Ouders overleden Pepijn (14): 'Wat doen we onze kinderen aan met ingrijpende maatregelen?'

Een emotionele rouwadvertentie vorige week in de Volkskrant. De ouders van Pepijn moesten melden dat hun 14-jarige zoon er niet meer is. Pepijn was een leerling van het 4e Gymnasium in Amsterdam, een lieve, rustige jongen die oog had voor zijn omgeving, een krachtige, jonge vent, een levenslustige en nieuwsgierige jongen, met een fijne groep vrienden om zich heen, schrijven zijn ouders in de rouwadvertentie.

Gevonden in een tentje

Vanwege de vele vragen die zijn dood zou oproepen, zetten zij een begeleidende brief online: Achtergronden bij het overlijden van Pepijn. 

De jongen liep al een tijdje met zijn 'ziel onder zijn arm'. Hij vond het leven saai, niet spannend, er was geen uitdaging meer.

"Hij had erg veel moeite met het online-onderwijs. Aanvankelijk juichte hij de eerste lockdown toe, omdat hij veel vrijheid kreeg. Maar al snel bekoelde dat enthousiasme", schrijven zijn ouders. "Hij miste zijn vrienden. Hij kon het niet opbrengen om uren achter een pc te zitten voor onderwijs, zonder directe aansturing. Afleiding was zo gevonden, op zijn telefoon. Gamen. Andere schermpjes zogezegd."

Zijn ouders schrijven dat Pepijn op de vroege zaterdagochtend van 16 januari werd gevonden in een tentje in Amsterdam-Noord. Met naast hem een kleine barbecue met een briket die gebrand had. In zijn bloed werd drugs aangetroffen en zijn koolmonoxidespiegel was ongeveer 10 keer hoger dan de dodelijke dosis.

Het lijkt er volgens zijn ouders op dat hij weer eens een gelukzalig gevoel wilde ervaren, een tripje wilde maken. Daar moesten de drugs voor zorgen, in dat tentje. En het barbecuetje zou regelen dat hij niet onderkoeld zou raken. Hij was zelfs zo slim geweest om een koolmonoxidemelder mee te nemen.

In een roes gegleden

"Waarschijnlijk heeft hij een pilletje genomen, het briketje aangestoken, en is gaan liggen", vertellen zijn ouders. "Hij is in een roes gegleden, de koolmonoxide heeft stil en ongemerkt zijn werk gedaan." Of de melder niet is afgegaan, of dat hij hem niet heeft gehoord omdat hij te ver weg was, is onduidelijk.

Maar wat de aanleiding was voor zijn drugsgebruik, blijft de vraag. Zijn ouders schrijven: "Was het misschien het gebrek aan structuur? Aan de saaiheid van online-school? Aan het verplichte thuiszitten? Aan het gebrek aan beweging? Aan het gebrek aan écht contact? Aan de online verkrijgbaarheid van drugs? Aan een impulsief karakter? Aan zijn speelse en avontuurlijke geest? Aan zijn overmoed en zelfoverschatting? Aan ons ouderlijk toezicht? Zegt u het maar."

Niet alleen Pepijn worstelde met die grote veranderingen die het gevolg zijn van de coronacrisis, daarvan is ontwikkelingspsycholoog Yvonne van den Berg van de Radboud Universiteit overtuigd. "Tieners hebben veel behoefte aan prikkels, aan spanning én sociaal contact. Ze moeten ontdekken wie ze zijn, wie ze willen zijn en waar hun grenzen liggen, ook door er overheen te kunnen gaan."

Heel moeilijk

"Door alle maatregelen is dat heel moeilijk. Ze zien weinig vrienden aan wie ze zich kunnen spiegelen, vaak is de adrenaline van het sporten en de daarbij horende competitie weggevallen en op straat hangen met een groep vrienden mag niet meer, dus ze zitten een groot deel van de dag thuis, waar ze geen dingen kunnen uitvreten omdat hun ouders ook de hele dag thuis zijn."

"Natuurlijk resulteert dat niet bij alle tieners in zo iets tragisch als bij Pepijn, gelukkig niet. Maar het is wel goed om te beseffen dat de lockdown voor tieners een groot probleem is."

De ouders van Pepijn roepen andere ouders nu dringend op: hou je kind goed bij je. "Ze hebben zo veel zorg nodig in deze coronatijd. Ze zijn mogelijk nog kwetsbaarder dan de ouderen van boven de 80. Hun 'onderliggend lijden' is van een heel andere orde dan dat van de senioren, maar zeker zo fragiel. Laten we ze vasthouden. Écht leren kennen. Steunen. Ze hebben ons nodig, ze hebben elkaar nodig."

Ingrijpende maatregelen

En ze doen een appel aan de politiek: "Laten we in godsnaam goed nadenken wat we elkaar en onze kinderen aandoen met ingrijpende maatregelen om een virus uit te bannen, waar zij zelf nauwelijks last van hebben, en dat nooit meer weggaat."

Die oproep lijkt aangekomen te zijn in de Tweede Kamer. GroenLinks-leider Jesse Klaver refereerde in een Kamerdebat aan de rouwadvertentie en zei dat zijn 'hart ervan brak'. "Zijn overlijden is een gevolg van deze crisisbestrijding", sprak hij. "We zien dat niet alleen de fysieke veiligheid in gevaar is, maar de psychische veiligheid is in het geding." Iets wat psychologen, onder wie Yvonne van den Berg, alleen maar kunnen beamen.

Psychische klachten

Klaver riep het kabinet op om goed na te denken welke prijs jongeren moeten betalen voor het bestrijden van de coronacrisis. "Welke extra maatregelen gaan er genomen worden om iets te doen aan de psychische klachten die nu ontstaan bij jonge mensen? Want ons beschermen tegen Covid is net zo belangrijk als de mentale gezondheid van jongeren."

Die mentale gezondheid is ook iets wat we op langere termijn goed in de gaten moeten houden, zegt Van den Berg. "Als deze maatregelen voorbij zijn en de situatie weer 'normaal' wordt, dan moeten we gaan zien of dit kort genoeg duurde voor jongeren om de draad weer te kunnen oppakken, of dat ze achterblijven in hun cognitieve en emotionele groei. Dat weet niemand."

Er is maandag in besloten kring afscheid genomen van Pepijn. 

Voel jij je eenzaam?

Heb jij ook weleens het gevoel dat je door de lockdown geen kant op kunt? Met de Kindertelefoon kun je erover praten.

Bel 0800-0432

Chatten kan ook, tussen 11 en 21 uur.