Zonnebrand smeren als je naar het park gaat? 'Zit nog niet goed in ons systeem'
Met een lekker warme en zonnige week in het vooruitzicht zal de zonnebrandcrème de komende week weer volop worden gebruikt. En toch zijn we als Nederlanders niet altijd even consequent met het gebruik ervan. "Mensen vergeten dat ze met buitenactiviteiten als tuinieren of fietsen de zonnebrand net zo hard nodig hebben als op het strand."
Zo'n 83 procent van de deelnemers aan het RTL Nieuwspanel geeft aan regelmatig smeren belangrijk te vinden. En ruim 9 op de 10 mensen met kinderen vinden het belangrijk om hun kroost in te smeren.
Dat laatste gebeurt dan ook bijna altijd, zo geeft die groep aan. Maar veel Nederlanders smeren zich niet in als ze buiten in de zon gaan sporten, winkelen of op het terras gaan zitten.
Dezelfde zon
Volgens dermatoloog Jorrit Terra is het niet insmeren als je buiten gaat sporten of op het terras gaat zitten een van de meest gemaakte fouten. "Als je een half uur op de fiets zit, is dat dezelfde zon als wanneer je op het strand ligt. Er is altijd kans op verbranding bij iedere buitenactiviteit."
"Als ik patiënten zie op het spreekuur en vraag of ze vaak in de zon komen, zeggen ze vaak 'nee'. Maar als ik ze dan vraag naar hun hobby's en ze noemen allerlei buitenactiviteiten, beseffen ze pas dat dat niet klopt", zegt Terra.
Dat veel Nederlanders zich niet insmeren als ze even gaan winkelen of buiten sporten, betekent niet dat ze het niet belangrijk vinden. Een flinke meerderheid van de ondervraagden geeft aan het simpelweg niet te doen omdat ze het vergeten. "Het lijkt nog niet echt in het systeem te zitten van veel mensen", zegt RTL Nieuws-opiniepeiler Gijs Rademaker. Anderen geven aan dat ze er te laat bij stilstaan.
"Als je bijvoorbeeld naar het terras gaat, dan moet je je niet insmeren als je daar pas zit", zegt Terra. "Dat moet je dan echt een half uur van tevoren al doen, zodat het in kan werken. Zodra je namelijk in de zon zit, komt er al uv-straling op je huid. Afhankelijk van wat voor huid je hebt en wat de zonkracht is, kan je binnen een kwartier verbranden."
Gewenning
"Wat opvalt uit dit onderzoek is dat vooral jongeren aangeven het vaker te vergeten of er te laat bij stil te staan", zegt Rademaker. "Dat terwijl ouderen juist weer vaker aangeven dat ze niet zo vaak of veel hoeven te smeren omdat hun huid 'gewend' zou zijn aan de zon."
"Dat wennen aan de zon kan je op twee manieren interpreteren", zegt dermatoloog Terra. "Als men bedoelt dat ze ouder zijn, meer in contact zijn geweest met de zon en daarom meer bestendig ervoor zijn, dan klopt dat niet. Je hebt te maken met een huidtype en dat verandert niet gedurende je leven. Als je bijvoorbeeld rossig haar hebt en een witte huidskleur, dan kan je je hele leven snel verbranden."
"In theorie kan je wel aan de zon wennen gedurende het seizoen", zegt Terra. "De huid van veel mensen is na de winter erg witjes, doordat er weinig zon is geweest. Door voorzichtig weer met de zon in contact te komen, kan je huid er in zekere mate inderdaad aan wennen, zodat je niet verbrandt. Naarmate het seizoen langer duurt, zie je dan dat mensen voorzichtig wat kleur krijgen."
Aandacht voor gevaar
Een positieve ontwikkeling is volgens Terra dat er steeds meer aandacht en bewustwording is rondom de gevaren van de zon. Dat blijkt ook uit het onderzoek van het RTL Nieuwspanel. Zo'n 55 procent van de ondervraagden geeft aan zich vaker in te smeren door de aandacht hiervoor.
"Dat is natuurlijk positief", zegt Terra. "Er zijn nog steeds veel te veel mensen met huidkanker, en dat zijn echt niet alleen maar zestigplussers die niet zijn opgegroeid met het belang van zonbescherming. Ik juich het dan ook alleen maar toe dat sportverenigingen en gemeenten tegenwoordig steeds vaker zelf plekken inrichten waar gratis zonnebrand verkrijgbaar is."
"Als je zo'n zonnebrandpaal ziet dan word je ermee geconfronteerd. Je gaat erbij stilstaan en hopelijk ook ernaar handelen. Maar dat kan natuurlijk ook op andere manieren, denk bijvoorbeeld aan uv-werende kleding."
Schoonheidsideaal
Slechts een kleine groep van de ondervraagden (5 procent) geeft aan geen zonnebrand te gebruiken omdat het volgens hen niet nuttig of zelfs schadelijk zou zijn. En ook zijn er nog altijd veel mensen die de zon juist zoveel mogelijk willen opzoeken en heel graag willen verkleuren.
"Je ziet dat er een bepaald schoonheidsideaal bestaat", zegt Terra. "Door de invloed van Instagram en TikTok zie je dat er ook nog een heleboel jongeren zijn die juist naar de zonnebank gaan en naar het strand voor 'het perfecte plaatje'. Daarin zie je wel het belang van goede voorlichting, voor zowel ouderen als jongeren."