De suikerarme versie van Hanneke stoort zich aan 'retailrommel': 'Wordt door onze strot geduwd'

"Weet u het zeker mevrouw? We hebben nu ook die lekkere Elburgse speculazen weer."

"Nee bedankt, een halfje volkoren is genoeg."

"Ze smaken zoals ze ruiken mevrouw, is toch heerlijk met dit weer?" 

"Klopt, maar ik wil echt alleen dat halfje."

De marktkoopman lijkt te schrikken van mijn volhardendheid. Misschien klonk ik ook wel botter dan nodig. De beste man is duidelijk nog niet gewend aan mijn nieuwe suikerarme versie. Net als ikzelf. Vorig jaar rond deze tijd had ik het spel zeker meegespeeld en een pak van die grote speculazen gekocht, en er om het af te toppen nog een paar gevulde koeken bij gedaan. De helft zou ik zelf opeten, de rest kon ik dan aan mijn kinderen geven.

Nu verheug ik me op een lampionbroodje met pompoenpitten en ben ik ineens iemand die vrijwillig varieert in maaltijden. Iemand die erover nadenkt wat ik wil eten en kan voelen waar ik behoefte aan heb. 

Zo’n moeder die ineens op donderdagmiddag courgette-spinaziesoep staat te maken voor de lunch en daar de vrienden van haar zoon op trakteert. Tot ongenoegen van hemzelf overigens, want ook hij weet niet wat hij ziet. 

Suikerbommen door je strot duwen 

En dus iemand die zich stoort aan upselling van suikerwaren, en de pusherigheid van chocolade en pepernoten bij de kassa. Discipline is als een elastiek, en ik vind het knap irritant dat iedereen die aan mij wil verdienen aan mijn veerkracht trekt. 

Dat we geen whiskey en wijn bij de kassa leggen, vinden we heel normaal. Als we voorgedraaide joints in het vakje naast de kauwgom plaatsen is het land te klein en sigaretten en vapes moeten allemaal uit het zicht, maar suikerbommen mogen we blijkbaar prima door andermans strot duwen. En als het goedje dan inderdaad langs onze huig is gegleden, dan geldt dat toch als onze eigen schuld. 

Ik vind dat vreemd. Onterecht ook, want er mag best wat meer aandacht komen voor eetverslaving, hoe zwaar of licht die ook aanwezig is, en de worsteling die veel mensen moeten doorstaan in hun dagelijkse rondjes door de supermarkt, naar werk of naar de kneuterige markt in de wijk. 

Zelfs het kijken van een kerstfilm blijkt niet veilig. Ik keek wat bordkartonnen zoetsappige verhalen met mijn jongste zoon en in beide films ging het over koekjes eten voor de open haard, veel lekkers maken en 'slecht zijn' als je te veel at. 

Dezelfde riedel als in 1995

De gevoeligheid ervan, en de wisselende boodschappen vallen me nog meer op nu ik zelf strakke keuzes maak in mijn suikers en ik mijn zoon hetzelfde zie doen. Hij heeft mijn bouw en droeg iets te veel van zichzelf mee volgens de curve. Die laatste uitspraak komt van de schooldokter vorig jaar, en had hem zichtbaar geraakt. Hij moest nog een keer terugkomen en een eetlijst bijhouden, precies dezelfde riedel die ik kreeg in 1995 en ik voelde er precies dezelfde weerstand en schaamte bij. 

Hij ging geen tweede keer, en vulde geen lijsten in, maar vraagt me nu wel wat hij ‘s avonds het beste als snack kan eten. Hij telde calorieën op een app en maakt liever een broodje voor zichzelf als zijn vader en broer pizza bestellen. 

Met minder eten en meer sporten is hij inmiddels een stuk smaller geworden. Dolblij is-ie ermee en ik ben trots, maar vind het ook doodeng. Ik vind knap hoe vastberaden hij is om zijn doel te bereiken, en ben tegelijkertijd bang dat ik mijn kind het verkeerde voorbeeld geef. 

Hij ziet hoe ik nu met eten omga, en met mijn lijf, maar ik leefde hem ook de eetbuienversie voor. Ik probeer mijn verstoorde relatie met eten en mijn lichaam niet op hem te projecteren, maar vind het moeilijk om te bepalen of dat ook lukt. 

Bedekte buikblokjes

Ik spreek zo neutraal mogelijk over mijn vetjes, maar betrapte mezelf er ook op dat we laatst allebei trots in elkaars spierballen en nog bedekte buikblokjes stonden te prikken. We benoemen de veranderingen, vieren successen, en ik hoop maar dat we daarmee de staat die ons lichaam eerst kende niet afkeuren. 

Ik ben zelf nog zo aan het leren hoe ik me verhoud tot mijn lijf en eetgedrag, en hoe ik daarover praat, dat ik er niet gerust op ben dat ik het goed voorleef voor mijn kinderen. 

Soms heb ik zelf pas laat door wat ik doe. Zoals dit weekend. Ik had een lezing gegeven, wat leuk was, en daarna nul puf meer om eten te koken toen ik thuiskwam. Onderweg nog wel een broodje gegeten tegen de ergste trek, waardoor mijn kind thuis juist lang moest wachten op zijn maal en uiteindelijk maar voor een tosti koos. 

Schuldgevoel, onvermogen, toch meer snacks dan ik wilde: mijn hoofd zat weer vol oordelen en spanning, maar daar gaf ik pas woorden aan toen mijn liefde vroeg hoe het nu met eten ging. Pas toen zag ik mijn worsteling weer helder, en vooral de emoties en overtuigingen die eronder lagen. Na dat gesprek had mijn hart weer lucht en ging het eten weer zoals ik het graag wil, met groenten en variatie en zonder zo’n grote plak speculaas. 

Retailrommel

Eten blijkt nog vaak de poort naar mijn binnenwereld, ook nu ik veel beter kan vertellen hoe ik me voel en wat ik nodig heb. De hele dag door stapelen klodders vol emoties en sensaties zich op. Gesprekken met anderen over mijn veranderde lijf ('Wat goed! Niet te veel afvallen, he!' 'Nu nooit meer terug naar dik, toch?' 'Wanneer stop je nou met die prik?' 'Heb jij eigenlijk los vel?') of mijn gedrag raken me, ook als ze positief zijn. 

Mijn eigen gedrag raakt me, omdat ik me soms nog niet thuis voel bij deze nieuwe versie. Met al die speldenprikjes van zoete smaakmakers die me om de oren vliegen, blijft het nog iets vaker strijden dan voelen. Wat mij betreft mag het qua retailrommel best een onsje minder zijn. 

Hanneke Mijnster (1980) schrijft over zaken die het leven mooi en moeilijk maken, en doet dat al tien jaar voor RTL Nieuws. Elke week schrijft ze de Liefdesles en nu ook de serie OverEten. Van haar hand verschenen ook de boeken 'Hé, is dit ook ADHD?' en 'Longeneeslijk' dat ze samen met Eva Hermans-Kroot schreef. Haar nieuwste boek 'Lekker laten gaan' ligt sinds vorige maand in de schappen. 

Klik hier voor meer Lifestyle