Laat de lente maar komen: hooikoorts en uv-licht helpen tegen corona

Dát de lente ons gaat helpen tegen corona, daar zijn de deskundigen het wel over eens. Jaap van Dissel van het RIVM schatte het seizoenseffect vandaag op 15 procent, maar hij zei er direct bij dat het ging om een schatting. En die kunnen ook minder gunstig uitpakken.

Hooikoorts kan helpen

Er zijn mensen die hoogstwaarschijnlijk flink meer profiteren van de start van de lente dan anderen. Want heb jij last van hooikoorts, dan zou het kunnen dat dat je beschermt tegen een coronabesmetting met zware gevolgen.

Zo zou het mogelijk werken: door de pollen in de lucht wordt het immuunsysteem geactiveerd. Datzelfde immuunsysteem is vervolgens niet alleen actief tegen de pollen, maar werkt volgens diverse medische onderzoeken ook het mogelijk binnendringende virus tegen, zegt datawetenschapper en oud-hoogleraar Martijn Hoogeveen van de Open Universiteit in Heerlen. 

Hoogeveen deed onderzoek naar de seizoenseffecten van corona en ziektes als griep, en concludeerde dat ze zich nagenoeg hetzelfde gedragen. Wat blijkt: beide ziektes kennen een dip in de besmettingen als het hooikoortsseizoen begint en er meer uv-licht is.

Lente is laat

Hoogeveen verwachtte een maand geleden nog dat we er nu beter voor zouden moeten staan. "Uiterlijk half april verwacht ik dat het bultje dat we nu zien wegsmelt", zei hij in de Volkskrant. Maar waar de lente vorig jaar vroeg was, beleven we nu een van de koudste aprilmaanden ooit.

"Je ziet diverse biologen beschrijven dat de natuur enkele weken vertraagd is", zegt de onderzoeker. "We zien al wel lente-effecten optreden, maar nog niet zo sterk als normaal. Als de lente op gang komt, verwachten we nog steeds een extra push naar beneden."

Dat de lente inderdaad laat is, zie je in onderstaande video:

Hooikoorts is dus een van de mogelijk positieve lente-effecten voor de terugloop van het virus, maar ook uv-licht van de zon, dat de virusdeeltjes afbreekt, gaat ons helpen. Dat zei ook viroloog Ab Osterhaus eerder: "Er gelden wat algemene wetten voor virussen. Ventilatie, de wind buiten en luchtvochtigheid spelen een rol. UV-licht maakt het RNA van een virus kapot."

Naar buiten heeft positief effect

De lucht buiten kan ons ook een eind de goede kant op helpen: een derde lente-effect. Want waar we in de winter allemaal in slecht geventileerde huiskamers zaten, gaan we er in het voorjaar (bij goed weer) meer op uit. "Naar buiten gaan heeft over het algemeen een positief effect", zegt Peter Luscuere hoogleraar Building Services aan de TU Delft.

Luscuere heeft veel verstand van aerosolen, de minuscule druppeltjes die voor besmetting kunnen zorgen. Die aerosolen worden verdund als op een plek goede ventilatie aanwezig is, en dat is buiten uiteraard het geval. Maar hij waarschuwt ook, want om dat voordeel écht te benutten, moeten we ons wel aan de maatregelen blijven houden, en dat is buiten iets minder vanzelfsprekend dan binnen. "Dat kan echt negatieve gevolgen hebben."

Buiten vervliegt het virus sneller

Dat laatste onderschrijft RIVM-baas Jaap van Dissel. "Buiten is er meer kans op vervlieging van het virus. Hoe groot die kans is, weten we niet precies. Maar daarnaast er is ook meer kans op extra infecties", zegt Van Dissel, bijvoorbeeld als we weer naar de horeca gaan. "Je moet er naartoe, je maakt gebruik van het toilet." En dat allemaal kan weer zorgen voor besmettingen.

Tijd dus voor de lente om volop door te breken. Maar wanneer is dat het geval? "Het lijkt redelijk koud te blijven, dus dat is niet erg positief", zegt meteoroloog Marc de Jong van Buienradar. "Maar er is wel redelijk wat zon tot en met Koningsdag, dus met dat uv-licht zit het dan wel weer goed."

Meeste mensen allergisch voor grassen

Het hooikoortsseizoen is ook aan een opmars bezig, zo zie je in onderstaande kaart van Buienradar, maar ook daar moeten de meest hevige weken nog komen. De Jong: "Nu komen de pollen van de berken, maar de meeste mensen zijn allergisch voor grassen, dat komt waarschijnlijk ergens in mei."

De conclusie is duidelijk: de lente gaat ons helpen, of het nou is omdat het hooikoortsseizoen begint, of omdat het virus wordt beschadigd door uv-licht, linksom of rechtsom zullen de besmettingen wat worden teruggedrongen door het veranderende weer.

Maar de genadeklap zal het niet zijn, die zal toch echt moeten komen van de vaccinaties, zegt Hoogeveen: "Lente-effecten zijn tijdelijk, vaccineren is uiteindelijk de enige manier om het virus eronder te krijgen."