Waarom miljoenen kijkers smullen van B&B Vol Liefde: 'Het menselijk tekort in perfectie op tv'

Op feestjes heb je twee kampen: zij die B&B Vol Liefde kijken en zij die ervan walgen. En die tweedeling sijpelt door op sociale media. Op TikTok en Instagram delen kijkers hun favoriete momenten en ergernissen. Ook zijn er tal van speciale WhatsAppgroepen waarin vrienden, collega's en buren samen commentaar leveren op de deelnemers en de vaak ongemakkelijke situaties die zij samen creëren.

Officieel draait dit programma om de liefde. Vrijgezelle mannen en vrouwen proberen het hart te veroveren van een B&B-eigenaar in het buitenland. Maar voor de meeste kijkers gaat het vooral om de pijnlijke momenten die daarbij komen kijken.

De succesformule zit 'm volgens mediawetenschapper Linda Duits in de combinatie van twee populaire reality-genres. "Het gaat over de liefde en een categorie die ik het ik-vertrek-naar-het-buitenland-genre noem, met allerlei obstakels die voor uitdagingen en conflicten zorgen. Dat maakt het extra leuk om naar te kijken."

Volgens fanatieke kijkers zijn de meest pijnlijke momenten het leukst om na te bespreken in groepsapps met namen als reali-tea en B&B Juice. Duits ziet dat ook online terug: "Je kijkt het programma en weet meteen: dit is waar het op internet over gaat." 

Vorig seizoen was Hans die bij Petri op bezoek kwam en haar heg verkeerd snoeide een grote hit. In de video hieronder zie je wat er misging. Dit jaar is de koffie met peuk als zogenaamd Griekse ontbijt en koffie-gate voer voor discussie.

Bij tv-recensent Alex Mazereeuw veroorzaakte de situatie bij Anja en Joop over het koffiezetapparaat pijnlijk ongemak. "Dat was zo’n tenenkrommende scène waarin twee mensen elkaar totaal niet begrijpen. Je voelt ook meteen: dit wordt niks."

Hij denkt dat mensen daar graag naar kijken, omdat het ook herkenbaar is. "Je weet hoeveel ongemak er zit bij zo’n eerste kennismaking. Dat wordt tot in het extreme uitgerekt, want de omstandigheden zijn hier natuurlijk idioot. Je wordt te werk gesteld in het buitenland, moet iets met de vriendengroep van je date en als je pech hebt komen er ook nog meer liefdeskandidaten bij." 

Volgens Duits vinden we het heerlijk om daarover te oordelen. "Tv waar je plaatsvervangende schaamte van krijgt of haatkijken is wat we heel graag doen. Daarvoor hoeven we ons niet per se te identificeren met de karakters die we zien."

Wel willen kijkers graag praten over wat ze zien en vinden, zegt ze. "Over mensen in je omgeving is dat vaak niet zo'n goed idee, maar roddelen over mensen die je kent van tv, dat is natuurlijk hartstikke veilig."

Ook Mazereeuw denkt dat het makkelijker is om toe te kijken dan ongemakkelijke situaties zelf te doorstaan. "Dan zie ik zo'n scène en denk ik, ik ben blij dat ik het kan beoordelen vanaf de bank en dat ik het niet voor twee miljoen mensen hoef uit te spelen."

Ook sociale media spelen een belangrijke rol, ziet Duits. "Het is heel makkelijk om snel iets te plaatsen, daar met z'n allen om te lachen en dat allemaal samen te delen." Ook als niet-kijker ontkom je daardoor niet aan de meest ongemakkelijke momenten uit het programma. "Het is heel erg collectief een oordeel vellen."

Ze legt uit dat we op die manier samen bepalen wat we gepast en ongepast gedrag vinden. "Het gaat er ook om dat het fijn is als jij om hetzelfde moet lachen als ik of dat je hetzelfde stom vindt. Dat betekent dat wij dezelfde normen en waarden hanteren en dat kan goed zijn voor onze vriendschap."

Ook de niet-kijker oordeelt, ziet Duits. "Sommige mensen kijken een beetje snobistisch neer op reality-tv. Of ze hebben het gevoel dat ze bespeeld worden. Dat bijvoorbeeld emoties onecht zijn." Volgens haar gaat het altijd over authenticiteit. "Dus er kunnen ook mensen zijn die zeggen: dit is te zeer opgezet, dit is te cringe, dit doet het niet voor mij."

Mazereeuw denkt dat mensen die liever niet kijken, programma's zoals B&B Vol Liefde zien als een cocktail van giftige invloeden. "Als er zoveel ongemakkelijke dingen samenkomen en je daar niet goed tegen kan, snap ik wel dat je daar moeilijk naar kan kijken."

"Het menselijke tekort is in perfectie terug te zien bij B&B Vol Liefde", legt hij uit. "Je kent vaak ook wel van die mensen met rare gebreken. Die pijnlijke herkenbaarheid maakt dat mensen denken, ik wil mezelf daar niet mee confronteren. Zij kijken liever tv als comfortabele uitlaatklep."

Smaak en oordelen

Maar ook die mensen hebben hun mening dus al klaar, zegt mediawetenschapper Duits. Niet per se alleen over mensen die meedoen aan het programma, maar ook over de mensen die er iedere dag naar kijken. "Dat is best een investering. Sommige mensen vinden dat je in die tijd wel wat beters kan doen."

Ze concludeert dat wel of niet kijken naar B&B Vol Liefde gaat over smaak, klasse en oordelen. "Daarom is de uitdrukking dat over smaak niet valt te twisten ook onzinnig, want we doen niks liever dan twisten over smaak."