Mama gaat even alleen op vakantie: goed voor de hele familie

Bijna vier maanden oud was haar zoontje toen Aniek Rooderkerken vorige week vijf dagen in haar eentje op wandelvakantie naar Polen ging. Deels voor de reisblog die ze schrijft, maar vooral omdat ze er zin in had. "Ik ben dol op Thijmen, maar het was ook fijn om even uit de babybubbel te zijn." 

Mensen in haar omgeving waarschuwden Aniek als ze over haar vakantieplannen vertelde. "Ze zeiden dat zij het niet zouden kunnen, zo snel zonder baby op reis. Of ze zeiden dat ik het heel spannend zou gaan vinden. Maar mijn man is een hartstikke goede vader, hij zorgt echt niet slechter voor Thijmen dan ik. Dus ik had er alle vertrouwen in dat het goedkwam."

Ook Danique gaat graag en met het volste vertrouwen zonder haar man en kinderen op vakantie. Zij en haar man hebben een samengesteld gezin: twee kinderen van 14, een van 12 en een van 7.

De eerste keer dat zij alleen wegging, was toen haar dochter (nu 14) zo'n negen maanden oud was. "Ik ging toen zes dagen naar Curaçao. Ik had een hele zware zwangerschap gehad en mijn dochter huilde erg veel, waardoor ik hartstikke moe was. Mijn toenmalige partner wilde niet mee, hij vond het te veel gedoe. Maar ik had het echt nodig. Dus toen ben ik met een vriendin gegaan." 

'Gaat het wel goed thuis?'

Danique zegt heel eerlijk: ja, het was absoluut spannend en ingewikkeld. "Ik was net moeder en mensen om mij heen lieten duidelijk weten wat ze ervan vonden. Dat nam ik mee. Dus op Curaçao dacht ik geregeld: gaat het wel goed thuis? Dan zat ik aan de borrel en dacht ik: zou ze me niet missen? Of: Nu zit hij alleen thuis met een huilend kind. Maar het ging thuis prima. Nu ga ik zonder moeite af en toe weg – net als mijn man dat weleens doet."

Beide vrouwen zijn wel verbaasd over de ongelijkheid die er op dit vlak is. "Mijn man moet ook weleens een paar dagen weg voor zijn werk", vertelt Aniek. "Die krijgt nooit opmerkingen van anderen. Terwijl mijn zoontje twee ouders heeft, die allebei even goed voor hem kunnen zorgen."

"Ik kreeg de eerste keren een tsunami aan opmerkingen die neerkwamen op: kun je dat je kind wel aandoen?", vertelt Danique. "Terwijl ik vriendinnen had met partners die voor hun werk zes weken van huis waren, om dan drie weken thuis te zijn. Die waren er heel vaak niet, en niemand vroeg aan hen of het wel goed zou komen met het kind. Waarom zou dat anders zijn als de vader voor het kind zorgt? Mijn partner is een weldenkend mens, die kan het prima alleen aan met de kinderen."

Iets goed te maken met je man?

Danique hoorde het vorig jaar nog, nadat ze twaalf dagen met een zakenpartner en vriendin naar Curaçao was geweest om overdag 'full focus' aan een grote klus te kunnen werken – 'en daarna full focus te kunnen bijtanken op het strand'.

"Na terugkomst presenteerde ik het project aan de klant, een directeur van een groot bedrijf. Ik vertelde dat we daar op Curaçao aan hadden gewerkt. Hij vroeg: 'Heb jij kinderen? Dan heb je nu vast iets goed te maken met je man?' Ik zei: 'Jij reist toch veel voor je werk? Heb jij dan iedere keer als je terugkomt iets goed te maken met je vrouw?' Daardoor besefte hij gelukkig wat een vreemde opmerking hij had gemaakt."

Het is een ouderwets idee dat moeders niet een paar dagen of weken weg kunnen van huis, zegt ook gz-psycholoog Gijs Coppens van OpenUp. "Als mensen dat denken, dan zegt dat meer over hen. Je moet kinderen niet onderschatten. Als jij een gezonde relatie hebt met je kinderen, dan kunnen zij dat prima aan." 

"Alleen borstvoeding kan een vader niet geven, dus als je in die fase zit kan het ingewikkeld zijn om alleen op vakantie te gaan. Maar de meeste vaders zijn tegenwoordig heel betrokken bij de opvoeding, zij brengen de kinderen ook naar school of sportclubjes en koken ook. Zij kunnen echt wel voor hun kinderen zorgen."

Weinig ruimte voor jezelf

Volgens Coppens is het zelfs voor iedereen in het gezin goed als moeder (of vader) af en toe een aantal dagen weggaat. "Voor de partner die even weggaat, is het goed om van een afstandje te kunnen kijken naar het gezin. Zeker als je kinderen hebt, dan word je soms geleefd en is er buiten je werk en gezin om weinig ruimte voor jezelf. Door even weg te gaan, kun je opgeladen terugkomen. Daarnaast is het goed om soms te beseffen wat je mist als je niet bij je gezin bent, en extra te verlangen naar het samenzijn daarna."

Maar ook voor de partner die thuisblijft en voor de kinderen kan het heel goed zijn als een van de ouders er een aantal dagen niet is. "Zij bouwen met elkaar aan een band die ze niet ontwikkelen als de andere ouder er is. Je hebt bijvoorbeeld kinderen die heel erg naar de moeder trekken. Als zij alleen zijn met de andere ouder, dan versterkt hun contact."

