Van antibiotica tot haarverf en van noten tot 'bijna alles': deze vrouwen zijn allergisch

"Ik werd wakker met een extra voorhoofd"

Christina (36) is allergisch voor donkere haarverf en antibiotica. Die laatste allergie is haar ooit bijna fataal geworden.

"Ik heb jarenlang gewoon zonder problemen mijn haar geverfd, maar op een dag ging het mis. Ik had zo’n doe-het-zelfpakket gekocht van een bekend merk, in de kleur zwart. Nadat ik de verf in mijn haar had gesmeerd en had uitgespoeld, prikte het een beetje, maar dat leek me niets zorgwekkends. 

De volgende ochtend werd ik wakker met een soort extra voorhoofd; de hele huid rondom mijn ogen en wenkbrauwen was opgezwollen. Dat was behoorlijk schrikken, maar ik werkte destijds als triagist op de spoedpost en wist dat ik niet in paniek hoefde te raken, zolang ik maar niet benauwd of kortademig was."

Pus uit de hoofdhuid

"Toch ben ik aan het eind van de dag maar even naar de huisartsenpost gegaan, want het werd steeds erger. Gedurende de dag kreeg ik steeds meer jeuk en begon er – sorry voor de smerige details – pus uit mijn hoofdhuid te lekken. Als ik er met mijn hand op duwde, was het alsof ik op een spons drukte. 

Gelukkig liep het uiteindelijk met een sisser af: op de huisartsenpost kreeg ik een anti-allergiemedicijn en antibiotica mee en daarmee nam de zwelling af. Al duurde het nog wel ruim een week voordat ik er weer een beetje normaal uitzag. Sindsdien heb ik mijn haar niet meer geverfd. Het schijnt dat een volgende keer de reactie nog ernstiger kan zijn, dus ik kijk wel uit."

"Helemaal omdat ik uit ervaring weet wat de gevolgen kunnen zijn van zo’n allergische reactie. Ik ben namelijk óók allergisch voor macroliden, een bepaald soort antibiotica. Dat ontdekte ik toen ik begin twintig was en een infectie had opgelopen. Ik kreeg daar één pil tegen, en een paar uur nadat ik die had ingenomen, kreeg ik overal jeuk. Ik voelde me ook een beetje raar en kortademig. Toen ik de bijsluiter erbij pakte en onder 'zeer zeldzame bijwerkingen' las dat ernstige benauwdheid kon voorkomen, werd ik toch wat ongerust.

Ik heb de huisartsenpost gebeld en de triagist vond me zo benauwd klinken dat ze een arts heeft langsgestuurd. In de tussentijd raakte ik steeds benauwder. Toen de arts en zijn assistent eenmaal bij mijn huis waren, hebben ze me direct adrenaline gegeven om me te stabiliseren. Na drie shots ben ik buiten bewustzijn geraakt."

Behoorlijk beangstigend

"Achteraf hoorde ik dat ik in een anafylactische shock was geraakt en met de ambulance naar het ziekenhuis ben gebracht. Met terugwerkende kracht heeft dat best wat met me gedaan. Op het moment zelf gebeurde alles in een waas, maar het was behoorlijk beangstigend om mezelf te voelen wegglijden. Als ik die huisartsenpost niet had gebeld en gewoon was gaan slapen, was ik misschien wel hartstikke dood geweest."

"Door die ervaringen ben ik nu hyperalert op wat ik bijvoorbeeld voor medicatie krijg en hoe ik op producten of medicijnen reageer. Als ik nog een keer diezelfde medicijnen zou krijgen, zou het proces zich nog sneller kunnen afspelen en dat is simpelweg levensbedreigend. Dus ik ben sindsdien een beetje panisch voor nieuwe medicatie. 

Als ik nu iets krijg voorgeschreven – en ik gebruik best wat medicatie, want ik ben onder behandeling voor een systeemaandoening – onderzoek ik eerst bijna obsessief wat het precies is. Soms is het voor artsen echt zoeken naar wat ze me kunnen geven. Gelukkig nemen ze het wel overal serieus, maar alsnog ben ik zelf ook altijd alert."

"Een hele boterham met pindakaas is mijn dood"

Sarie Kooren (33) heeft een ernstige notenallergie en gaat nooit de deur uit zonder allergiepillen en een adrenalinespuit.

"Ik was 4 jaar toen mijn ouders erachter kwamen dat ik allergisch ben voor noten. We waren op de camping en ik had een koekje gegeten met van dat amandelschaafsel erop. Volgens mijn ouders kreeg ik daarna ineens over mijn hele lichaam uitslag en werd ik benauwd. Gelukkig is dat toen wel goed afgelopen. Eenmaal thuis heb ik een allergietest gedaan en daar kwam uit dat ik een heel heftige notenallergie heb. Mijn zusje bleek het later ook te hebben. 

