Iran in diepe watercrisis, president sluit evacuatie hoofdstad niet uit
Na een snikhete zomer en een kurkdroge herfst zijn steeds meer Iraanse stuwmeren vrijwel volledig opgedroogd. In de avonden en nachten moeten hoofdstedelingen het daarom zonder water doen. En hun president sluit zelfs niet uit dat de 10 miljoen inwoners uit Teheran moeten evacueren. "Het is al geen crisis meer, maar een faillissement" zegt de Iraanse milieuwetenschapper Kaveh Madani.
Iran kampt dit jaar met de ergste droogte in decennia. In de hoofdstad Teheran was de neerslag zelfs nog nooit zo laag in de afgelopen eeuw. Daar beperkt de overheid sinds zaterdag de watertoevoer. 's Avonds en 's nachts komt er geen water meer uit de kraan. Mensen moeten water - indien beschikbaar - opslaan in tanks of badkuipen.
'Een grap'
President Masoud Pezeshkian waarschuwde vorige week dat de 10 miljoen inwoners van de hoofdstad moeten evacueren als er niet snel regen valt. 'Een grap' noemde de voormalig burgemeester van Teheran deze opmerking.
Toch snapt milieuwetenschapper Kaveh Madani waarom de president zo'n 'onmogelijke evacuatie' voorstelt. "Op die manier maakt hij duidelijk hoe serieus het probleem is." Irankenner Peyman Jafari denkt er hetzelfde over. "Hij wil de druk voelbaar maken en mensen met de neus op de feiten drukken."
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Veel stuwmeren zitten op minder dan 10 procent van hun capaciteit. Het precieze cijfer maakt dan niet eens meer uit, legt Madani uit. "Praktisch gezien zijn ze leeg." Het waterpeil is zo laag dat - zelfs als er nog wat water is - het onbruikbaar is.
Het wordt als 'dood water' beschouwd, vertelt de beheerder van het Karaj-stuwmeer dat nog maar voor 8 procent gevuld is. Het is een van de meren die Teheran voorziet van water. Vorige week ging een video van een zwemmer in dat waterreservoir viraal. Het waterpeil was zo laag dat hij op sommige plekken kon lopen.
Versleep hieronder de button om te zien hoe het waterpeil in het Karaj-stuwmee in een jaar tijd is afgenomen.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Maar de watercrisis reikt veel verder dan de hoofdstad. In veel andere provincies en steden drogen stuwmeren bijna volledig op. Ook in Mashhad - de op één na grootste stad van Iran - luiden de autoriteiten de noodklok. In de reserves bij de stad zit nog maar 3 procent van de capaciteit.
Dieptepunt bereikt
Volgens zowel Madani als Jafari is er echt een dieptepunt bereikt. "Ik heb Teheran nog nooit zo gezien, het is een nationaal probleem en bereikt nu zelfs de rijkste steden", stelt Madani, die zelf in de hoofdstad opgroeide. Jafari spreekt over een 'dramatische situatie' die na jaren van hitterecords tot wel 50 graden en aanhoudende droogte is ontstaan.
Toch is droogte niets nieuws voor Iran. Het land kampt al tientallen jaren met deze problematiek. Daarom vindt Madani dat we het crisispunt allang voorbij zijn. "Het is geen crisis meer, maar een waterfaillissement, omdat het al zo lang aanhoudt en sommige schade onomkeerbaar is."
De oorzaak van de uitgeputte waterreservoirs ligt niet alleen bij het gebrek aan regen, stellen beide experts. Wanbeheer van de overheid is volgens hen een belangrijk onderdeel van het probleem. "Zo gaat 90 procent van water naar landbouw," benadrukt Jafari. "De eigen landbouw staat hoog in het vaandel, mede door internationale sancties die de import van voedsel bemoeilijken."
Ook burgers moeten op hun waterconsumptie gaan letten, stelt Jafari. "Daar wordt nu nog niet aan bewustwording gedaan zoals in Nederland, denk aan de campagne over een douche van 5 minuten." Maar Jafari ziet dat de problemen van nu daar wel aan bijdragen. "Buren spreken elkaar er nu op aan als iemand bijvoorbeeld z'n auto aan het wassen is of de tuin sproeit."
Toch vreest Madani dat dit bewustzijn van korte duur is. "Uit ervaring weet ik dat zodra er regen en overstromingen komen, de samenleving en de overheid deze dagen zullen vergeten en alles weer doorgaat zoals daarvoor."
Hoop op regen en sneeuw
Madani is daarnaast pessimistisch over radicale veranderingen in overheidsbeleid. Jafari zegt ook niet hoopvol te zijn. "Ik denk dat ze blijven doormodderen in deze crisis." Ook staat het volgens de Irankenner symbool voor de wereldwijde klimaatcrisis. "Wat we nu in Iran zien, is een waarschuwing voor andere landen waarbij dit ook steeds meer zal spelen."
"Ik hoop dat de lucht ons genadiger zal zijn," sluit Madani af. En juist daarop zijn alle ogen nu gericht, vult Jafari hem aan. "We zitten nu nog in het regenseizoen, dus in de komende weken moet het écht gaan regenen of sneeuwen, anders moeten mensen vertrekken uit Teheran."
Bekijk hieronder wat we wél hebben bereikt sinds de klimaattop in Parijs van tien jaar geleden:
