'Nabestaanden bombardement Hawija klagen staat aan'
Elf Irakezen die familieleden verloren als gevolg van de Nederlandse luchtaanval op een bommenfabriek van IS in het Iraakse Hawija, klagen de Nederlandse staat aan. Zij stellen dat de aanval onrechtmatig was en eisen een individuele schadevergoeding.
Dat vertelt advocaat Liesbeth Zegveld namens de families tegen NOS en NRC. Het gaat om elf Irakezen uit Hawija, Tigrit en Zoetermeer die familieleden, onder wie ook kinderen, verloren bij de luchtaanval.
'Onaanvaardbaar risico'
De staat wordt vandaag gedagvaard omdat het een 'onaanvaardbaar risico' nam toen het Hawija aanviel. Er had beter onderzoek gedaan moeten worden naar de mogelijke consequenties van een luchtaanval in de omgeving van een bommenfabriek.
De schadeclaim die wordt ingediend, is volgens NOS en NRC onderdeel van een omvangrijke schadevergoedingsprocedure voor zeker vijftig eisers die Zegveld in april 2020 al aankondigde. Het kabinet heeft in die zaak geen aansprakelijkheid erkend.
Het bombardement op Hawija
Vanaf oktober 2014 tot juli 2016 neemt Nederland voor het eerst deel aan een F-16-missie boven Irak en Syrië. Na publicaties van NRC en NOS blijkt dat Nederland verantwoordelijk is voor een bombardement op een bommenfabriek van IS in Hawija, Irak. Zeventig burgers komen om het leven.
Zowel Defensie als het Openbaar Ministerie hebben het bombardement onderzocht. Volgens Defensie zijn alle procedures gevolgd. Het OM vindt geen strafbare feiten.
De toenmalige minister van Defensie, Jeanine Hennis, weet al in 2015 over de burgerdoden, maar geeft foute informatie aan de Tweede Kamer. Op 23 juni 2015 zegt ze dat er geen sprake is geweest van Nederlandse betrokkenheid bij burgerslachtoffers door luchtaanvallen in Irak.
Volgens de advocaat is de aanval onrechtmatig en daarom moet Nederland verantwoordelijk worden gehouden voor de gevolgen. "De staat wist of had behoren te weten dat de luchtaanval enorm veel burgerslachtoffers zou (kunnen) veroorzaken", schrijft ze in de dagvaarding.
Meer verwijten
Ook verwijt Zegveld Nederland dat er 'niet op tijd, niet adequaat en niet onafhankelijk' onderzoek is gedaan. Ze doelt onder meer op het onderzoek dat het ministerie van Defensie in 2015 instelde, maar waarvoor geen toegang tot cruciale Amerikaanse informatie werd verleend.
Het vorige kabinet heeft een paar miljoen euro uitgetrokken voor wederopbouwprojecten in Hawija en een commissie onder leiding van oud-minister Winnie Sorgdrager doet momenteel onafhankelijk onderzoek naar het bombardement.
Het vorige kabinet zei echter al dat er geen compensatie komt voor individuele slachtoffers of nabestaanden.