Als ik buiten de deur eet, ben ik altijd extreem voorzichtig. Vooral met dingen die ik niet ken. Als ik het niet vertrouw, eet ik helemaal niets. Het is me het risico op een aanval dan niet waard. In het buitenland is dat soms ook lastig. Ik zou vanwege mijn allergie niet zo snel naar een land als Thailand of Indonesië gaan, hoe geweldig me dat ook lijkt. Ik ken mezelf; daar zou ik niets eten. Want wat als ik me niet verstaanbaar kan maken en ik nietsvermoedend iets met noten krijg voorgeschoteld?"

"Als je zo’n notenallergie hebt als ik, hoef je maar een kruimel binnen te krijgen of je lichaam reageert al heel heftig. Als kind heb ik bijvoorbeeld op verjaardagen meegemaakt dat er zo’n slagroomtaart was met van die nootjes aan de zijkant. Ik kreeg dan een stuk uit het midden van de taart, maar wel gesneden met het mes dat de nootjes ook had aangeraakt. Nou, dat merk ik hoor.

Ik voel het eerst aan mijn tong, die wordt dik, en vervolgens gaat mijn neus dicht zitten, alsof ik verkouden ben. Daarna krijg ik heftige uitslag over mijn hele lichaam, ga ik bijna piepend ademhalen en word ik heel licht in mijn hoofd. Ik voel de kracht wegtrekken uit mijn lichaam. Tegenwoordig rijd ik gelijk naar de eerste hulp als ik een aanval voel opkomen, omdat ik weet hoe heftig het kan verlopen."

Fatale happen 

"Een kruimel is voor mij in principe niet fataal, maar een paar happen kunnen dat wel zijn. Als ik een hele boterham met pindakaas eet, gaat geen EpiPen (adrenalinespuit, red.) me helpen; dan ben ik waarschijnlijk al dood voordat ik het ziekenhuis bereik. Omdat ik zo voorzichtig ben heb ik gelukkig nooit grote hoeveelheden binnengekregen, maar het was één keer wel echt even schrikken."

"Mijn zusje en ik hadden samen carpaccio besteld in een restaurant. We vragen altijd of daar noten op of in zitten, soms zitten er bijvoorbeeld cashewnoten in de pesto die eroverheen gaat. Maar nee hoor, verzekerde de bediening ons, dat was hier niet het geval. Dus wij begonnen te eten, maar na driekwart carpaccio kregen we allebei veel last. Bij navraag bleek dat de carpaccio was geweekt in cashewolie. We hebben allebei gelijk een allergiepil genomen en ik ben nog zelf achter het stuur gaan zitten om naar het ziekenhuis te rijden.

Onderweg heb ik 112 gebeld en werd me te kennen gegeven dat ik meteen de auto moest stilzetten en dat ze een ambulance zouden sturen. We werden allebei flink benauwd en onwel, mijn zusje moest ook overgeven. In het ziekenhuis hebben we allebei een spuit adrenaline gehad, en een paar uur later mochten we gelukkig weer naar huis. Maar na zo’n heftige aanval heb ik daar nog dagen last van. Dan ben ik vreselijk moe, je merkt dat je lichaam echt een klap heeft gehad."

"Ik heb door de jaren heen echt een angst ontwikkeld om dingen te eten. Ik beleef weinig plezier meer aan op vakantie en uiteten gaan, want ik moet constant alert zijn. In cafés en restaurants waar ik nog niet eerder ben geweest, neem ik altijd eerst één hap van mijn eten en wacht dan een tijdje of ik erop reageer, voordat ik verder eet. 

Ik vind dat notenallergie in de horeca nog niet altijd serieus wordt genomen. Zo bestelde ik eens een carpaccio – ja, dat at ik graag, maar het is inmiddels zo vaak misgegaan dat ik het nu niet meer eet – waarop ik de pestomayonaise liet vervangen door truffelmayonaise. Maar uiteindelijk kreeg ik toch een groenachtige mayonaise op mijn bord. Ik vertrouwde het niet en heb het teruggestuurd, maar ze verzekerden me dat het echt truffelmayonaise was. Pas nadat ik het vier keer had aangegeven, gaven ze toe dat het pestomayonaise was. Dan denk ik: waarom stel je me zo bloot aan dit risico? Restaurants gaan daar soms echt te makkelijk mee om."

