Oekraïne boekt kleine winsten, maar wil in deze fase vooral verwarring zaaien

Deze week boekte Oekraïne de eerste kleine winsten sinds het tegenoffensief eerder deze maand begon: het dorp Pjatychatky, in het zuidoosten van het land, zou weer terug zijn in Oekraïense handen. De Russische autoriteiten in dat gebied bevestigden vandaag dat de Oekraïense troepen het plaatsje inderdaad hebben ingenomen. En er zouden 'golven' van Oekraïense aanvallen in de regio's Donetsk en Zaporizja plaatsvinden. Is het tegenoffensief dan nu echt begonnen?

Volgens defensie-expert Mart de Kruif is dit de beginfase van het tegenoffensief. "Ze zitten nu in de fase van de inbraak. Het Oekraïense leger probeert over het hele front op verschillende plekken in te vallen", aldus De Kruif. In de Oost-Oekraïense regio's Donetsk en Zaporizja lukt dat al. Ook rond Bachmoet, de stad die de afgelopen maanden het middelpunt was van bloedige gevechten, slaat het leger van Oekraïne opnieuw toe.

Verrassingsaanval

Maar die plaatselijke aanvallen zeggen nog niets over waar de eerste harde klap in het tegenoffensief gaat vallen. De Oekraïense tactiek in deze beginfase: verwarring zaaien. "Wat Oekraïne nu doet is de Russen onzeker maken", zegt defensie-expert De Kruif. "Door op verschillende plekken aan de frontlinie aan te vallen, laten ze de Russen gissen waar de eerste écht grote aanval gaat komen."

Zolang het Russische leger niet precies weet waar het zijn troepen langs de 900 kilometer lange frontlinie moet stationeren, is Oekraïne dus in het voordeel. Deze zwijg- en verwarringstactiek kondigde Oekraïense militairen begin deze maand aan met een opvallend filmpje. Soldaten keken in de camera met hun vinger voor hun lippen. De boodschap: ssst, blijf stil.

En dat doen ze. Zelfs over de geboekte winsten van deze week heeft Oekraïne vooralsnog geen woord gezegd. "Ze willen het voordeel van de verrassing", zegt De Kruif. "En dat kun je maar één keer inzetten."

Grote verliezen: honderden doden

Wel heeft De Kruif een idee wanneer het echte offensief zal gaan beginnen. "Het duurt waarschijnlijk nog één of twee weken. Je kunt daar niet te lang mee wachten." Want al lijken de winsten aan Oekraïense kant nu nog klein, beide legers lijden veel verliezen. Er wordt op verschillende plekken heel intensief gevochten. "Dat kun je geen maanden uithouden."

Zo zou het Russische leger dit weekend naar eigen zeggen honderden Oekraïense militairen in Zaporizja en Zuid-Dontesk hebben omgebracht. Ook zouden tientallen wapens en voertuigen vernietigd zijn, meldt het Russische staatspersbureau Interfax. De verliezen aan de Russische kant zijn volgens het Britse ministerie van Defensie, dat elke dag op Twitter een militaire update geeft over de strijd in Oekraïne, waarschijnlijk het hoogste sinds afgelopen maart.

'Strategische ramp'

Het is een spannende en verwarrende fase in de oorlog. Daarbij komt nog dat twee weken geleden de Kachovka-dam, die precies tussen de Oekraïense en Russisch bezette gebieden ligt, brak na een explosie. Het is nog niet zeker wie er achter de explosie zat, al zijn verschillende experts er vrij zeker van dat Rusland de dam heeft opgeblazen. De dambreuk heeft geleid tot grote overstromingen en een opgedroogde rivier.

Sommigen speculeren dat Oekaïense tanks over de opgedroogde rivier makkelijk de oversteek kunnen maken naar de Russische kant. Het zou een onverwacht voordeel zijn voor het Oekraïense offensief. Volgens De Kruif is dat een fabeltje. "Militair en strategisch gezien is dat een ramp: je kunt niet met tanks door zo'n drassig gebied rijden."

Er zijn dus geen zekerheden over het waar, hoe en wanneer van het tegenoffensief. "Het enige wat we weten is waar Oekraïne nu is", zegt De Kruif. "Maar niet waar ze heengaan."

In deze video beantwoordt defensiespecialist Mart de Kruif verschillende vragen over de Oekraïense 'zwijgtactiek' in de beginfase van het offensief: