'Frankrijk rot op', klinkt het in West-Afrika, Russen wél welkom
Waar voorheen Frankrijk de dienst uitmaakte in West-Afrika, wordt nu Rusland steeds machtiger in de regio. Onder meer in Mali, Burkina Faso en Niger; landen waar onlangs staatsgrepen zijn geweest. Rusland geeft militaire steun via het Wagner huurlingenleger, maar ook Afrikaanse influencers spelen een rol.
Franse invloeden zijn niet weg te denken uit Afrika, waar veelal de Frans taal gesproken wordt en straten vernoemd zijn naar historisch figuren uit Frankrijk. Toch keren veel mensen zich nu tegen de oud-kolonisator. "Help ons om Frankrijk en het Westen het continent af te schoppen en eindelijk onafhankelijk te worden", zegt de Kameroense vlogger Nathalie Yamb op haar YouTube-kanaal met meer dan 300.000 volgers.
Wagner-groep
Yamb is een van de Afrikaanse influencers die volgens de Verenigde Staten gelieerd is aan Rusland en de inmiddels overleden Prigozjin, leider van het Russische huurleger Wagner. Ook de Frans-Beninse politicus Kémi Séba, die gezien wordt als influencers met 1 miljoen volgers op Facebook, wordt beschuldigd van banden met Wagner. Hij speelt een belangrijke rol in het antikoloniale sentiment in het land en zou bijna 500.000 euro van de Wagner-groep hebben ontvangen. Beide vloggers ontkennen de de banden.
De antiwesterse woorden van de influencers doen het goed in Afrika. Veel mensen zijn boos dat zij, ruim zestig jaar na de onafhankelijkheid van oud-kolonisator Frankrijk, nog steeds arm zijn. Ondertussen maken Franse bedrijven grote winsten in West-Afrika.
Franse supermarkten aangevallen
En dus klinkt in de straten van Senegal 'Frankrijk rot op'. Franse supermarkten van Auchan zijn het afgelopen jaar aangevallen. Bij protesten vielen meerdere doden. Ousmane Sonko, de populaire oppositieleider die wil meedoen aan de presidentsverkiezingen op 25 februari, wordt beschuldigd van het veroorzaken van de gewelddadige protesten.
Senegal, het land dat lange tijd bekend stond als Afrikaans voorbeeld van een succesvolle democratie, kiest nu dus ook relaties met andere landen. In de tweede stad van het land, Thiès, spreken we burgemeester Babacar Diop. Ook hij wil onafhankelijker worden van Frankrijk. Daarom gaat hij nauw samenwerken met Rusland.
Thiès wordt een zusterstad van de beroemde havenstad Sevastopol op de Oekraïense Krim, die is bezet door Rusland. De twee steden willen samenwerken op economisch, technisch, wetenschappelijk, ecologisch en cultureel gebied, legt de burgemeester uit die benaderd werd door de Russen uit Sevastopol.
Goud en diamanten
Russische inmenging in Afrikaanse landen is niet nieuw. Al jaren speelt de Wagner-groep een rol in landen zoals Mali, Libië en de Centraal Afrikaanse Republiek. Naast militaire steun die het huurlingenleger biedt, heeft de aanwezigheid van Wagner vooral te maken met goud en diamanten. In Mali en Soedan handelen ze in goud en in de Centraal Afrikaanse Republiek is het de baas van een diamantmijn. De privémilitie verdient daar veel geld aan.
Toch wordt er ook gewaarschuwd voor de groeiende Russische inmenging in West-Afrika. De Senegalese cyberactivist Cheikh Fall zegt: "De invloed leidt tot contracten met het Russische huurleger Wagner, tot wapendeals. Het zijn niet bepaald ethische contracten."
Niet onze oorlog
Met de oorlog in Oekraïne hebben de Afrikaanse landen niet veel te maken, zegt de burgemeester van Thiès. "Dat is niet onze oorlog", zegt hij wanneer wij hem daarnaar vragen. Dat blijkt ook begin vorig jaar tijdens een stemming bij de Verenigde Naties over een resolutie die Rusland oproept Oekraïne onmiddellijk te verlaten. Bijna de helft van de 32 landen die zich onthielden van stemmen, waren Afrikaanse landen.
Cyberactivist Cheikh Fall is van mening dat Afrikaanse landen onafhankelijker moet worden van ex-kolonisator Frankrijk. Alleen Frankrijk inruilen voor Rusland is volgens hem geen echte oplossing. "Je moet de ene beul niet inruilen voor de andere."
