Venezolanen in Nederland tussen hoop en vrees: 'Begin van het einde voor regime'
Veel Venezolanen hoopten in de stembus eindelijk af te rekenen met de autoritaire president Nicolás Maduro. Maar tegen alle verwachtingen in riep de kiescommissie Maduro toch uit als winnaar. "Natuurlijk geloven we daar niks van, er is fraude gepleegd."
Maduro is al twaalf jaar aan de macht. Onder zijn bewind werd Venezuela steeds minder vrij en stortte de economie volledig in. Geen wonder dus dat hij ontzettend impopulair is onder de bevolking.
Bij de peilingen voor en de exitpolls na de verkiezingen stond oppositieleider Edmundo González op grote winst, met zo'n 70 procent van de stemmen. Toch riep de kiescommissie, die wordt geleid door vertrouwelingen van Maduro, de zittende president uit tot winnaar. Hij zou 51,2 procent van de stemmen hebben gehaald.
"Het verschil tussen de peilingen en de uitslag is veel te groot", zegt Patricio Silva, hoogleraar Latijns-Amerikaanse geschiedenis aan de Universiteit Leiden. "Bovendien kwamen de uitslagen met zes uur vertraging. Waarom duurde dit zo lang? En waarom zijn er geen uitslagen per gemeente of kiesdistrict? Dit is totaal niet transparant."
"Het is heel erg triest", zegt de Venezolaanse Wilker Paredes Pernia (26). "Maar we wisten al dat dit zou gebeuren. Dictators geven hun macht nooit makkelijk op." Wilker kwam in 2019 naar Nederland om aan het conservatorium te studeren.
Vanuit Nederland probeerde Wilker nog te stemmen. "Ik sta ingeschreven bij het consulaat en heb moeten betalen om me te laten registreren als stemmer. Maar alsnog is dat niet gelukt. Officieel weet ik niet waarom, maar ik kan het wel raden. Het maakt me verdrietig, ben ik minder Venezolaans dan anderen?"
Wilker is één van de naar schatting zo'n acht miljoen Venezolanen die hun land zijn ontvlucht. Dat is meer dan 20 procent van alle Venezolanen. Veel van hen wonen in andere Zuid-Amerikaanse landen zoals Colombia, Ecuador en Peru.
"De gevolgen voor andere Latijns-Amerikaanse landen zijn groot. Ze zijn bang dat er een nog grotere stroom migranten op gang komt", zegt hoogleraar Silva. "Voor die landen is het Venezolaanse vraagstuk ook een nationaal vraagstuk geworden."
Daarom hebben meerdere Latijns-Amerikaanse landen bij Maduro er op aangedrongen dat hij zijn verlies accepteert, of op zijn minst transparant is over de resultaten.
"Maduro heeft nu niet veel vrienden meer", zegt Ibelice Engelhardt (46). De Venezolaanse woont al lang in Nederland en is vertegenwoordiger bij Viva Venezuela, een organisatie die zich inzet voor haar moederland.
Ze heeft veel contact met mensen in Venezuela. "Iedereen daar voelt de spanning. Je voelt het op je lippen, het hangt echt in de lucht", vertelt Ibelice. "De bevolking is helemaal klaar met Maduro, het hele kiessysteem zit vol fraude. Natuurlijk geloven we niks van zijn overwinning."
Net als Wilker is Ibelice niet verbaasd over de poging van Maduro om de uitslag naar zijn hand te zetten. "Maar als hij nu niet aftreedt, dan wel binnen een paar maanden. Hij heeft geen enkele steun meer onder de bevolking, dat kan niet meer veranderd worden."
Komende tijd wordt spannend
"Het regime is nu aan zet", zegt Silva. "Ze zullen met bewijzen moeten komen dat Maduro gewonnen heeft. Dat wordt nog lastig. Hoe dan ook heeft hij veel legitimiteit verloren. Hij heeft het de oppositie bijna onmogelijk gedaan om mee te doen aan de verkiezingen."
Ibelice voelt zich strijdbaar: "Ik heb al heel lang niet gezien dat mensen in Venezuela zo vastberaden zijn. Dat maakt me hoopvol." Ook Wilker ziet dat: "Er is iets veranderd, er zijn heel veel mensen op de been gebracht. Ik denk dat dit het begin van het einde is voor het regime van Maduro."