"En ook dat de regels misschien anders zijn dan als allebei de ouders thuis zijn, is goed voor hun band. Dat ze ineens op een doordeweekse avond pannenkoeken eten terwijl dat van de andere ouder niet mag. Daarmee creëer je hartstikke mooie, waardevolle herinneringen voor zowel de ouder als het kind."

Een cadeautje aan de partner

Dat onderschrijft Danique. "Ik zie mijn vakanties ook echt als een cadeautje aan mijn partner. Ik gun hem de tijd met de kinderen op zijn eigen manier. Want natuurlijk gaat het anders dan als ik er ben, ik ben strenger dan hij. Dus zowel hij als de kinderen zien het ook als een feestje: hij maakt er dan echt iets van met eten dat ze van mij niet krijgen of een filmavond in het weekend."

En ook Aniek ziet hoe haar man genoot van de tijd alleen met hun zoontje. "Hij zei na afloop: ik heb echt qualitytime met Thijmen gehad. Mannen moeten vrij snel na de geboorte van hun kind weer aan het werk, als moeder heb je dan heel wat dagen alleen met het kind voordat jij ook moet werken. Hij had die één-op-één-tijd met Thijmen nu, daar was hij heel blij mee. En mijn ouders, die in die week bijsprongen, had ik ook niet blijer kunnen maken. Die hebben gewandeld, geknuffeld; het was echt een win-win-winsituatie."

Aniek had er zo veel vertrouwen in dat het goed zou komen, dat ze een vakantie had gekozen waarin ze niet altijd bereik had. "We hebben een heel gezond kind, hij is nog nooit ziek geweest. Ik denk dat dat het makkelijker maakt om weg te gaan. Maar ik heb natuurlijk wel een aantal keer gebeld of gevideobeld met thuis als dat kon."

Danique hanteert voor zichzelf de stelregel: ik moet binnen een dag thuis kunnen zijn. "Naar Australië zou ik dus niet gaan zonder kinderen, maar als ik op Curaçao zit en de eerste vlucht naar Nederland pak, dan sta ik uiterlijk de dag erna weer voor de deur."

Geen risico nemen

Ze heeft het weleens gedaan, toen haar zoon van 7 – die nierproblemen heeft – ziek was. "De eerste dag keken we het aan, maar de tweede dag was hij zieker. Ik zat op de Caraïben en besloot: ik wil naar huis. Mijn man werkt bij KLM, dus in dat soort gevallen kan ik vaak snel mee met het vliegtuig. Zul je zien dat hij toen ik thuiskwam alweer beter was. Maar toch, liever een keer te vaak terug dan een keer te weinig. Daarin neem ik geen risico. Al weet ik ook in dat geval dat mijn kind in goede handen is bij zijn vader."  

Het zijn die momenten die bij ouders de meeste schuldgevoelens oproepen als ze weg zijn: als hun kind ziek is en hen – zo denken ze – heel hard nodig heeft. Maar ook dat gevoel is nergens voor nodig, zegt Coppens. "Zeker moeders denken vaak dat ze er altijd moeten zijn, maar dat is niet zo. Een kind dat ziek is, heeft een hechtingsfiguur nodig. Dat kan een moeder zijn, maar ook een vader, opa, oma of zelfs een buurvrouw met wie het een goede band heeft. Het belangrijkste is – net als tijdens de rest van je afwezigheid – dat er iemand is van wie ze weten dat ze erop kunnen vertrouwen."

Even geen nachtelijke flesjes

Dat het kinderen niet zo veel uitmaakt wie er bij hen is, merkte Aniek toen ze terugkwam van vakantie. "Ik was blij dat ik hele nachten had kunnen doorslapen zonder nachtelijke flesjes en was daardoor echt uitgerust. Maar ik had natuurlijk ook momenten waarop ik dacht: kon ik nu maar met Thijmen knuffelen. Daar keek ik dan ook echt naar uit. Maar Thijmen was minder enthousiast om mij te zien dan ik om hem te zien. Hij keek naar mij, en toen weer naar zijn oma bij wie hij op schoot zat. Hij had het duidelijk prima gehad." 

En nee, dat zegt niet dat de band tussen moeder en kind dan schade heeft opgelopen, zegt Coppens. "Als je als ouder een half jaar door Nepal gaat reizen zonder contact met je kind dan is dat natuurlijk een ander verhaal. Maar hechting en relaties ontstaan over een periode van jaren. Als jij een of twee weken op vakantie gaat, af en toe contact hebt met je kind en bij thuiskomst weer met hernieuwde energie aandacht besteedt aan je kind, dan is er echt niets aan de hand."

Dat ervaart ook Danique, die inmiddels al heel wat keer op vakantie is geweest zonder haar kinderen. "We vinden het heerlijk om elkaar na zo'n vakantie weer te zien en te knuffelen. En als ik thuis ben, dan geniet ik echt van mijn tijd samen met de kinderen."

Aniek heeft de volgende reis alweer gepland staan. "Ik fiets. In maart staat er een wedstrijd gepland in Italië. Dan ben ik een paar dagen in Toscane zonder man en kind. Zowel naar het sporten als naar het reizen kijk ik uit. Ik weet niet hoe dat gaat als mijn zoontje straks eenkenniger wordt, dat gaan we zien. Maar zolang hij, mijn man en ik het goed hebben als ik er niet ben, blijven er reisjes volgen."