geleid tot een verlaging van de maximumsnelheid overdag. Door terug te gaan van 130 naar 100 kilometer per uur, zou de stikstofuitstoot genoeg afnemen om bijvoorbeeld door te kunnen gaan met de bouw van huizen.

Het Duitse nationale milieuagentschap berekende dat Duitsland in 2018 bijna 860 miljoen ton CO2 uitstootte. 158 miljoen ton kwam voor rekening van het verkeer op de weg. Volgens het agentschap zou een maximumsnelheid van 130 kilometer per uur betekenen dat er per jaar 2 miljoen ton minder CO2 wordt uitgestoten.

Tegenstanders zien een maximumsnelheid als inperking van hun vrijheid. "Duitsers hechten veel aan hun auto en de vrijheid die ermee gepaard gaat", zegt correspondent Jeroen Akkermans. "Dat is ook ingefluisterd door de auto-industrie."

Hoe zwaarder, hoe sneller

"Want ondanks de tijd van milieubewustzijn, worden de SUV's het meest verkocht. Hoe zwaarder, hoe beter. En hoe zwaarder, hoe sneller. Het zijn de meest winstgevende auto’s en dus spinnen de autobedrijven er garen bij."

"Ook wijzen tegenstanders naar de opkomst van elektrische auto's. Het zijn er op dit moment nog niet heel erg veel, maar het is wel de bedoeling dat ze gaan komen. Waarom zou je met veel rondrijdende elektrische auto’s nog een maximumsnelheid instellen?"

Tegenstanders zeggen dat de uitstoot daarmee toch al wordt verminderd. Bovendien is de batterij van zo’n auto binnen no time leeg bij hoge snelheden. Bestuurders hebben dan ook geen maximumsnelheid nodig om langzamer te rijden.

Als enige in Europa

En zo hebben onze oosterburen tot op de dag van vandaag geen maximumsnelheid. Daarin staan ze alleen in Europa. Zoals te zien op onderstaande kaart, waar de maximumsnelheid van alle Europese landen staat aangegeven.

Toch zouden steeds meer Duitsers de kaart anders willen zien. Een Duitsland met een kleurtje – met een maximumsnelheid dus. Automobilistenvereniging ADAC heeft 21 miljoen leden. Vroeger was een duidelijke meerderheid tegen een maximumsnelheid, maar dat is veranderd. 50 procent van de leden geeft nu aan voor te zijn, 45 procent is tegen. De overige 5 procent wil of kan geen mening geven.

Heikel thema

Er is dus ook geen overduidelijke meerderheid voor. Maar toch: de verhoudingen liggen, met de SPD als winnaar van de verkiezingen, anders dan vroeger. "Het is een heikel thema bij de coalitiegesprekken", zegt Akkermans. "Maar er valt over te praten." Het zou zomaar kunnen dat de Duitsers (én de Nederlanders die graag scheuren op de Autobahn) binnenkort op de rem moeten trappen.