Notenvrije keuken

"Tegenwoordig run ik mijn eigen cateringbedrijf, Saasaa’s Kitchen, en daar is alles écht notenvrij – alleen al omdat ik zelf niet met noten kan werken. Ik heb het niet bewust op die manier in de markt gezet, maar misschien moet ik dat wel gaan doen. Ik denk namelijk dat zo’n notenvrije keuken voor mensen met een notenallergie een uitkomst is."

"Eén keer is mijn deur ingetrapt om me naar het ziekenhuis te kunnen vervoeren"

Maartje Oliemans (37) is allergisch voor 'bijna alles' en heeft drie keer een anafylactische shock gehad. 

"Gluten, lactose, bijna alle soorten fruit, nachtschadeproducten, alcohol, soja, cafeïne, suiker. Je kunt beter vragen waar ik níét allergisch voor ben. En dit is alleen nog maar voeding. Ik heb ook nog anderhalf A4’tje aan medicijnen die ik niet verdraag, waaronder antibiotica.

Omdat dat mijn behandelingsmogelijkheden beperkt, heb ik eens een halve zomer bij een kliniek doorgebracht om uit te zoeken welk medicijn mij in noodgevallen wél kan worden gegeven. Gelukkig is daar wel één ding uitgekomen. Dat stelt me enigszins gerust, want ik kom nogal vaak op de spoedeisende hulp."

"Ik loop bij vier verschillende ziekenhuizen en vijftien verschillende poli’s omdat ik allerlei gezondheidsproblemen heb, waaronder twee soorten reuma. Mijn allergieën hangen daarmee samen. Mijn lichaam reageert op bepaalde allergenen met een ontstekingsreactie, pijn, heftige darmklachten of – in het ergste geval – een anafylactische shock."

Deur ingetrapt

"Het heeft lang geduurd voordat ik ontdekte waarvoor ik allemaal allergisch was. Toen ik op een gegeven moment chronische diarree kreeg na zo’n beetje alles wat ik at en dronk, ben ik op eigen houtje dingen gaan weglaten uit mijn voeding en weer gaan toevoegen, om erachter te komen wat me nou precies ziek maakte.

Maar het ging een keer grandioos mis. Ik weet niet eens wat het nou veroorzaakte, maar ik kreeg het ontzettend benauwd, zat onder de uitslag en werd helemaal slap. Ik heb 112 gebeld en er werd gelijk een ambulance gestuurd. Uit bloedonderzoek in het ziekenhuis bleek dat ik een anafylactische reactie had gekregen. Dat is me later nog twee keer overkomen; een keer moest zelfs mijn deur worden ingetrapt om me naar het ziekenhuis te kunnen vervoeren. Inmiddels weet ik wat ik moet vermijden en neem ik geen enkel risico meer."

"In het begin vond ik het wel lastig om zoveel te moeten laten staan, want ik was gewend om alles wat los en vast zat te eten en te drinken. Maar op een gegeven moment ben ik daar cold turkey mee gestopt en sindsdien voel ik me veel beter. Daarom ervaar ik het niet als een beperking. Het is denk ik vooral lastig voor degenen die rekening moeten houden met mij. Zoals in restaurants.

Tot nu toe heb ik daar wel goede ervaringen mee hoor. Ik geef vooraf duidelijk aan wat de gevolgen kunnen zijn als ik iets verkeerds binnenkrijg, en dan zijn ze direct alert. En als ik bij vrienden ga eten en het is te ingewikkeld voor hen, dan neem ik gewoon zelf iets mee. In de supermarkt is ook steeds meer keus voor me, dus wat dat betreft wordt het alleen maar makkelijker."

Steeds meer allergische klachten 

Volgens het RIVM heeft ongeveer 15 tot 20 procent van de Nederlandse bevolking last van allergische klachten, en dat aantal neemt – door diverse oorzaken – toe. Een allergie is een afweerreactie van je lichaam op een stof die op zichzelf onschuldig is. Klachten lopen uiteen van huiduitslag tot benauwdheid. 

De ernstigste allergische reactie is anafylaxie, ook wel anafylactische shock genoemd. Dat kan gepaard gaan met onder meer een (zeer) lage bloeddruk, duizeligheid, jeuk, zwellingen, ademhalingsproblemen en braken. Anafylaxie kan levensbedreigend zijn. Een adrenalineshot met bijvoorbeeld een EpiPen (die mensen zelf bij zich kunnen dragen) kan in zo’n situatie snel de bloeddruk verhogen en de luchtwegen verwijden. Daardoor verminderen de symptomen van de allergische reactie. 

Om allergieën te voorkomen, geldt tegenwoordig het advies om kinderen zo vroeg mogelijk bloot te stellen aan potentiële allergenen.